Yaslilar Için Ev Degisimi Demans Nedeni

[eg24]

Son dönemde özellikle de Istanbul’da baslatilan kentsel dönüsüm ve deprem yönetmeligi uygulamalari, yetkililer ile mülk sahiplerini ayni masaya getirdi. Kimileri kar amaciyla evini hemen elinden çikarmak isterken, yillardir oturdugu evi terk etmek istemeyenlerin orani da az degil. Hal böyle olunca her seyiyle evine bagli kisiler birçok stres faktörüyle karsi karsiya kalabiliyor. Bu süreç, yillardir komsuluk yapan kisileri dahi birbirine düsürebiliyor. Uzmanlar ev degisimiyle birlikte yaslilarda demans riskinin de söz konusu olduguna dikkat çekiyor.

Kentsel dönüsüm ve deprem yönetmeligi uygulamalari kapsaminda yasananlarin psikolojik degerlendirmesini yapan Üsküdar Üniversitesi Ögretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Baris Önen Ünsalver, konuya iliskin çok önemli bilgiler veriyor.

Bu süreçte, yillardir ayni apartmanda yasamis komsularin dahi hemen her hafta farkli müteahhitlerle toplanip huzursuzluk ve ihtilafa düstüklerinin altini çizen Ünsalver bu dönemde komsuluklarin zarar gördügüne vurgu yapiyor.

“Kimileri birbirini kuskuya düsüp ve bencillikle müteahhidin adami olmakla suçluyor, kimileri de inadina zorluk çikartilmasindan sikâyet ediyorlar. Zorlu süreç karar verme becerilerini de olumsuz etkiliyor. Her teklif bir ötekinden cazip olabiliyor ve kararda ertelemeler olabiliyor.”diyerek durumu degerlendiren Ünsalver bir tarafta da deprem olur korkusuyla yasayan vatandaslarin oldugunun altini çiziyor. Ünsalver, bazilarinin da bir türlü karar veremeyen komsularini kendi hayatlarini tehlikeye atmakla suçladiklarini hatirlatiyor.

Bu kisilerarasi çatismalar bir yana yillardir yasanmis olan evin degisimiyle ilgili kaygi ve hüznün yasandigini ifade eden Ünsalver, yeni bir evin her zaman mutluluk getirmeyecegini su sözleriyle belirtiyor.

“Bir yandan eski evden ayrilmanin hüznü diger yandan ara zamanda baska bir eve alismaya çalisma diger bir yandan da beklenen yeni ev hayali. Tüm bunlar her yastan insanin stres düzeyini arttirip uyum güçlügü yasamasina neden olabilir.”

Ünsalver bu süreçte yaslilarin daha büyük tehdit altinda olduguna dikkat çekiyor.

“Yaslilar ise daha büyük tehdit altinda. Henüz demansiyel sürece girmemis ya da minimal kognitif yikim asamasindaki birçok yasli kisi ev degisimiyle birlikte demansa girebilir ya da hali hazirda baslamis olan demans evresi ilerleyebilir. Gene evden ayrilmanin verdigi yas ile birlikte depresyon ortaya çikip yalanci demans gibi kendini gösterebilir.

Özellikle de yalniz yasayan ve yillarini geçirmis oldugu evinin her kösesinde anilarini biriktirmis olan yaslinin birdenbire yeni bir ortama uyum saglamasi hiç de kolay olmayacaktir. Özellikle demansiyel süreç içerisindeki bu yaslilarin uyumu için özel çaba sarf edilmesi gerekir.”