Çocuklarda Göz Muayenelerini Ihmal Etmeyin

[eg24]

Çocuklarimizin saglikli bir birey olarak yetisebilmelerinde göz sagliklarinin önemi büyüktür. Görme bir çocugun saglikli ve sosyal bir birey olma yolunda ona en yardimci duyulardan birisidir. Beynimize ulasan bilgilerin yaklasik %90'inin görme yoluyla ulastigini düsünürsek saglikli gözlerin egitim ve ögrenim hayatindaki önemi yadsinamaz. Saglikli gözler gelisme çagindaki bir çocukta beynin görme merkezlerinin gelisimine katki yapar. Bunun saglanmasi çocukta 'Ambliyopi' yani 'Göz Tembelligi' gelisimine engel olur. Acibadem Ankara Hastanesi Göz Hastaliklari Uzmani Dr. Ugur Emrah Altiparmak, Göz Muayeneleri hakkinda merak edilen sorulari cevapladi.

Ilk Göz Muayenesi Yasi Ne Olmali? Ilk Göz Muayenesinde Nelere Bakilmali?

Tüm yeni dogan çocuklar dogumdan en kisa süre sonra çocuk hekimi, aile hekimi veya göz hekimi tarafindan degerlendirilmeli ve gözde saglikli bir kirmizi refle varligi tespit edilmelidir. Bu refle gözün arka duvarini kaplayan retina (ag) tabakanin yansimasidir ve görülmesi saglikli bir göz için ilk önemli ipucudur. Yenidogan bir bebekte kirmizi reflenin alinamamasi gözde katarakt, kornea (saydam) veya retina tabakasinda dogustan var olan bir bozukluk anlamina gelebilir; bu durumda hastanin bir göz gekimi tarafindan mutlaka detayli olarak degerlendirilmesi gerekir. Ayrica riskli bebekler ki bunlarin içinde prematüre doganlar; ailede çocukluk çaginda katarakt, glokom (göz tansiyonu yüksekligi), retinoblastom öyküsü olanlar; gözde titreme (nistagmus) olanlar ile gecikmis nörolojik gelisimi bulunanlar da yine göz hekimi tarafindan dogumdan sonraki en kisa süre içinde görülmelidir.

Ilk Yas Içindeki Göz Muayenesinde Nelere Bakilir?

Bebeklerin ilk yas muayenelerinde gözde kirmizi refle varligi teyit edilir. Çocugun gelisimi ile uyumlu göz temasi kurup kuramadigina, göz takibinin olup olmadigina bakilir. Göz hareketlerinde kistlilik veya sasilik bulgusu varsa bunun tedavisi planlanir. Göz bebeklerinin esit olup olmadigi, isiga verdigi yanitin normal olup olmadigi degerlendirilir.

Ilk yas çocukluk çagi kataraktinin tespit ve tedavi edilmesi, için kritik bir dönemdir. Bu dönemde baslanacak tedavi ile derin göz tembelligi önlenebilir. Bu yas grubu bebeklerde gözde sulanma sik görülür; bunun nedeni genellikle gözyasi kanallarinda dogustan gelen darlik ve tikanikliktir. Ilk yas içinde masaj ile gözyasi kanal tikanikliklari büyük oranda çözümlenebilir ancak yapilmadigi veya geç yapildigi takdirde cerrahi girisim gerekebilir. Gözde sulanma, isiga hassasiyet, kornea tabakasinda bulaniklik dogustan gelen glokom bulgusu olabileceginden üzerinde mutlaka durulmalidir. Bu yas grubunda sikça görülen bir baska bulgu da kapaklara, hatta alina dek uzanabilen damarsal ag bozulmalaridir (hemanjiyom). Bunlar ilk yas içinde hizli büyüme gösterebilir ve göz kapaginda düsüklüge sebep olup göz tembelligine neden olabilir ancak genel seyri ileri yaslarda kendi kendine gerileme yönündedir. Yine bu yas grubu bebeklerde göz numarasi muayenesi özellikle gözün iç kaslarini geçici olarak durduran damlalarla (ki bunlar ayni zamanda göz bebegini büyüten damlalardir) yapilmalidir. Bebeklerde göz numarasi sifir olmayip çogunlukla hipermetrop ve astigmat bilesenlerden olusur; bu numaralarin varligi gözün ve beynin saglikli gelisimi için koordine edilmistir. Önemli olan normal aralik kabul edilen rakamlarin üstünde göz numarasi olup olmamasi veya mevcut numaralarin çocugun çevresindeki dünyayi algilamasina engel olup olmamasidir.

3. Yas Göz Muayenesinde Nelere Bakilir?

Bu yas çocuklarin muayenede uyum gösterdikleri ve görme keskinliginin anlasilabildigi ilk dönem olarak kabul edilebilir. Çocuk artik duygu ve düsüncelerini ifade edebilmekte, çevresi ile saglikli bir iletisim kurabilmekte ve çevresinde olanlari merak etmektedir. Çocuga uygun görme eselleri ile çocugun görme düzeyi tespit edilebilir. Yine bu yas grubunda göz hareketlerinin dengeli olup olmadigina çocugun göz numaralarinin normal sinirlarda olup olmadigina (tercihan göz damlalari kullanilarak yapilan muayene ile) bakilir. Çocugun uyumuna göre farkli eseller kullanilarak renk körlügü olup olmamasi da ilk olarak bu yasta degerlendirilebilir.

6 Yas Göz Muayenesinde Nelere Bakilir?

Bu yas çocugun egitimde önemli bir basamagi ile örtüsür, çocuk ilkokula baslamaktadir. Bu noktaya kadar farkedilmemis bir az görme nedeni, siklikla çocugun ögretmenleri tarafindan farkedilecek ve çocuk muayeneye yönlendirilecektir. Nadiren de çocugun okuldaki basarisizliginin tahtayi ve ögretmenini az görmesi oldugu geç farkedilecek, bu da okula baslama yasindaki çocugun okul ile ilgili olumsuz duygulanima girmesine neden olacaktir. Bu bakimdan bu yas grubu çocuklarda görme keskinliginin ve her iki gözün görmeye dengeli katiliminin teyidi çok önemlidir. Göz hareketlerinin saglikli olup olmamasi, dengeli bakis bu yasta mutlaka tespit edilmektedir. Yine bu yas grubunda çocuklarda sessiz de seyredebilecek olan üveit (göz içi iltihaplanmasi) benzeri rahatsizliklarin taranmasi amaçlanir. Genel öneri, bu muayenenin saglikli çocuklarda periodik olarak yilda bir, en geç iki yilda bir tekrarlanmasidir. Bu yasta ortaya çikan kirma kusurlari (miyop, hipermetropi astigmatizma) veya göz tembelligi gibi durumlarin takibi hastaligin durumuna göre daha sik tekrarlanabilir.

10 Yas Göz Muayenesinde Nelere Bakilir?

Bu yas çocuklarin egitiminde ikinci basamagin baslangici ile örtüsür. Bu yas grubu miyopi ve astigmatizma gibi kusurlarin daha sik ortaya çiktigi, bu nedenle de mutlaka muayenenin tekrarlanmasi gerektigi yaslar olarak ifade edilebilir. Ergenlik çaginin da baslangici ile bu yas grubunda duygusal durum degisir, ilk gençlik döneminin basindaki bu çocuklarda gözlük kullanmaya baslamakta, gözlügü kabul etmekte sorunlar olusabilir. Önemli olan saglikli göz numarasinin tespiti ve çocugun egitim hayatinin etkilenmemesini saglayacak göz numarasinin bulunabilmesidir. Çocuk ile saglikli bir iletisim kurularak uygun gözlüklerin takilmasi saglanabilir. Yine bu dönemde mevcut refraksiyon kusurlarinin çocugun büyümesinin hizlanmasi ile birlikte hizli artislar gösterdigi izlenebilir. Bu nedenle özellikle kirma kusuru nedeniyle gözlük kullananlarin daha sik muayene olmasi gerekebilir.