“erkek Çocuk geÇ konusur” demeyin!

[eg24]

1000 çocuktan 3’ü isitme kaybi ile doguyor

Dogustan isitme kaybi, dogumun hemen ardindan yapilan isitme testiyle ortaya çikabiliyor. Ancak bu testin ihmal edilmesi ve sonrasinda bebegin dogru takip edilmemesi dönüsü olmayan sorunlara neden olabiliyor.

Duyamamak ayni zamanda konusamamayi da beraberinde getiriyor. Özellikle konusmanin ögrenildigi 0- 4 yas arasinda isitme kaybinin olmasi bu çocuklarin bir daha asla konusamamasi gibi ciddi sorunlar yaratabiliyor. Iste bu yüzden bebeklerin dogar dogmaz isitme kontrollerinin yapilmasi gerekiyor. Ayrica bebegin sese verdigi tepkilerin de aylara göre takip edilmesi büyük önem tasiyor. Çünkü isitme kontrollerinin normal çikmasi o an için yeterli olsa da ilerleyen dönemlerde geçirilen bazi hastaliklar ya da travmalarda çocukta isitme kaybi olusabiliyor. Her iki kulaginda çok ileri derecedeki isitme kaybi erken dönemde fark edildigi takdirde ameliyatla iç kulaga yerlestirilen koklear implant cihazi ile çocugun isitme sorunu gideriliyor ve dogru egitim ile konusmasinda herhangi bir sorun yasanmiyor. Her 1000 çocuktan üçünde isitme kaybi oldugunu belirten Acibadem Fulya Hastanesi Kulak Burun Bogaz Hastaliklari Uzmani Doç. Dr. Arif Ulubil, isitme kaybinin ne gibi belirtilerle ortaya çiktigini anlatirken tedavi yöntemleri hakkinda da bilgi veriyor.

Isitme testi normal çiksa bile çocugun günlük hareketlerini kontrol edin

Bebeklerin dünyaya geldikten hemen sonra özel bir isitme taramasindan geçmeleri gerekiyor. Bu test birçok hastanede rutin olarak uygulaniyor. Eger bu testte bir sorun çikarsa ikinci ve üçüncü tarama testlerinin ardindan ileri düzey odyolojik testler uygulaniyor. Erken dogum, akraba evliligi ya da sariligin çok yüksek düzeyde olmasi isitmede sorun olmasi ihtimalini artiriyor. Bu nedenle risk tasiyan bebeklerde çok daha dikkatli olunmasi gerekiyor.

Özellikle 0-4 yas arasindaki çocuklari dikkatle izleyin

Her iki kulaginda ileri derecede duyma problemi olan çocuklarin 1 yasina kadar isitme cihazi ile seslerle uyumu saglaniyor. Uygun çocuklarda 1 yasindan itibaren ise normal bir birey gibi duymalarini saglayan koklear implant ameliyati yapilabiliyor. Bu ameliyat ile kayip iç kulak fonksiyonlarinin görevini gören bir cihaz kulaga yerlestiriliyor. Konusmayi ögrenmede kritik periyod kabul edilen 0- 4 yas arasinda çocuklarin duyamamalari konusmayi ögrenememelerine neden oluyor. 5- 6 yasina kadar hiçbir tedavi görmeyen bir çocugun isitme engelliler okuluna gitmekten ve isaret dili ögrenmekten baska bir çaresi kalmiyor.

Koklear implant isitmeyen çocuklarin hayata tutunmasini sagliyor

Koklear implant tedavisinde duymayi saglayan islemci cihaz bir kulagin arkasindan yapilan ufak bir kesinin ardindan iç kulaga yerlestiriliyor. Ameliyattan 15 gün sonra ise islemci aktive ediliyor ve çocuk isitme becerisi kazanabiliyor. Koklear implant dogustan ya da sonradan olusan isitme kayiplarinda güvenle uygulanabiliyor ve saglikli duyma sagliyor. Duyamadigi için konusamayan çocuklar bu sayede saglikli yasitlarinin seviyesini yakalayabiliyor, iyi bir egitim alabiliyor ve meslek edinerek hayata katilabiliyor.

Yanlis bilinenler tedavide geç kalinmasina neden oluyor

Halk arasinda siklikla konusulan “babasi da geç konusmustu” ya da “erkek çocuk geç konusur” gibi görüslerin dikkate alinmamasi gerekiyor. Çünkü bu görüsler tedavi için geç kalinmasina sebep olabiliyor. Eger çocukta konusamama gibi bir sorun söz konusu ise önce mutlaka isitmesi kontrol edilmeli. Sonrasinda ise isin psikolojik boyutu dikkate alinmali.

ÇOCUKLARINIZIN DUYMASINI VE KONUSMASINI TAKIP EDIN

Dogdugunda yapilan isitme tarama testi normal çiksa bile çocuklarin belli dönemlerdeki isitme ve konusma gelisimlerinin asagidaki bilgiler dogrultusunda degerlendirilmeleri gerekiyor. Aksi gözlenen durumlarda ise takip sart.

0-3 Ay Arasinda

- Ani bir ses duydugunda siçramali.

- Onunla konustugunuzda susmali veya gülmeli.

- Sesinizi tanimali ve agliyorsa susmali.

- Emzirilirken ses duydugunda emme davranisini artirmali veya azaltmali

- Memnuniyetini ifade eden “agu-gugu” gibi sesler çikarmali.

- Farkli ihtiyaçlarini anlatmak için farkli sekilde aglamali.

- Sizi gördügünde gülmeli


4- 6 Ay Arasinda

- Gözlerini sesin geldigi yöne dogru çevirmeli

- Sesinizin degisen tonuna cevap vermeli.

- Ses çikartan oyuncaklari fark etmeli

- Müzik dikkatini çekmeli.

- Konusmaya daha çok benzeyen ve içinde “p,b,m” sesleri barindiran sesler çikartmali.

- Tek basina birakildiginda veya sizinle oynarken kikirdamali.

- Memnuniyetini ve sikayetini belirten sesler çikartmali.


7 – 12 Ay Arasinda

- “Ce-e” tarzi oyunlardan ve tekerlemelerden hoslanmali.

- Sesin geldigi yöne dönüp bakmali

- “Bardak, ayakkabi, süt” gibi basit nesnelerin isimlerini tanimali.

- “Buraya gel.” “Biraz daha ister misin?” gibi basit isteklerinize cevap vermeye baslamali.

- Agulamasi uzun ve kisa grup seslerden olusmali.

- Dikkat çekmek için konusma ve aglama disinda bazi sesleri kullanmaya baslamali.

- Farkli konusma seslerini taklit etmeli.

- Çok net olmamakla beraber 1 veya 2 kelimesi olmali. ( Baybay, mama, baba gibi.)

1-2 Yas Arasinda

- Soruldugunda vücudunun bazi bölümlerini göstermeli.

- “Topu yuvarla”, “Bebegi öp”, “Ayakkabin nerede?” gibi basit emirleri yerine getirmeli ve basit sorunlari anlamali.

- Basit hikayeleri, sarkilari ve tekerlemeleri dinlemeli.

- Bir kitaptan ne oldugunu sorarak resimler gösterdiginizde bazi nesneleri dogru olarak isaret etmeli.

- Her ay daha fazla yeni kelime söylemeli. Örnegin 18 aylikken 5- 20 kelimesi olmali.

- “Kedi nerede?”, “Bu ne” gibi 1- 2 kelimelik bazi sorular sorabilmeli.

- 2 kelimeyi yan yana kullanabilmel,.

- Kelimelerin basinda birçok farkli ses kullanabilmeli.

2-3 Yas Arasinda

- “Git- dur”, “içinde-üstünde”, “büyük-küçük” gibi farkliliklari anlayabilmeli.

- “Kitabini al ve masanin üstüne koy” gibi iki bölümden olusan istekleri yerine getirebilmeli.

- Hemen hemen her seyin adini söyleyebilmeli.

- 2- 3 kelimelik cümleler kullanabilmeli.

- Bir sey istediginde ismiyle söyleyebilmeli.

3-4 Yas Arasinda

- Baska odadan seslendiginizde sizi duymali.

- Televizyonun sesini aile bireylerinin digerleriyle ayni yükseklikte dinlemeli.

- “Kim?”, “Neden?”, “Nasil?” gibi basit sorulari anlamali.

- Anaokulunda veya bir arkadasinin evinde basina gelen bir seyi anlatabilmeli.

- Aile fertleri disindakiler de konustuklarini anlayabilmeli.

- 4 veya daha fazla kelimeden olusan cümleleri siklikla kullanabilmeli.

- Heceleri ve kelimeleri tekrarlamadan kolaylikla konusabilmeli.

4- 5 Yas Arasinda

- Kisa hikayeler dikkatini çekmeli ve hikayeyle ilgili basit sorulara cevap verebilmeli.

- Söylenenlerin çogunu anlayabilmeli.

- Çikardigi sesler diger yasitlarininki kadar net olmali.

- “Kitaplarimi okumayi severim.” Gibi detay veren cümleler kurabilmeli.

- Hikaye anlatirken konuya bagli kalabilmeli.

- “S,L, R,V,Z,K, S” disindaki bütün sesleri dogru sekilde söyleyebilmeli.

- Diger aile bireyleriyle ayni dil kurallarini kullanabilmeli.