Günesten Koruyucu Kremler Yararli mi, Zararli mi?

[eg24]

Günesin sagliga zararlari konusundaki toplum bilinci gün geçtikçe artiyor. Ancak yapilan çalismalarin sonuçlari henüz korunma konusunda yeterli önlemlerin alinmadigini gösteriyor. Ayrica günesten koruyucu kremlerin faydalarinin yani sira zararli etkileri olabilecegi konusunda da tartismalar devam ediyor. Marmara Üniversitesi Tip Fakültesi Vakfi’na bagli Academic Hospital doktorlarindan Deri Hastaliklari Uzmani Prof. Dr. Zeynep Demirçay, tüm tartismalara ragmen dogru seçildiginde ve kullanildiginda günesten koruyucu kremlerin en etkin ve güvenli korunma yöntemlerinden biri oldugunu söyledi.

Günesin zararli etkileri hakkinda bilgi veren Zeynep Demirçay, günese fazla maruz kalindiginda günes yanigi ve günes çarpmasi gelisebilecegini, bebeklerin ve yaslilarin günesten daha kolay etkilendiklerini bildirdi. Günesin deri kanserine neden olabilecegine dikkat çeken Demirçay, özellikle çok sayida günes yanigi geçirenlerin, çocukluk çagindan itibaren sik ve yogun günese maruz kalanlarin risk altinda oldugunu, açik tenli kisilerde bu riskin daha da yüksek oldugunu belirtti. Demirçay, günesin deri yaslanmasina, deride lekelenmeye ve bazi kisilerde günes alerjisine neden oldugunu ifade etti.

Günesten Koruyucu Kremler Deri Kanserinden Koruyor mu?

Prof. Dr. Zeynep Demirçay, günesten bize ulasan ve gözle görünmeyen isinlardan ultraviyole B (UVB)’nin günes yanigindan sorumlu oldugunu, ultraviyole A (UVA)’nin ise derinin daha derin tabakalarina kadar ulasabildigini, ayrica hem UVA’nin hem de UVB’nin deri kanserini ve deri yaslanmasini artirdigini belirtti.

Günesten koruyucu kremlerin üzerinde yazan günes koruma faktörünün (SPF), ürünün UVB’den ne kadar korudugunu gösterdigini ifade eden Demirçay, “Örnek olarak SPF 15 olan günes koruyucu kremler kullanildiginda UVB’ye bagli kirmizilik cevabi 15 kat daha uzun sürede ortaya sürede ortaya çikacaktir. Günes altinda koruyucu sürmeden 10 dakikada kizariklik beliriyorsa, koruyucu ile bu süre 150 dakikaya uzayacaktir.” dedi.

Günesten koruyucu kremlerin deri kanseriyle iliskisi hakkinda bilgi veren Zeynep Demirçay, koruyucu kremlerin skuamöz (yassi) hücreli cilt kanserinden korudugunu, ölümcül olabilen malign melanomdan koruyup koruyamadiginin ise tartismali oldugunu bildirdi. 2011 yilinda yayinlanan çalismaya göre, düzenli olarak günesten koruyucu krem kullanmanin melanom riskini azalttigini kaydeden Demirçay, günesten koruyucularin yeni ben olusumunu önledigini de söyledi.

Seçerken ve Kullanirken Nelere Dikkat Etmeli?

Prof. Dr. Zeynep Demirçay, günesten koruyucu krem seçerken ve kullanirken nelere dikkat edilmesi gerektigi konusunda da su bilgileri verdi:

• Hem UVA hem de UVB dalgalarina karsi genis etkili koruyucu kremlerin olmasi çok önemlidir. Sadece UVB’yi bloke eden koruyucu kremler deride günes yanigini engelledikleri için güneste uzun süre kalinmasina olanak saglayacak ve zararli UVA isinlarindan da korumadiklari için faydadan çok zarar verecektir.

• Koruma faktörü en az 30 (SPF 30) olan bir ürün seçilmelidir.

• Cildi yagli olanlar jel veya yagsiz ve su bazli ürünleri, cildi kuru olanlar krem bazli ürünleri seçebilir. Vücut korumasinda ise sprey ürünlerin kullanimi daha pratik olabilir. Suya dayanikli ürünler, terleyince ve suda, etkinliklerini daha uzun süre devam ettirebilir.

• Koruyucu kremin günese çikmadan 15-30 dakika önce uygulanmasi gerekir.

• Ürünün kutu üzerinde yazan faktör kadar koruyabilmesi için kalin tabaka olarak sürülmesi gerekir. Bu doz 2 mg/cm² olmalidir. Çalismalar genellikle bu miktarin dörtte biri kadar dozun kullanildigini göstermektedir. Yüz, ense, kulak, kol ve bacaklari korumak için gerekli koruyucu miktari 2 çorba kasigi kadar olmalidir.

• Koruyucunun iki saatte bir tekrar sürülmesi gerekir.

• Günesten koruyucu krem yüzme ve kurulanma sonrasinda tekrar sürülmelidir.

• En önemlisi günes koruyucular bize gereksiz bir güven vermemeli ve güneste kalma süremizi arttirmamalidir.

Bebeklerde ve Gebelerde Hangi Günesten Koruyucu Kremler Tercih Edilmeli?

Academic Hospital Deri Hastaliklari Uzmani Prof. Dr. Zeynep Demirçay, günesten koruyucularin içeriklerine göre kimyasal ve fiziksel koruyucular olarak iki gruba ayrildigini belirtti. Fiziksel koruyucularin günes isinlarini yansitan titanyum dioksit ve çinko oksit gibi mineral filtre içerdigine dikkat çeken Demirçay, “Mineral içerikli ürünler daha az kimyasal içerdikleri için derisi alerjik veya hassas kisilerde tercih edilebilir. Bebeklerde ve gebelerde ise hormon benzeri etkileri konusunda tartismalarin devam ettigi paraben maddesini içermeyen ürünler tercih edilmelidir. Çocukluk çaginda geçirilen günes yaniklari deri kanseri riskini arttirmaktadir. Bu nedenle çocuklarin günesten korunmalari çok önemlidir.” diye konustu.

Günesten Koruyucu Kremler D Vitamini Üretimini Azaltir mi?

Vücudumuzda D vitamini üretiminin yüzde 90’inin günes isinlariyla olduguna dikkat çeken Prof. Dr. Demirçay, teorik olarak yüksek koruma faktörlü koruyucu kremlerin vücudun tüm günes gören alanlarina düzenli olarak her gün uygulandiginda D vitamini eksikligi olabilecegini belirtti. Bu durumda D vitaminin agizdan alinmasi gerektigini vurgulayan Demirçay, “Günes koruyucu kremler genellikle günlük hayatta bu sekilde tüm günes gören alanlara yeterli miktarda uygulanmamakta ve çogu zaman uzun saatler güneste kalinan tatil dönemlerinde kullanilmaktadirlar. Bu durumda ise D vitamini eksikligine neden olmamaktadirlar.” dedi.