Siddetli bas agrisi beyin tÜmÖrÜnÜn habercisi olabilir

[eg24]

Inatçi ve siddetli bas agrilari, beyin tümörlerinin en önemli belirtisidir. Kiside görünür bir rahatsizlik yokken, israrci agrilara eslik eden bulanti ve kusmalari da ciddiye almak gerekmektedir. Ancak beyninde tümör olan her hastada bas agrisi görülür diye bir kural yoktur. Memorial Sisli Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Bölüm Baskani Prof. Dr. Yunus Aydin, beyin tümörü ve belirtileri hakkinda bilgi verdi.

Beyin tümörü diger organlara yayilmiyor

Tümörler iyi huylu ve kötü huylu olanlar seklinde ikiye ayrilir. Iyi huylu olan tümörler vücudun baska bölgelerine siçramamaktadir. Beynin kötü huylu tümörleri de pratikte baska bir organa siçramaz. Bunun disinda beynin diger organlardan farkli olarak bir bariyeri vardir. Buna “Kan beyin bariyeri”adi verilir. Kana giren her madde bir gümrük kontrol mekanizmasina tabiidir yani beyne istedigi gibi gidemez. Bu nedenle kan beyin bariyeri, beyindeki tümörlerin baska yere yayilimina engeldir. Vücudumuzun baska yerindeki bir kanser beyne gelip yerlesebilir, bu durum “metastaz” olarak adlandirilir.

Beyin tümörü açisindan risk tasiyan gruplar

Çocuklar ve yaslilar, lösemi tedavisi gören çocuklar, kanser tedavisi için ya da herhangi bir nedenle X isini almis hastalar, genetik anormalligi olan kisiler, ailesinde kalitsal özellikli beyin tümörü öyküsü olanlar, kimyasal ajanlara ve elektromanyetik alana maruz kalanlar ve bagisiklik sistemi bozuklugu olanlar risk altindadirlar.

Iyi huylu tümör deyip geçmeyin

Iyi huylu tümörler, beyin söz konusu olunca yerlestigi yer itibariyle bazen çok kötü sonuçlara yol açabilir. Çünkü beyin, kafatasi içerisinde bazi noktalari zor ulasim özelligi olan sabit bir bosluga yerlesmistir. Beyin tümörü iyi huylu da olsa normal beyin dokusuna yetecek kadar bir hacmin baska bir doku tarafindan isgal edilmesi durumunda, bu sabit yapida bir dokunun alaninin genisleyebilmesi için öbür dokunun alaninin küçülmesi gerekir. Beyin belli hacimdeki ek misafirleri kabul edebilecek kapasitededir. Ancak bu misafirin gelis sekli, süresi, hizi çok önemlidir. Iyi huylu tümörler kafa tabaninda degerli kafa sinirlerine komsu yerlestiklerinde tedavide büyük zorluklarla karsilasilabilir. Bunun yaninda beynin kolay ulasilir bölgelerinde olanlar rahatlikla ameliyat edilebilir.

Beyin tümörünün iyi mi yoksa kötü huylu mu oldugu nasil anlasilir?

Beyin tümörü tanisi koymak için altin standart, beynin MR ile görüntülenmesidir. Bunun ardindan beyin tomografisi yapilabilir. Ancak kesin tani koymak için biyopsi yapilmasi yani doku örnegi alinmasi gerekir. Tümörün niteliginin anlasilmasi için damar yoluyla hastaya “kontrast madde” denilen yabanci dokuyu yani tümörü boyayarak kolayca görünür hale getiren bir madde verilir. Tümörün konstrat maddeyi tutmasi, tutus sekli, esit olarak dagilimi gibi durumlar göz önüne alinarak türü anlasilabilir. MRS denilen yöntemle de anormal görünümlü bölgenin içerigindeki bir takim maddelerin bulunma oranlari tespit edilmektedir. “Difüzyon” adi verilen çesitli MR teknikleri kullanilarak hayatiyetini kaybetmis beyin dokusu tümörden ayirt edilebilmektedir. Beyne basi yapmayan küçük süpheli görüntüler belli araliklarla izlenerek ameliyat karari daha saglikli verilebilmektedir.

Beyin tümörlerinin tedavisi genellikle cerrahidir

Kafa içi basincini artiran, etraftaki önemli yapilara basi yaparak hastada fonksiyon kayiplarina neden olan tümörler iyi veya kötü huylu olsalar bile ameliyatla çikarilir. Cerrahi olarak tam çikartilabilen iyi huylu tümörlerde hastalar normal hayatlarina devam edebilirler. Tümör tam çikartilamadiginda belli araliklarla MR incelemesi yapilir. Tekrar büyüyenler basi belirtisi verdiklerinde yeniden ameliyat edilebilir. MR’in günümüzde sik kullaniminin getirdigi tesadüfen yakalanan küçük iyi huylu tümörler hemen ameliyatla alinmamaktadir. Aralikli yapilan MR takiplerinde büyüme saptanirsa ameliyat gerekir. “Meningiom” denilen beyin zari örtülerinden çikan bir tümör tipi sik rastlanilan bir örnektir. Sessiz bölgede, yani etrafinda hayati yapinin olmadigi yerlerde çikan tümörler ameliyat edilmez, sadece izlenir. Ancak önemli yapilara komsu olup, büyüdüklerinde risk olusturabilecekleri hesap edilen tümörler küçük de olsa alinmalidir.

Mikrocerrahi yöntem ile basarili sonuçlar aliniyor

Küçük tümörlerde küçük deliklerden çalisma imkani bulunmaktadir. Endoskopik yöntemler de bazi olgularda hastaya az kesi ile çok fayda saglar. Ameliyat esnasinda kullanilan MR, tomografi ve yön bulma teknolojileri cerrahi riski azaltmada yardimci olur. Özellikle kuvvet ya da konusma merkezine komsu tümörlerin cerrahisinde genel anestezi yerine lokal anestezi ile hasta uyanikken beyin ameliyati yapmak mümkündür. Cerrahinin çok riskli oldugu durumlarda “Gama Knife” ya da “Ciber Knife” denilen yogunlastirilmis ve odaklanmis isin demeti, tümörün büyümesine engel olmak ve tümörü küçültmek için kullanilabilir. Bu teknoloji genelde iyi huylu tümörlerde, bazen de küçük kötü huylu tümörlerde kullanilir. Kötü huylu tümörlerde ameliyati takiben isin tedavisi yapilarak, geride kalan hücreler yok edilebilir. Bazi uygun tümör tiplerinde buna ek olarak ilaç tedavisi uygulanir.