Dil ve konusma bozukluklarina dikkat!

[eg24]

Ses bozukluklarinin kökeninde sesin yanlis ve asiri kullanimi görülmektedir. Çok bagiran erkek çocuklar ve sesini çok kullanan meslekler özellikle ses sanatçilari, ögretmenler, din görevlileri riskli grubu olusturmaktadir.

Iletisim bozukluklari; kisinin baskalariyla olan iliskilerini etkilemekle beraber toplum içinde bireyin yasam kalitesini bozmaktadir. Dil ve konusma bozukluklari; isitme bozukluklari, ses bozukluklari ile birlikte iletisim bozukluklarinin alt gruplarini olusturmaktadir. Acibadem Ankara Hastanesi Kulak Burun Bogaz Uzmani Prof. Dr. Ahmet Köybasioglu, dil ve konusma bozukluklari hakkinda bilgi verdi.

Dil ve Konusma Bozukluklari Nedir?

Dil bozukluklari normal dil gelisimi sirasinda ya da dil gelisimini tamamladiktan sonra geçirilen herhangi probleme bagli olarak gelisen bozukluklardir.

Dil bozukluklari içerisinde en sik gecikmis konusma görülmektedir. Gecikmis dil ve konusma; çocugun dil becerilerinin yasindan beklenen düzeyde gelisme göstermemesi durumudur.

Konusma bozukluklari konusma sirasinda kelime olusumunda görev gören dudak, dil damak, dis yapilarinin bozukluklarina bagli olabilir. Bu konusma bozukluklari ile konusma sesleri, konusma akiciligi ve sesin perde, siddet ve kalitesi etkilenmis olabilir.

Dil ve Konusma Bozukluklari nasil saptanir?

Dil ve Konusma bozuklugu olan hastanin kulak burun bogaz muayenesi ve isitme degerlendirilmesi yapildiktan sonra odyolog ve/veya dil, konusma bozukluklari uzmani tarafindan degerlendirilmesi yapilarak saptanmaktadir.

Dil ve Konusma Bozukluklarinin sebepleri nelerdir?

Dil ve Konusma bozukluklari dogumsal (konjenital), çevresel, sosyal veya geçirilmis hastalik veya travmalara bagli olarak olusabilmektedir. Bunlardan bazilari;

• Düsük dogum agirligi ile birlikte erken dogum

• Annenin ilaç kullanimi, alkolizm

• Bazi genetik sendromlarin bulunmasi

• Beyin yaralanmasi gibi nörolojik hastaliklar

• Duyu problemleri, özellikle de isitme kaybi

• Yüz bölgesini etkileyen hastaliklar yarik damak dudak gibi

• Ailenin çocugu ihmal etmesi

• Dikkat eksikligi

• Oyun aktivitelerinin eksikligi

• Gelisimsel problemler

Dil ve konusma bozukluklarinin en sik görüldügü grup nedir?

Dil ve konusma bozukluklarinin en sik görüldügü gruplar arasinda isitme kaybi olanlar, nörolojik problemi olanlar, dogumsal olarak yüzde anomalisi olanlar(yarik damak ve dudak olan hastalar gibi) bulunmaktadir. Ancak herhangi bir fiziksel anomalisi olmayan bireylerde de dil ve konusma bozuklugu gelisebilmektedir. Zihinsel yetersizlikle olabilen veya herhangi bir yapisal ve zihinsel problemi olmamasina ragmen uyaran eksikligine bagli olarak gecikmis konusma gelisebilir.

Ses bozukluklari ise genelde sesini asiri ve/veya yanlis kullanan hastalarda sik görülmektedir. Çok bagiran erkek çocuklar ve sesini çok kullanan meslekler özellikle ses sanatçilari, ögretmenler, din görevlileri riskli grubu olusturmaktadir.

Dil ve Konusma bozukluklarinda tedavi yaklasimlari nelerdir?

Altta yatan hastaligi ortaya koymak için önce mutlaka ayrintili bir kulak burun bogaz muayenesi yapilmalidir. Probleme yol açan neden ses tellerinde polip olusumu, papillom olusumu veya yapisiklik gibi nedikal ve/veya cerrahi tedavi yapilmasi gereken bir durumsa öncelikle hasta buna uygun tedavi edilir.

Altta yatan herhangi bir cerrahi ve medikal tedavi gerektiren bir hastaligi bulunmayan hastalar ise muayeneden sonra odyolog ve/veya konusma hastaliklari uzmani tarafindan degerlendirilip dil ve konusma terapisine alinir.

Dil ve Konusma Terapisi ile Ses terapisi nedir?

Bireyin yasina, zihinsel yeterliligine uygun uzman kisilerce mevcut dil ve konusma problemine uygun dil ve konusma terapisi verilir. Oyun terapileri veya direk terapiler altta yatan dil ve konusma bozukluguna bagli gelisen ihtiyaçlarina göre egzersizlerin verildigi programlardir. Çogunlukla hastalarin ihtiyaçlarina göre terapi seanslari bireyden bireye farklilik göstermektedir. Hastalar en az 45 dakika ve haftada 1 kez olacak sekilde terapisti ile terapi seanslarina katilabilmektedir. Seanslar hastaligin durumuna göre birkaç haftadan birkaç yila kadar uzayabilmektedir.

Ses terapilerinde ise önce hastanin ses problemi saptanip buna neden olan faktörler ortaya konur. Daha sonra bu faktörlere yönelik terapi yöntemleriyle hasta terapiye alinir ve uzun vadede hastaya ses hijyeni anlatilir. Ses hastaliklarinin büyük kismi sesin yanlis ve/veya asiri kullanimina bagli oldugu için iyi bir terapiden büyük oranda fayda saglamaktadirlar.