Kalp kapak hastaliklarina karsi Önleminizi alin

[eg24]

Son yillarda en sik görülen kalp rahatsizliklari arasinda yer alan kalp kapak hastaliklari kisinin yasam dengesini alt üst edebildigi gibi hayati tehlikeye neden olabiliyor. Bu ciddi rahatsizligin tedavisinde erken teshis büyük önem tasiyor. Memorial Atasehir Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Bölümü Baskani Prof. Dr. Azmi Özler, “30 Eylül Dünya Kalp Günü” öncesinde kalp kapak hastaliklari ve tedavisi hakkinda bilgi verdi.

Kapak hastaliklari dogustan olmayabilir

Kalp kapaklari normal olarak dogan çocuklarda, daha sonradan geçirilen enfeksiyonlar sonucunda kapak bozukluklari olusabilir. Bunlar edinsel; yani “sonradan kazanilmis kalp kapak hastaliklari” olarak adlandirilmaktadir. Sonradan kazanilmis kalp kapak hastaliklarinin bir bölümü ise geçirilmis bir hastaliga bagli olmayip, yasla ilgili kalp kapak bozukluklari olarak karsimiza çikabilmektedir.

Kalbiniz 4 odali bir evdir

Kalbimizin günde 100 bin kez kasilarak pompaladigi kan, bu odaciklar içinde, açilan ve kapanan kapilardan; yani (kapaklardan) geçerek dolasmaktadir. Kalbimizde bulunan 4 odadan iki tanesi küçük, iki tanesi de büyüktür. Küçük odalara kulakçik(atrium), büyük odalara ise “karincik” (ventrikül) adi verilmektedir. Sol taraftaki odalar temiz kanin, sag taraftakiler ise akcigerlere gidecek kirli kanin geçtigi odalardir. Kalbimizin sol tarafindaki küçük oda ile büyük oda arasindaki kapiya “mitral kapak”, büyük odadan çikan kanin bütün vücuda atildigi kapiya ise “aort kapak” adi verilir. Sag taraftaki küçük oda ile büyük oda arasindaki kapi “triküspid kapak”, sag taraftaki büyük odadan kanin temizlenmek üzere akcigerler geçtigi kapi ise “pulmoner kapak” olarak tanimlanir.

Kalp kapaklari saat gibi düzenli ve sistemli çalisir

Bu kapilar kendileri arasinda belli uyum içinde çalismaktadir. Kalbin gevsemesi esnasinda küçük oda ile büyük odalar arasindaki kapilar açilir; diger kapilar ise kapanir. Kalbimizin kasilmasi; yani kanin vücuda firlatilmasi esnasinda ise küçük odalarla büyük odalar arasindaki kapilar kapanir, diger kapilar açilmaktadir. Evlerimizde kullandigimiz kapilarda bile imalat hatasi sonucu sikisma ve kapinin zor açilmasi gibi durumlara rastlanabilmektedir. Hatta iyi kapanamamalari veya kasalarinda bozukluk nedeniyle kapilarin fonksiyonlarinda bozukluklar da olabilmektedir. Iste kalp kapaklarinda da kapaklarin dogustan bozukluk olarak darliklarina veya kapinin iyi kapanamamasi gibi kasa bozukluklarina bagli olarak yetmezliklerine rastlanmaktadir. Bunlara dogumsal; yani “konjenital kalp kapak bozukluklari” adi verilmektedir. Bu tür kalp kapak bozukluklari anne karninda yapilacak “fetal ECHO” tetkikiyle tani konulabildigi gibi dogumdan sonra da tani konabilir.

Öncelikli hedef kapagi tamir etmek

Bazi kapak rahatsizliklari ilaçlarla kontrol altina alinabilirken; bazi durumlarda ise cerrahi müdahale gerekebilir. Hastaya uygulanan, muayene, EKG, EKO, Anjio gibi çesitli tetkikler sonucunda hastanin tedavi biçimine karar verilir. Hasta için cerrahi tedaviye karar verilmisse, cerrahi tedavinin ön degerlendirmesi yapilir. Buna göre kalp kapaklarina uygulanacak düzeltme ameliyatlari, kapak degisimi ve kapaklar hakkinda hastaya kapsamli bilgi verilir. Istenilen cerrahi tedavi uygun olgularda kalp kapaklarinin düzeltilmesi tamir edilmesi; yani kisinin kendi kapaginin korunmasi islemidir. Hastanin kendi kapaginin korunamadigi durumlarda kalp kapaklarinin degisimi gündeme gelmektedir. Kalp kapaklari mekanik kalp kapaklari ve biyolojik kalp kapaklari olmak üzere baslica iki çesittir. Bazi seçilmis olgularda “homogreft” denilen kadavra kalp kapaklari da kullanilabilir. Bu kalp kapaklarinin seçimi, hastanin istegine, hastanin yandas hastaliklarina, yasina, çocuk isteyip istemedigine, kan sulandirici ilaçlari kullanip kullanamayacagina göre ameliyati yapacak cerrah ile hasta karar vermelidir.

Hastalar dogru bilgilendirilmeli

Kalp kapak ameliyati sonunda yapilan ameliyatin teknigine bagli olarak bazi öneriler ve ilaç kullanimi gerekecektir. Kalp kapagi düzeltme ve “bioprotez” denilen kalp kapak degisimi sonunda kiside ritim problemi yoksa kisa süreli kan sulandirici ilaç kullanilacaktir. Mekanik kalp kapak ameliyati geçirenlerde kan sulandirici ilaç kullanimi ömür boyu olacaktir. Bu ilacin kullanim sekli ve dozu doktor tarafindan ayarlanmalidir. Bioprotez kalp kapagi takilan hastalar, bu kapaklarin 10-15 yil içinde bozulma sansizligi yasayabilmektedir. Bu durumun yasanabilme durumunda kisi ikinci kez ameliyat geçirebilmektedir. Bu tür olasi durumlar hastanin operasyonun basinda bilgilendirilmesi gereken konulardir.

Enfeksiyonlardan kaçinin

Korunma asamasinda hastalarin enfeksiyonlardan kaçinmalari bunun için gerekirse grip asisi, zatürre asisi gibi koruyucu önlemleri almalari, herhangi bir enfeksiyon durumunda doktoruyla görüserek koruyucu antibiyotik tedavi almalari gerekmektedir. Hastalarin ameliyat öncesinde en çok endise duyduklari “ameliyat sonunda eski durumumu arar miyim” konusudur. Ameliyat sonrasi çok daha kaliteli bir yasama devam edilecegi için bu tür endiselere gerek yoktur.