TÜp bebek tedavisinde dogru bilinen yanlislar

[eg24]

Her yasta tüp bebek yapilabilir mi? Tüp bebek tedavisiyle çogunlukla ikiz, üçüz bebek sahibi mi olunuyor? Peki, hiç spermi olmayan erkek baba olamaz mi? Süphesiz çogu insan bu sorulara “evet” yanitini verir. Halk arasinda dogru olmayan pek çok bilgi tüp bebek tedavisiyle ilgili yanlis algilamalara neden oluyor. Peki, neleri yanlis biliyoruz, dogrular neler? EuroFertil Tüp Bebek Merkezi Medikal Direktörü Dr. Hakan Özörnek, tüp bebek tedavisi konusunda dogru bilinen yanlislari siraladi:

Yanlis: Tüp bebek zor ve agrili bir tedavidir.

Dogru: Tüp bebek tedavisi son yillarda çok kolaylasmis, “hasta dostu” bir tedavi haline gelmistir. Tedavi süresi yeni ilaçlar sayesinde 45 günden 15 güne inmis, hastalarin yaptiklari igne sayisi da 60’lardan 20’lere düsmüstür. Hatta artik günümüzde sadece hap formunda ilaçlar kullanilarak yapilan “dogal” tüp bebek tedavileri basari ile uygulanir olmustur. Az ilaç kullanilarak yapilan yumusak protokoller hem kontrol için merkeze gidip gelme sikligini düsürmüs, hem de siskinlik, agri gibi yan etkileri azaltmistir. Günümüzde tüp bebek, 15 günde baslayan ve biten, neredeyse sifir yan etkisi olan çok kolay bir tedavidir.

Yanlis: Tüp bebekte ikinci tedaviler daha basarilidir.

Dogru: Tüp bebek tedavisinde ilk dört tedavi asagi yukari esit basari oranlarina sahiptir, daha sonraki tedavilerde basari istatistiki olarak biraz düser. Tüm tüp bebek merkezlerinin amaci ilk seferde çiftleri bebeklerine kavusturmaktir.

Yanlis: Tüp bebek tedavisi sonrasi uzun süre yatmak gerekir.

Dogru: Tüp bebek tedavisi bitip transfer yapildiktan sonra yatmanin gebelik sansini arttirdigina dair hiçbir bilimsel kanit yoktur. Yerlestirilen embriyo yer çekimiyle düsmeyecegi gibi, yerlesme islemi de transferden yaklasik üç gün sonra gerçeklesmektedir.

Yanlis: Tüp bebek tedavisi sonucunda genelde ikiz, üçüz gebelik olur.

Dogru: Tüp bebek tedavilerinde çogul gebeliklerin arttigi bir gerçektir. Buna önlem olarak 2010 yilinda yönetmelikte yapilan degisiklikle 35 yas altindaki hastalarda ilk iki denemede tek embriyo, diger tüm hastalarda da en fazla iki embriyo transferine izin verilmistir. Böylece ülkemizde uygulanan sinirsiz embriyo transferi bir miktar kontrol altina alinmaya çalisilmistir. Çogul gebelikler bazi hastalar tarafindan tercih edilse bile gerek anne sagligi gerekse bebeklerin sagligi açisindan büyük risk faktörleri içerir.

Yanlis: Her yasta tüp bebek yapilabilir.

Dogru: Kadinin üreme kapasitesi yasla birlikte degisir. 30 yasina kadar en yüksek olan üreme sansi 30 – 35 yaslari arasi azalmaya baslar. 40 yas üzerinde artik üreme çaginin sonlarina gelinir. 30 yas alti hastalarinda basari sansi %50 ye kadar çikarken bu oran 40 yas üzerinde %15 civarindadir. 44 yasin üzerinde ise basari %1’in altindadir. Günümüz toplumlarinda kadin önce egitim ve kariyer pesinde kosmakta ondan sonra aile hayati ve çocugu düsünmektedir. Çocuk isteyen kadinlarin 25-34 yas araliginda en saglikli sekilde anne olabileceklerini unutmamasi gerekmektedir.

Yanlis: Tüp bebekte baskalarinin spermi veya yumurtasi kullanilabilir veya karisabilir.

Dogru: Tüp bebek merkezleri sifir hata ile çalismak zorundadirlar ve sistemlerini buna göre kurarlar. Yapilan islemle hiçbir zaman bir kisinin elinde degildir. Mutlaka her basamak en az iki kisi tarafindan kontrol edilir. Embriyoloji laboratuvarlari yüksek güvenlik sistemlerine sahiptir. Giris çikis belli sayida yetkili kisi ile sinirlandirilir ve 24 saat kapali devre kamera ile sistem sürekli kontrol altinda tutulur.

Yanlis: Hiç sperm hücresi olmayan erkek baba olamaz.

Dogru: Günümüz teknolojisi artik mikroskop altinda sperm arama ameliyatlari ile testlerde hiç spermi çikmayan erkeklere de baba olma firsati veriyor. Mikro TESE denilen operasyonla erkegin yumurtaliginda (testis) gelisen ama disari atilamayan döl hücreleri bulunup donduruluyor ve kadina yapilan tüp bebek tedavisi ile çiftin çocuk sahibi olmasi saglaniyor.

Yanlis: Fazla embriyolarin dondurulmasi basarili olmadigi için gereksizdir.

Dogru: Embriyo dondurulmasi uzun yillardir yapilan ve hastalara ekstra gebelik sansi veren bir uygulamadir. Ancak geçmis yillarda dondurulan embriyolarin yarisi kadarinin saglikli olarak geri kazanilmasi bu tedavinin çok da basarili olmadigini düsündürmekteydi. Son 3 yildir uygulayabildigimiz yeni bir dondurma metodu artik neredeyse tüm dondurulan embriyolarin saglikli olarak geri kazanildigini göstermistir. Bu sayede taze tüp bebek tedavisi ile donmus tüp bebek tedavisi arasindaki basari farki günümüzde kapanmis hatta bazi kliniklerde donmus embriyo tedavileri daha basarili sonuçlar vermeye baslamistir. Embriyo dondurma özellikle Türkiye gibi transfer edilen embriyo sayisi kisitli ülkelerde hastalara sunulmasi gereken çok önemli bir avantajdir.

Yanlis: Tüp bebekte basari %100 dür.

Dogru: Tüp bebek tedavisi son 30 yilda büyük ilerlemeler gösterse de en iyi ihtimalle dahi basari %50’ler civarindadir. Insan üreme kapasitesi sinirli bir canlidir. Kadinin yasinin artmasi ile gebelik sansinin düstügü de bir gerçektir. Hastalarimiza her zaman gerçek gebelik sansi söylenmelidir