Ankilozan Spondilit Nedir?

[eg24]

Ankilozan Spondilit (AS), en sık görülen omurga romatizması tipidir. Yani bu grup hastalıkların en bilinenidir.

Bu hastalığın bilinen tek nedeni genetik yatkınlıktır. Yani herhangi bir dış faktör başlatıcı ve kolaylaştırıcı rol oynamaz. Diğer omurga romatizmalarında ise kolaylaştırıcı ve yardımcı faktörler olabilir. "HLA B27 " denilen genetik yapının varlığı bu hastalıklarla ilişkili olarak bulunmuştur.

Dünya yüzeyindeki beyaz ırka sahip insanların %10'unda HLA B27 pozitiftir ama bu insanların da ancak %2'sinde AS gelişmektedir. Zencilerde bu genetik yapı daha az olduğu için zencilerde AS nadir görülür.

Ankilozan spondilit erkek cinsiyette daha sıktır, hatta erkeklerde 3 kat sık görülmektedir. Başlangıç yaşı çoğunlukla ergenlik döneminden, erişkin yaşlara kadar değişebilir ama genellikle 45 yaşından sonra başlamaz. Erken yaşlarda 16-20 yaş arası başlangıç çok tipiktir.

Hastaların % 40'ı ergenlik döneminde başlangıç gösterir. Hatta başlangıç yaşı ne kadar erkense hastalığın şiddeti ve ağırlığı da o nispette fazla olmaktadır. Genç ve aktif insanlardaki bel ağrısı yanlışlıkla travma ve zorlamayla ilişkilendirildiği için, AS genellikle gözden kaçar ve tanıda gecikmelere yol açar.

AS'nin en sık görülen yakınma alt bel ağrısıdır. Bu ağrı belin biraz daha aşağı tarafında hissedilir. Bazen kalçanın ortasına doğru yayılır. Bir gün sağ taraf, bir gün sol tarafta değişen ağrılar yapabilir. Hasta yürümekte zorlanır. Özellikle sabaha karşı ağrı ve tutukluk başlar, yatakta pozisyon değiştirirken zorlanmaya neden olur ve sabahları yataktan kalkarken zorlanma ve bazen yardımla yataktan kalkmayı gerektiren tutukluk olabilir.

Zamanla başlangıçta alt belde hissedilen bu ağrılar azalırken, omurganın daha üst seviyelerinde, sırtta ve boyunda ağrı ve tutukluklar artmaya başlar.

Topuklarda ayak tabanlarında ağrı, sabah üstüne basamama görülebilir.

Ayak bileği ve diz eklemlerinde daha sık olmak üzere eklemde şişlik, ağrı ve hareket kısıtlılıkları görülmektedir. Ama bu şekildeki eklem yakınmaları her hastada görülmez, hastaların az bir kısmında çevresel eklem iltihabı gelişir.

AS'li hastalarda kas iskelet sistemi dışında da birtakım yakınmalar sıklıkla görülür. Bunlardan en sıklıkla rastlanan göz iltihabıdır. Gözde kızarıklık, ağrı ve bulanık görme yakınmaları aynı anda başlarsa üveit gelişmiş olabilir. Bu yakınmalar başlarsa hemen hekime başvurulmalıdır.

Aort kapak yetmezliği, kalpte ritm sorunları, kronik ishal ve kalın bağırsakta kolit beraberinde görülen sorunlardandır.

Göğüs kafesinin hareketlerinin azalması akciğer kapasitesinin sınırlanmasına ve solunum sıkıntısına yol açar.