Menopoz sonrasi kalp damar hastaliklari artiyor!

[eg24]

Her kadinin kaçinilmaz yasayacagi dönemlerden biri menopozdur. Menopoz dendiginde genellikle akla gelen kadinin adet kanamalarinin sona ermesi ve dogurganligini kaybetmesidir. Oysa menopoz döneminde kadinlarin östrojen hormonu eksikligi nedeniyle pek çok hastaliga yakalanma riski artiyor. ART Tip Merkezi uzmanlarindan Kadin Hastaliklari ve Dogum Uzmani Dr. Senai Aksoy menopoz döneminde kadinlari bekleyen rahatsizliklari anlatti.

Menopoz nedir?

Menopoz, kelime anlami olarak son olarak görülen adet kanamasini ifade eder. Görülen bir adet kanamasindan itibaren bir yil süreyle adet görülmemesi halinde görülen o bir yil önceki adet son adet kanamasi olarak kabul edilir. Ancak bu son adet kanamasini daima kesin olarak belirlemek kolay olmaz.

Tariften de anlasilabilecegi gibi menopoz bir dönem degil, sadece görülen son adet kanamasidir. Genellikle halk arasinda menopoz deyimi bir dönem gibi ifade edilmektedir. Gerçekte dönem olarak dogru terim klimakterium'dur. Klimakterium dönemi uzunca bir süreyi kapsar, bu dönemde premenopoz menopoz öncesi), menopoz ve postmenopoz (menopoz sonrasi) gibi 3 ana devre vardir. Bu 3 dönemin de sinirlarini kesin olarak belirlemek mümkün olmaz.

Menopoz terimini kisaca açikladiktan sonra, biyolojik açidan ne oldugunu ifade etmek gerekirse, kisaca yumurtaliklarin faaliyetinin sonlanmasidir diyebiliriz. Simdi kisaca yumurtaliklarin gelisimi ve fonksiyonundan söz edelim.

Yumurtalik fonksiyonu ve gelisimi

Bir kiz çocugunda yumurtaliklarin gelismesi bilindigi gibi anne karnindaki dönemde olmaktadir. Yumurtalik gelisimi sirasinda, yumurtaliklarin en önemli yapi elamanlarindan biri de germ hücreleri, yani üremede rolü olan yumurta hücreleridir. Bu hücreler, kiz çocugu anne karninda daha 2 aylikken olusmaya baslar, süratle artisa devam ederek, 5 - 6 aylik oldugunda ise sayilari 7 milyona ulasir. Iste bu dönemden sonra yumurta hücrelerinde biyolojik olarak azalma baslar. Yani bu yumurta hücrelerinin tüketimi söz konusudur ve yenidogan bir kiz çocugunda bu sayi 2 milyona iner. Bu fizyolojik olay devam eder ve ergenlik dönemine giren bir kiz çocugunda yumurta sayisi 300-400 bin kadardir.

Daha sonraki dönemde ise her ay bir yumurta hücresi normal döllenecek düzeye kadar gelisme gösterirken, belli bir sayida yumurta hücresi tüketilir. Iste bu tüketim menopoza kadar sürer. Menopoz dönemine yaklasan bir kadinda sayi artik iyice azalmistir ve bir gün tükenecektir. Bu tükenme dönemi ise menopozdur.

Yumurta gelisiminin biyolojik hedefi çogalma, yani üremedir. Bu yumurta hücresinin her ay gelismesi sirasinda baslica olaylardan biri de, hormon salgisidir. Yumurta hücresinin gelisiminde baslica 2 dönem söz konusudur. Gelisiminin ilk döneminde östrojen, ikinci yarisinda ise progesteron salgilanmaktadir. Yani kadin her ay, 2 ayri dönemde 2 ayri hormonun etkisi altindadir.

Menopoz sadece kadini degil tüm aileyi etkiler!

Menopoz sonrasi dönemde yumurta hücreleri tükendiginden yukarda adi geçen hormonlar da salgilanamazlar. Bu hormonlardan özellikle östrojen hormonu eksikligi kadinlarda görülen, bilinen menopoz semptomlarina yol açarlar. Ancak ates basmasi, terleme, unutkanlik, uykusuzluk, hayattan kopma, sinirlilik hali gibi olaylar erken dönemde görülen bulgulardir. Bu erken dönemde görülen sikayetler kadin yasamini zorlastiracak boyutlardadir. Bunun yaninda bu postmenopozal sikayetler sadece menopoza giren kadini degil, çevresini de etkileyecek boyutlardadir. Yani menopoz ailesel ve toplumsal sorunlara da yol açabilen önemli bir biyolojik dönemdir.

Menopoz sonrasi kalp damar sorunlari artiyor!

Postmenopozal dönemde ortaya çikan sorunlarin en önemli boyutunu, sonraki yillarda görülen sorunlar olusturmaktadir. Menopozu takiben 10 - 15 yil kadar sonra, geç dönemde ortaya çikan iki önemli sorun, kalp - damar hastaliklari ve kemiklerde görülen zayiflamadir. Kalp - damar hastaliklari arasinda kalp krizleri ve beyin kanamasi gibi önemli saglik problemleri söz konusudur. Kemiklerdeki zayiflama sonucunda da kiriklar ve buna bagli sakatlik veya ölüm gibi ciddi saglik sorunlari görülmektedir. Bu sorunlardan da önemli ölçüde sorumlu olan östrojen hormonunun eksikligidir.

Bir baska ifade ile östrojen hormonu kadini ciddi saglik sorunlarindan koruyan önemli bir hormondur. Ancak menopoz sonrasinda östrojen üretimi olmadigindan kadin bu koruyucu etkiden yoksun kalmaktadir.

Yukardaki açiklamalardan da anlasilabilecegi gibi postmenopozal saglik sorunlarina yol açan önemli etkenlerin basinda östrojen hormonunun eksikligi gelmektedir.

Menopoz döneminde rutin kontrollerinizi ihmal etmeyin!

Menopoz olgusunun son derece güncel olmasina yol açan en önemli faktörlerden biri de insan ömrünün uzamasidir. 1900'lü yillarin basinda ortalama insan ömrü yaklasik olarak 50 yildi. Halbuki artik bu süre 80 yila kadar uzamistir. Bir baska ifade ile, bir kadin yasaminin 1/3 kismini menopoz sonrasinda sürdürmektedir.

Bu nedenlerle postmenopozal dönemde görülen önemli sorunlar ve bunlarin önlenmesi ve tedavisi için rutin kontrollerinizi kesinlikle ihmal etmeyin. Ilk menopoz belirtileri ile birlikte mutlaka bir uzmana danisin ve tedavi seçenekleriniz hakkinda bilgi edinin.