Önemsenmeyen stres depresyona sÜrÜkleyebilir

[eg24]

Son yillarda yas ve cinsiyet fark etmeksizin pek çok insan, günlük yasamdaki stresten sikayet etmektedir. Is, aile, es ya da arkadas kaynakli olarak yasanabilen stres, bazen ciddi hastaliklarin da ilk sinyali olabilir. Memorial Suadiye Tip Merkezi Psikoloji Bölümü’nden Uz. Psk. Ugurkan Ulutürk, stresin neden oldugu rahatsizliklar ve alinmasi gereken önlemler hakkinda bilgi verdi.

Stres her yasta görülüyor

Günümüz kosullarinda bireylerin kendilerinden, önemli saydiklari degerlerden ve dogadan uzaklasmak zorunda kalmasi, “stresli bir yasamim, iliskim ya da isim var” seklindeki cümleler ile kendini göstermektedir. Krese baslayan küçük bir çocuktan, gerekli bakimi alamayan bir yasliya; yogun ev islerinden bunalan bir ev hanimindan, sinava hazirlanan ögrencilere kadar toplumun büyük bir kesimi çesitli stres etkenlerine maruz kalmaktadir.

Stressiz olmak saglikli olmanin ölçütü degil

Stressiz hayat olmadigi gibi sorunsuz bir hayat ve insan da yoktur. Bu nedenle “stressiz hayat” bir sagliklilik ölçütü degildir. Psikolojik saglik, karsilasilan stres durumlari ve zor kosullarin üstesinden gelebilmek ile mümkün olabilmektedir.

Stres etkenleri ile basa çikmayi ögrenin

Insanlarin içinde bulundugu yasamsal kosullara, mekanlara, kültüre ve ekonomik standartlara göre degisiklik gösteren sikintilar, zorunluluklar, çatismalar, zorlanmalar ve hayal kirikliklari gibi pek çok stres etkeni vardir. Kisi bunlarla basa çikabildigi, çözüm yolu bulabildigi ve stresörlere ragmen hayatindan doyum alabildigi sürece herhangi bir psikolojik sorunla karsilasmamaktadir. Stres faktörleri aslinda günlük hayatin bir parçasidir. Kisinin günlük islerini ve islevini bozmayacak kadar stres düzeyi; kisiyi üretmeye, sevmeye ve paylasmaya yöneltecektir.

Hastaliklara davetiye çikarabilir

Özel hayat, is dünyasi ya da okul hayati kisileri stresle karsi karsiya birakabilmektedir. Okul, is ya da özel hayattan kaynaklanan stresörlerin neden oldugu sonuçlar genel olarak; yorgunluk, halsizlik, ise devamsizlik, depresif ruh hali, fiziksel hastaliklar, konsantre olamamak, dalginlik nedeniyle yaralanmalar, çalisma hayatinda verimsizlik veya derslerde basarisizlik olarak özetlenebilmektedir. Ayrica kalp damar hastaliklari, anksiyete, kaygi durumu, depresyon, sirt-omuz-bas agrisi, cinsel isteksizlik, mide yakinmalari, uyku düzensizlikleri, mikrobik hastaliklar ve kanser gibi birçok fizyolojik-psikolojik rahatsizliga neden olabilmektedir.

Sigara ve internet stres ile bas etme yöntemi degil

Stresle basa çikmak için uygulanan islevsiz yöntemler kisiye göre farklilik göstermektedir. Bunlardan en sik basvurulanlar; asiri çalismak (iskoliklik), internet ve teknolojiyi uygunsuz kullanmak, sigara içmek, alisveris yapmak, alkol veya madde kullanmak, yanlis beslenme ve uyku aliskanliklari ile asiri sosyallesmedir.

Psikolojik sagligi tehdit eden durumlar

• Kisi stresle basa çikamamaya veya gerekli çözüm yollarini bulamamaya basladiysa,

• Stresle basa çikmak için sagliksiz yöntemler kullaniyorsa,

• Saglikli düsünme, karar verme ve problem çözme becerilerini kullanilamiyorsa,

• Mutsuzluk, keyifsizlik, yorgunluk, umutsuzluk, sinirlilik, huzursuzluk ve evhamlilik duygulari yogunsa,

• Dürtüsel davranislar (tikinircasina yeme, kavga etme vb.) varsa,

• Internet veya teknoloji kullanimi kontrol edilemeyen sürelerdeyse ve diger islerin aksamasina neden oluyorsa,

• Bas, omuz, sirt agrilari, mide sorunlari, tansiyon, seker, kalp sikismasi, nefes darligi, yogun çarpinti, uykusuzluk, halsizlik, kronik yorgunluk gibi fizyolojik sorunlari arttiysa,

• Kisi iste veya okulda okudugunu anlamiyor ve dikkatini toplayamiyorsa,

• Bireylerin esiyle, çocuklariyla, anne-babasiyla, dostlariyla, komsulariyla, is arkadaslariyla ve çevresiyle iliskileri bozulmaya basladiysa;

• Kisi eskiden yapabildigi islerini, ödevlerini artik yapamamaya, aksatmaya, ertelemeye, hatalar yapmaya, isler için enerji, istek, güç bulamamaya basladiysa;

• Kisi eskiden keyif alarak yaptigi isler için isteksizlik duyuyorsa, psikolog destegi alinmasi ve psikolojik sagligin yeniden kazanilmasi gerekmektedir.