MeniskÜs cerrahisinde son yÖntemler

[eg24]

Kikirdak yapidan olusan menisküs, her iki diz kemiginin arasinda bulunuyor. Yük tasima, dize saglamlik kazandirma ve kikirdaklarin beslenmesi gibi birçok görevi bulunan menisküs aniden yirtilabiliyor. Geçmiste, açik cerrahiyle yapilan menisküs ameliyatlari, günümüzde artroskopik yöntemle yapiliyor ve menisküs dikiliyor. Menisküs canli bir yapi oldugu için, zamanla yaslaniyor. Yaslandikça da, daha önceleri karsi koyabilecegi kuvvetleri engellemekte zorlaniyor. Zayiflayan menisküs, az siddetli bir kuvvet geldiginde bile yirtilabiliyor. Yaslilarda görülme nedeni siklikla, yaslanmaya bagli dejenerasyondan kaynaklaniyor. Gençlerde, sporcularda ve sportif yapili kisilerde ise ters dönme gibi ani hareketlerle menisküs yirtilabiliyor.

Menisküs yirtilmasi, halk arasinda sporcu hastaligi olarak görülse de aslinda her yasta ve herkeste görülebiliyor. Menisküs dokusunu, dizin beyni olarak tanimlayan Acibadem Kocaeli Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmani Doç. Dr. Yavuz Kocabey, bu önemli yapinin nasil tamir edildigini anlatti: “Yaklasik 50 yil önce yirtilan menisküsler aliniyordu. Ancak menisküs alindiktan sonra, hastada ilk basta yasanan rahatlamanin zamanla geçtigi ve dizin daha kötüye gittigi anlasildi. Bunun üzerine yirtigin alinmasi yerine, tamir yöntemleri kullanilmaya baslandi. Ilk olarak açik cerrahiyle yapilan ameliyatlarin neredeyse tamami, artik günümüzde kapali ve artroskopik yöntemle yapiliyor ve menisküs dikiliyor.”

HER YIRTIK DIKILEMIYOR

Menisküs yirtiklari farkli tiplerde oluyor. Bazi menisküslerde (örnegin yarim santim kadar olan parsiyel yirtiklar ya da tam kat olmayan yirtiklar da) iyilesme sansi oldugu için operasyon gerekmiyor. Yasli bireylerdeki yirtiklarda ise, doku dejenere oldugu için (bu kisilerde menisküs lime lime görünüyor) menisküs dikilemiyor. Diger yandan, menisküsü yirtilmis ve uzun süre bununla yasamis kisilerde de dikilme sansi kalmiyor. Çünkü menisküs artik özelligini yitirmis oluyor. Bu durumda da menisküsü almak gerekiyor. Tüm bu bilgiler isiginda, yirtigin tipi, nerede oldugu, nasil olustugu, hastanin yasi, beklentisi gibi faktörler göz önüne alinarak, artroskopi yapilip yapilmayacagina karar veriliyor.

TEK BELIRTI AGRI DEGIL

Doç. Dr. Yavuz Kocabey, erken teshisin tedavinin seyrini belirledigini söylüyor: “Menisküs agrili bir hasarlanma olsa da, her menisküs agri yapmayabiliyor. Küçük yirtiklarda, ilaç tedavisiyle doku kendini onarabiliyor. Ancak yirtigin dikilmesi gereken kisilerde tedavi için gecikilirse, bu durum hasta için bir dezavantaj olusturabiliyor. Bu nedenle erken tani, menisküs açisindan önemli bir avantaj.”

KORUNMAK IÇIN NE YAPMAK GEREKIYOR? Menisküs yirtigi sanilanin aksine sadece yaslilarda ya da sporcularda görülmüyor. Yirtik, her yasta olusabiliyor. Gençlerde daha çok spor yaparken meydana geldigi için kaslarin kuvvetli olmasi öneriliyor. Bunun için hangi yasta olursaniz olun, yürümekten, egzersiz yapmaktan kaçinmayin. Düzenli spor yapmak, ideal kiloyu korumak menisküsten koruyor. Ayrica tecrübesi olmayan kisilerin tehlikeli sporlari yaparken daha dikkatli davranmasi gerekiyor. Ani kazalar menisküse yol açabiliyor.

ARTROSKOPIDE YENILIKLER

Menisküs yirtiklarinda kullanilan artroskopi operasyonlarinda yeni yöntemler öne çikiyor. Bu alanda dünyada uygulanan 3 tane dikis teknigi bulunuyor. Bunlar yatay, dikey ve çaprazlama dikis teknikleri. Yapilan son deneyler, çapraz dikisin menisküs yirtiklarinda daha iyi sonuç verdigini gösteriyor.

FAZLA KILO RISK FAKTÖRÜ

Sismanlik, genel vücut sagligi açisindan oldugu kadar diz sagligi ve menisküs açisindan da dezavantaj olusturuyor. Dize ne kadar fazla yük binerse, bu bölgenin ve menisküsün daha çabuk dejenere olma riski artiyor. Dokunun korunmasi için kas kuvvetlendirme hareketleri fayda sagliyor. Dizin etrafindaki kaslar ne kadar kuvvetliyse, menisküse binen yük daha da düsecegi için yirtilma riski de azaliyor.