“20 yas disi” her yasta Çikabilir

[eg24]

Toplumun 20 yas disi olarak bildigi ve en son çikan disler olarak nitelendirilen üçüncü azi disleri, ortalama 20 yasinda bu süreci tamamladiklari için bu isimle biliniyor. Ancak bazi kisilerde 50 yasindayken bile 20 yas disi çikabiliyor. Acibadem Adana Hastanesi’nden Dt. Dilara Önerli Özyörük, bunun nedenini söyle açikladi: “Bazi durumlarda disler çikmalari gereken yasta çikmayarak gömülü kalabiliyor. Dis arkindaki yer darligi durumlarinda disin çikabilmesi diseti, kemik veya komsu dis engeline takilabiliyor. Bu gibi durumlarda dis gömülü kalabiliyor, bu engellerden herhangi biri kalktiginda çikabiliyor. Bu durum 20 yasindan sonra herhangi bir yasta da olabiliyor.”

Bu dislerin 17 yasindan sonra her yasta çikabilecegini belirten Dt. Özyörük, “20 yas disinin aslinda yasi yoktur. Disin çikmasi engelleyen faktörler ortadan kalktiginda; örnegin öndeki disin çekilmesine bagli 20 yas disinin çene kemiginde yer bulmasi, ileri yaslarda olusan kemik erimesi gibi nedenlerle ileri yaslarda da 20 yas disi çikabilir'' diye konustu.

KIST VE TÜMÖRE NEDEN OLABILIYOR

20 yas disleri agiz sagligi açisindan çesitli sorunlara neden oluyor. Çenede tam yerini alamamis gömülü ya da yari gömülü dislerin yol açtigi sorunlar sunlar:

- Yarisi çikmis dislerde disin gövdesini çevreleyen yumusak dokularin enfeksiyonu olabiliyor

- Bu bölgedeki disetlerinin iltihaplanip sisebiliyor

- Disetinde meydana gelen iltihaplanma nedeniyle, agri, agiz açmada kisitlilik, agiz kapatirken aci, yanakta sislik ve ilerleyen durumlarda yutkunma güçlügü yasanabiliyor

- Dis çürükleri olusabiliyor

- Protez kullanimi engellenebiliyor

- Dis kaynakli kist ve tümörler meydana gelebiliyor

- Kaynagi belli olmayan agrilar ortaya çikabiliyor

- Ortodontik (dislerde ve çenelerdeki sekil ve dizilim bozukluklarinin tedavisi) tedaviyi engelleyebiliyor

NE ZAMAN ÇEKILMELI?

20 yas dislerinin çekilmesi gereken durumlar sunlar:

- Tekrarlayan diseti iltihaplanmalari

- Dis çürükleri

- Agri ve protetik (yapay dis tedavisi) nedenler

- Ortodontik nedenler

- Enfeksiyonlar

- Dis kaynakli kist ve tümörler

ÇENEMIZ MI KÜÇÜLDÜ?

Zamanimizdan 1-2 milyon yil önce yasadigi çesitli antropolojik arastirmalar neticesinde ortaya çikan insana benzer, insan öncesi canlilarin çene ve dislerinde yapilan incelemelerde üst ve alt azi dislerinin günümüz insanininkinden hacimsel olarak çok daha büyük oldugu saptandi. Üçüncü büyük azi disleri her iki çenede de en büyük dislerdi. Kafatasinin gelismesi yaninda genel olarak yüz bölgesinde gerileme, küçülme, narinlesme söz konusu oldu. Çene yapisi küçüldü. Çenelerdeki küçülme orani, dis boyutlarinin küçülmesinden daha belirgin oldugu için disler çenelerde daha zor yer bulmaya basladi. Bu nedenle modern insanin çenesinde sikisiklik, çaprasiklik ve yersizlik problemleri basladi. Yirmi yas disleri kismen veya tamamen gömülü oldugu zaman dis çürügüne neden olan bakteriler 20 yas dislerini etkiliyor. Ikinci büyük azi ve üçüncü büyük azi olarak bilinen dislerde çürük meydana geliyor. Gömülü dis hiç agizda görülmese, agiz ortamina tek noktadan disetini açarak temas etse bile çürük yine de olusabiliyor. Gida artiklari ve bakteriler burada olusan cep içerisine yerleserek disetini iltihaplandirdigi gibi uzun vadede disi de çürütebiliyor.