Dopamin diyeti: Zayif kalmanin yeni yolu

[eg24]

Dünya’da ve ülkemizde obezite ve diyabet, yüksek kolesterol, hipertansiyon gibi hastaliklarin görülme oranlari her geçen sene yükseliyor. Bilimsel otoritelerin tahminine göre birkaç sene içerisinde Dünya nüfusunun neredeyse yarisi obez olacak. Obezitenin olusumu ve tedavisi ile ilgili bilimsel arastirmalar son sürat devam ediyor. Bu arastirmalarin sonuçlarina göre beyinden salgilanan dopamin seviyelerini yükseltecek beslenme programi, zayif kalmanin bir yolu.

Dopamin, beynimizde sinir iletimi saglayan en önemli iletici salgilardan biri. Genelde yemek yerken, cinsel iliskide, egzersiz yaparken, dans ederken ve kisinin eglendigi aktivitelerde daha fazla salgilaniyor. Dopaminin yetersiz salgilanmasi durumunda; konsantrasyonda güçlük, uykusuzluk, yorgunluk, aksiyete, yemek yemege egilim, gece yeme sendromu gibi sorunlar ortaya çikiyor. Çünkü dopamin vücutta konsantrasyon, odaklanma, ögrenme, yaraticilik, dikkat gibi unsurlardan sorumlu. Ayni zamanda beyinde enerji üretimi, duygusal kontrol ve hareket kontrolü üzerinde de etkileri oldugu biliniyor. Dopamin seviyeleri düstügünde istah artisi gözleniyor. Yapilan bilimsel çalismalarda, doyma duygusunun dopamin seviyeleri ile ciddi alakali oldugu ortaya kondu.

Alkol, sigara, kafein ve seker tüketiminin vücudumuzda dopamin seviyelerini etkiledigi biliniyor. Sigarayi birakan kisilerin yemege yönelmelerinin bir sebebi de bu. Nikotin ile yemek dopamin seviyelerini esit etkiliyor. Nikotin yoksunlugu yüzünden düsen dopamin seviyesinin artmasi için kisi yemeye yöneliyor. Çok yiyen kisilerde de durum benzer. Tika basa yemek yeme durumu uzun süre devam ettiginde, beyinde dopamin aktivitesi azalmaya basliyor, bunun sonucunda tokluk hissi daha kisa sürmeye basliyor ve kisi tika basa yemek yeme döngüsünde takili kaliyor. Eger sizde son bir hafta içinde en az iki kere gece kendinizi buzdolabinin önünde bulduysaniz ve tika basa yemek yediyseniz dopamin seviyelerinizde dengesizlik söz konusu olabilir.

Yüksek dopamin seviyesini saglamak yemek yeme istegini bastirir ve tokluk süresini uzatir. Vücutta dopamin salgisini arttirmak için, L-tirozin amino asidini beslenme de yüksek tutmak gerekir. Bu madde, bir çesit protein yapi tasidir ve tavuk, ördek, fasulye, peynir, yulaf, bitter çikolata, hardal otu, yosun, deniz börülcesinde daha yüksek miktarlarda bulunur.

L-tirozini destek olarak kullanmanin da açligi önlemede ve istahi azaltma da etkisi oldugu düsünülmektedir. Günde 500-1000 mg arasi yaklasik 4 hafta düzenli olarak L-tirozin aliminin yeme dürtüsünü azalttigi bilimsel çalismalar ile ortaya koyulmustur. Fakat bu destegi kullanmadan önce doktorunuza danismanizda fayda var.

Yapilan bilimsel çalismalar, balik yaginin dopamin sentezinde önemli etkileri oldugunu kanitlamis durumda. Özellikle omega-3 yag asitlerinin bu etkiye sahip oldugu biliniyor. En kaliteli omega-3 kaynagi balik. Semizotu ve findik, badem ve ceviz de bitkisel omega-3 kaynaklari. Bu besinlerde dopamin diyetinde bulunmasi gereken besinler arasinda yer aliyor.

DOPAMIN DIYETI IÇIN ÖRNEK MENÜ

(Bu menü; 25-35 yas arasi, hiçbir saglik sorunu olmayan, fiziksel aktivite düzeyi orta kadinlar için örnek olarak verilmistir. Beslenme programi parmak izi gibidir, sadece kisiye özel düzenlenmelidir.)

KAHVALTI: 1 su bardagi yarim yagli süt
6 yemek kasigi yulaf ezmesi
Ara-1: 15 adet findik veya 12 adet badem veya 3 adet tam ceviz
ÖGLE: 1 porsiyon tavuk sote veya izgara tavuk veya ördek eti
Yogurtlu semizotu salatasi
2 dilim tam bugday ekmegi
Ara-2: 1 adet tost (bol beyaz peynirli, tam tahilli ekmege, yagsiz)
AKSAM: 1 adet izgara balik
4 yemek kasigi zeytinyagli deniz börülcesi
Mevsim salata (1 tatli kasigi zeytinyagi ile)
4 yemek kasigi dolusu firinda patates ezmesi
Gece: 1 porsiyon meyve
20 gram bitter çikolata