BÖbrek taslari genetik tehlike yaratabiliyor

[eg24]

Her yasta ortaya çikabilen böbrek taslarinin bazi türleri genetik yolla geçebiliyor. Dr. Lütfi Kirdar Kartal Egitim ve Arastirma Hastanesi Üroloji Klinigi Egitim Sorumlusu Prof. Dr. Kemal Sarica, böbrek taslari hakkinda bilinmeyenleri açikladi.

Böbrek içerisinde, idrarda yer alan maddelerin çökmesiyle sekillenen küçük kristallerin bir araya gelip birbirine tutunmalari sonucu olusan böbrek tasi, büyükleri oldugu kadar çocuklari da etkiliyor. Anadolu Güney Genel Sekreterligi-Dr. Lütfi Kirdar Kartal Egitim ve Arastirma Hastanesi Üroloji Klinigi Egitim Sorumlusu Prof. Dr. Kemal Sarica, “Böbrek taslari erkeklerde kadinlara göre 2-3 kat daha fazla olusur. Dünyanin her yerinde ve her iklimde gelisebilir. Ancak ülkemizin özellikle güney kesimlerinde oldugu gibi sicak iklimlerde ve yaz aylarinda (terleme ve yetersiz sivi alimina bagli olarak) daha sik gelisir” derken, alinan yiyecek ve içeceklerin de tas olusumu üzerinde önemli etkileri oldugunu belirtiyor. Sarica, özellikle bünyesi tas olusturmaya yatkin kisilerin günde en az 2-2,5 litre su içmeleri gerektiginin altini çiziyor.

Agriyla birlikte idrarda kanama olabilir

En önemli belirtileri arasinda çok siddetli, biçak keser tarzda agrilar bulunan böbrek taslari, günlük aktivitelerin daha yapilmasini zorluyor. Siklikla sag veya sol yan bel bölgesinde olusan agrilar tas(larin) bulundugu yere göre ( idrar kanali, idrar torbasi vs.) karin alt kismina veya kasiklara dogru yayilabiliyor. Agrinin yani sira idrarda taze kanama diger önemli bir belirti olup, yine agriya bulanti hissi ve zaman zaman kusmanin eslik etmesi de mümkündür. Taslar idrar yollarinda siklikla enfeksiyon sebebi de olabilmektedir. Prof. Dr. Kemal Sarica, böbrek taslarinin teshisinde en sik uygulanan inceleme yönteminin ultrasonografi oldugunu söylerken, Teshiste hastanin sikayetleri yol gösterici olsa da, taslarin belirlenmesinde zaman zaman ilaçli böbrek filmi (IVP) yöntemine de basvurduklarini belirtiyor.

Kapali ameliyatlar sayesinde hasta hemen ayaga kalkiyor

Böbrek taslarinin tedavisinde ise tedavi plani taslarin böbrek, idrar kanali, idrar torbasi gibi bulunduklari yere göre, sayisina veya çapina göre degisiyor. Prof Dr. Kemal Sarica, yakin zamana kadar açik ameliyatlarin yaygin olarak uygulanirken, teknolojideki gelismeler sayesinde tas kirma isleminin yani sira hastanin vücudunda herhangi bir kesi yapilmasina izin vermeyen modern kapali ameliyatlarinin da önemli bir yere geldigini ifade ediyor. Büyük vücut kesileri nedeniyle açik ameliyatlar hastanin uzun süre hastanede kalmasina, is ve günlük aktivitelerini birakmasina sebep olup, bu tedaviler sonrasinda ameliyat yarasinin iyilesmesi ve hastanin ayaga kalkmasi uzun zaman alirken, kapali ameliyatlar bu sorunu ortadan kaldiriyor. Prof. Dr. Kemal Sarica, kapali ameliyatlar için “Perkütan yoldan tasin cerrahi tedavisi olarak isimlendirilen bu islem sirasinda ciltte açilacak küçük bir delikten böbrege girilerek, böbrek içinde ki taslar gözle görülebilmekte, sayisi ve büyüklükleri net bir sekilde degerlendirebilmektedir. Küçük olan taslar kolaylikla disari alinabilirken, büyük taslar oldugu yerde kirilarak küçük parçalar halinde temizlenebilmektedir. Sadece tek bir kanaldan girildigi için bu yöntemin böbrek fonksiyonlari üzerinde ciddi hiçbir etkisi olmayip hayat kalitesi açisindan da hastaya çok az zarar veren bir yöntemdir.” diyor.

Böbrek taslari tekrar edebilir

Dr. Lütfi Kirdar Kartal Egitim ve Arastirma Hastanesi Üroloji Klinigi Egitim Sorumlusu Prof. Dr. Kemal Sarica, böbrek taslarinin tedavi edilse bile tekrar edebilen bir rahatsizlik oldugunu vurgulayarak sözlerine “Tas hastaliginin olusumuna yol açan kisinin bünyesine ve dis çevresine ait çok önemli bir takim faktörler bulunmaktadir. Bazi ailelerde yaygin olarak gözlenen tas hastaligi, bu durumun belli oranda irsi geçis gösterebilecegine isaret edip, bu gibi ailelerde özellikle tüm çocuklar olmak üzere diger aile fertlerinin de detayli olarak incelenmesini gerektirmektedir.” diyerek devam etti. Böbrek ve idrar yollarinda bulunan taslarin büyümesini veya yeniden tas olusmasini engelleyecek en etkili ve ilk önlem gün içerisinde yeteri kadar su içilmesidir. Her saglikli insan gibi tas hastalari da günde en az 2.5 litre. su içmelidir. Yine tüketilen gidalari degerlendirilerek, iyi bir diyet plani yapilmasi da taslarin olusum ve büyümesi üzerine etkili olabilmektedir.