Kanserden koruyan 10 ipucu!

[eg24]

Kanserden korkmak yerine korunmak için önlemler almak gerektigini söyleyen Medical Park Göztepe Hastane Kompleksi Medikal Onkoloji Uzmani Doç. Dr. Andaç Argon, kanserden koruyan ipuçlarini verdi:

Haftada yarim kilodan fazla et yemeyin, bol sebze makul oranda meyve tüketin. Her gün ise gider gibi spora gidin. Gece 12’den sonra isiklari söndürün ve misil misil uyuyun. Erken teshis için düzenli saglik kontrollerinizi ihmal etmeyin.

Çocuklarimizi kapali mekanlarda biriken kanserojen radon gazindan korumak için her gün siniflari ve okullari havalandirin. Onlari 13 yasina kadar cep telefonundan uzak tutun. Bilgisayar ve modemi odasina koymayin, geceleyin de fislerini çekin!

Medical Park Göztepe Hastane Kompleksi Medikal Onkoloji Uzmani Doç. Dr. Andaç Argon, günümüzün vebasi haline gelen kanserden korkmak yerine önlem almak gerektigini belirterek, kanserden koruyan on ipucunu verdi:

TÜTTÜRMEKTEN VAZGEÇIN:

1- Sigara: Çalismalar gösteriyor ki; günde tek bir tane dahi sigara içilmesi, kansere sebebiyet verebilir. Bu baglamda nargile, puro ve pipo gibi diger tütün türevlerini içmek ve pasif içicilik de risk tasiyor. Örnegin; bir nargile seansinda yaklasik 50 adet sigara içmis gibi oldugunuzu unutmayin! Yaninizda sigara içen birisine asla müsamaha göstermeyin.

KILOYA VE MUTFAGA ÇEKI DÜZEN VERIN

2- Beslenme aliskanligi ve ideal kilo: Ideal kilomuzda yasarsak, kanserden en uzakta yasamis sayiliriz. Kabaca ideal kilomuz, boyumuzun son iki rakami veya ondan en fazla 5 kg kadar daha fazlasi olarak tanimlanabilir. Tüm yasamimiz boyunca ideal kilomuzu koruyacak bir beslenme sitili yaratmaliyiz. Bunun için:

a- YARIM KILO ET: Haftada yarim kilodan fazla et yememeliyiz

b- BEYAZLARA VEDA: Unlu ve sekerli gidalardan olabildigince uzak durmaliyiz.

c- DOGRU YAG SEÇIN: Mutfagimiza saglikli yaglar dedigimiz zeytinyagi, findik yagi, kanola yagi ve misir yagi disinda yag sokmamaliyiz.

d- BOL SEBZE MAKUL MEYVE: Her gün karisik salata, sebze yemegi ve makul ölçülerde mevsimin meyvelerinden yemeliyiz.

e- TÜTSÜLEMEYIN: Kizartma, mangal ve tütsüleme gibi sagliksiz tekniklerle hazirlanmis gidalari yememeliyiz.

f- ALKOLE DIKKAT: Alkolü çok az miktarlarda almaliyiz ya da hiç kullanmamaliyiz.

g- ORGANIKTEN SASMAYIN: Tüm gidalarimizin dogal, organik, katki ve koruyucu maddeler içermeyen gidalar olmasina özen göstermeliyiz. Sürekli organik ürünler talep etmeliyiz. Genetigi degistirilmis gidalardan uzak durmaliyiz.

h- YATARKEN YEMEYIN: Yatmadan 3 saat evvel yiyecek tüketimine son vermeliyiz.

ISE GIDER GIBI SPORA GIDIN

3- Spor: Gerek ideal kilomuzu korumak, gerekse de bagisiklik sistemimizi güçlendirmek için düzenli spor yapmaliyiz. Haftada en az 3-4 gün, ideali her gün yapilacak olan yarim saatlik tempolu kosu aslinda yeterlidir. Ilaveten yapilacak aletli, aletsiz egzersizler sagligimiza ek katkilar saglayacaktir. Ise gidiyormus gibi spor salonuna gitmeyi aliskanlik haline getirmeliyiz.

GECE 12’DEN SONRA ISIKLARI KAPATIN

4- Düzenli uyku: Eriskinlerin günde 7.5 saat araliksiz uyumalari zorunludur. Ayrica en geç gece yarisi saat 12’de, isiksiz bir ortamda uykuya geçmemiz lazim ki bizi kanserden koruyan melatonin hormonu salgilanmaya baslasin. Gündüz telafi uykulari ayni faydayi saglamamaktadir.

OKULLARI VE SINIFLARI HAVALANDIRIN

5- Mesken gazlari: Her sabah evimizi, isyerlerimizi, çocuklarimizin saatlerce vakit geçirdigi okullarimizi ve siniflarimizi 5-10 dakika havalandirip, gece boyunca biriken basta radon olmak üzere kanserojen gazlardan kurtulmamiz lazim. Radon gazi, akciger kanserinin en önemli nedenlerinden birisidir. Özellikle hiç sigara içmeyen insanlarda görülen akciger kanserlerinden sorumlu olabilir.

ÇOCUGUNUZU CEPTEN UZAK TUTUN

6- Elektromanyetik radyasyon: Nükleer bir savas ya da en son Japonya’da oldugu üzere nükleer bir kaza sonucu maruz kalinacak iyonizan radyasyondan hepimizi daha çok ilgilendiren iyonizan olmayan radyasyondan korunmaliyiz. Bunun için:

a- CEPE SINIR KOYUN: Beyin gelisimini henüz tamamlanmadigi 12-13 yasina dek çocuklarimizi cep telefonlarindan uzak tutmaliyiz. Eriskinlerin de günde en fazla 30 dakika ve kulaklikla cep telefonu kullanmasi gereklidir.

b- MODEMI KAPATIN: Küçük ev aletlerinin ciddi elektromanyetik radyasyon yaydigini unutmayin. Gece yatarken odanizda kablosuz modem, cep telefonu vs bulundurmayin. Isiticilarin yataginiza en az 2 metre uzaklikta olmasina dikkat edin. Mümkünse evinizin baz istasyonlari ya da yüksek gerilim hatlarindan uzakta olmasina dikkat edin.

GÜNESTEN KORUNMAYI ÖGRENIN

7- Günes: Özellikle yaz aylarinda ya da karli yüksek rakimli bölgelerde yasayanlarin kis aylarinda da dikkat etmeleri gereken husus; günesin tehlikeli ultraviyole-B isinlaridir. Yazin saat 10-15 arasinda asla denize girilmemeli; sokaga çikarken de günesten korunacak sekilde giyinmeliyiz. Özellikle sarisin, çilli ve vücudunda 20’nin üzerinde beni bulunan insanlarin günesten korkmalari gerekir. Günes kremlerinin asla gerçek koruma saglayamayacagi unutulmamalidir. Solaryumlara asla gidilmemelidir.

ERKEN TESHIS SIZIN ELINIZDE

8- Koruyucu tip uygulamalari: Kanserden korunmanin en ucuz ve en etkili yöntemi ona yakalanmamaktir. Bunun için:

a- CHECK-UP LÜKS DEGIL: Herkesin yilda bir kere check-up programina katilmasi gereklidir.

b- HEKIMINIZLE KONUSUN: Meme, kalin barsak, rahim agzi, akciger ve prostat kanseri gibi bazi kanserlerin rutin tarama programlari vardir; hekiminizle bu konuyu konusun.

c- ASILARI UNUTMAYIN: Bazi asi programlari (hepatit, rahim agzi gibi) kansere karsi koruma saglar.

d- HORMONDAN UZAK DURUN: Menopoza girmis kadinlarimizin sikintilari için uygulanan hormon replasman tedavisi dedigimiz hormon ilaçlarinin yerine baska ilaçlar kullanmalarini tavsiye ediyoruz.

e- GENLERE DIKKAT: Genetik yatkinligi olanlar, onkologlari ile risk degerlendirmelerini yapip, gerekli önlemleri almali.

PATRONLA KONUSUN ÖNLEM ALDIRIN

9- Çesitli kimyasal ve endüstriyel maddelerden korunma:

a- ISYERI KANSER ETMESIN: Kanserlerin önemli bir kisminda neden, yaptigimiz isle ilgilidir. Özellikle isyerlerimizde çesitli kimyasal maddelere, boya maddelerine ve endüstriyel tozlara (asbest, silika, kömür) maruz kaliyorsak; isverenden endüstriyel hijyeni saglamasi için gerekli önlemleri almasini talep etmeliyiz. Bunun için özel korumali giysiler ve maskeler, uygun havalandirmali odalar ve kabinler olusturulmasi, düzenli saglik kontrolleri, sik sik istirahatlar temin edilmelidir.

b- NE GIYDIGINIZI BILIN: Kimyasallara maruz kaldigimiz diger bir husus özellikle uzak dogudan ithal edilen giysiler ve oyuncaklarda kullanilan azo boyarlar ve tehlikeli kimyasallardir. Bu ürünlerden uzak durmaliyiz.

c- SAÇ BOYALARI MASUM DEGIL: Saç boyalarinin özellikle kan ve kemik iligi kökenli kanserlerde rol oynadigini unutmamaliyiz.

d- MEVSIMINDE BESLENIN: Organik olmayan gida maddelerinde yüksek oranda kimyasallar oldugunu unutmayin. Bu nedenle en iyisi mevsimin sebze ve meyvelerini tüketmektir.

e- EGZOZ GAZINDAN KORUNUN: Trafikte uzun zaman geçiriyorsak; basta dizel egzozlari olmak üzere bir çok kansere neden olan gazlara maruz kaldigimizi unutmayalim.

STRESLIYIM DEMEYIN ÇÖZÜMLER ÜRETIN

10- Stresle basa çikma teknikleri: Eger yasamimizda ciddi stres olusturan bir faktör varsa en iyisi ondan kurtulmaktir. Bu mümkün degilse stresle bas etme yöntemlerini uygulamaliyiz. Örnegin; düzenli spor yapabilir, seyahat edebilir, hobiler edinebiliriz. Sanatla ilgilenebilir, çesitli sosyal faaliyetlerde bulunabiliriz. Bunlar bizi günün stresli rutininde kurtaracaktir. Ruh sagligimizi tehdit eden stresler için kesinlikle profesyonel destek almaliyiz.