Atlanmis Çocukluk Çagi kiriklari sakatliklarin sebebi

[eg24]

Yetiskinlerden farkli olarak çocuklarin kemiklerinde büyüme çekirdegi (physis) denen yapilar mevcuttur ve kemik uzamasindan sorumludurlar. Çocuklarda olusan kiriklarin bir bölümü bu büyüme çekirdeklerini ilgilendiriyor. Burada olusan kiriklar düzgün tedavi edilmez ise ileride fonksiyon kisitliligina, yanlis kaynamalara, uzama duraksamalarina neden olurlar. Acibadem Ankara Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmani Tural Ahmad, çocukluk çagi kiriklari tani ve tedavisi ile ilgili sorulari söyle yanitliyor:

1. Çocukluk çagi kirik ve çikiklarin olusmasi için travma (düsme ve ya çarpma) sart mi?

Özellikle yaz aylarinda oyun parklari ve havuz kenarinda çocuk travmalarinin sayi artmaktadir. Bu travmalar (düsme ve çarpmalar) sonucunda yumusak doku zedelenmeleri, kirik ve çikiklar olusmaktadir.

Ancak bazen düsme ya da çarpma olmaksizin özellikle koldan ebeveynlerin ve ya çocuk bakicilarinin çekmesi sonrasi çikik ve basit burkulmalar sonrasi kirik olusabilir. Örnegin ‘’dadi dirsegi’’ dedigimiz durum dirsek çevresi baglarin gerilmesi ve radius kemiginin basinin çikmasi sonucunda olusan ve genelde ebeveynlerin ve ya bakicinin çocugun kolundan çekmesiyle olusan ve çocukta aglama ve kolunu oynatamama sikayetlerine neden olan durumdur. Genelde belirgin bir travma olmadigi için bu hastalar doktora daha geç ve çocugun kolunu oynatamama sikayeti ile basvuruyor. Ayak bilegi burkulmalari sonrasi olusan bag yaralanmalarina kiriklar eslik edebilir. Avulsiyon kiriklari adlandirilan bu durum baglarin kemige yapisma yerinin burkulmaya bagli bagda olusan gerilme sonucunda kopmasidir.

2. Çocukluk çagi kiriklarinin özellikleri ve sik görülen çocukluk çagi kiriklari nelerdir ?

Çocuk kemiginin eriskin kemiginden farkliliklari olusan kiriklari da özellikli kilmaktadir. Çocuk kemiklerinin daha elastik olmasi ve büyüme çekirdeklerinin açik olmasi olusan kiriklarin takip ve tedavisi açisindan önemlidir. Çocukluk çagi kiriklari arasinda daha sik gördügümüz ‘’yesil agaç kiriklari’’ çocuk kemiklerinde daha kalin olan ve kemikleri örten ’’periost’’ adlandirilan zarin saglam kalmasi sayesinde ortaya çikmaktadir. Sik gördügümüz çocukluk çagi kiriklarina el bilek,kol,ön kol,köprücük kemigi ve ayak bilegi kiriklaridir.

3. Çocukluk çagi kiriklarini tani ve tedavisi nedir?

Düsmeler ve çarpmalar sonucu olusan zedelenmeler basit yumusak doku zedelenmesi olarak düsünülmemeli, özellikle etkilenen bölgede sislik,morarma ve hareket kisitliligi varsa mutlaka ortopedi uzmanina bas vurulmasi gerekmektedir.

Çocukluk çagi kiriklarinin büyük bir çogunlugu konservatif yani ameliyatsiz yöntemle tedavi edilmektedir. Çocuk kemiklerinin remodeling (yeniden yapilandirma) yetenegi sayesinde bu kiriklarin çogunlugu dogru tedavi edilmis ise sekelsiz iyilesmektedir. Çocukluk çagi kiriklarinin az bir kismi ameliyatla tedavi edilmektedir. Örn: açik kiriklar ( kemik uçlari ciltten disari çikmissa),asiri yer degistirmis kiriklar cerrahi tedavi edilmektedir.

4. Çocukluk çagi kiriklarinin tedavi süresi ne kadardir?

Tedavi süresi kirigin tipi ve çocugun yasi ile ilgili olup genel olarak 3-5 hafta arasinda degismektedir.

5. Atlanmis kirik ve çikiklarin olusturabilecegi sakatliklar nelerdir?

Tedavi edilmemis ve ya atlanmis çikik ve kiriklar ileride fonksiyon kisitliligina, yanlis kaynamalar neden olabilir. Özellikle çocuklarda kemigin büyüme çekirdegine uzanan veya büyüme çekirdegini direkt ve ya indirekt yollarla etkileyen kiriklar ileride büyüme duraksamasina, uzunluk farkina ve aksamaya neden olabilir.