Türkiye’de her 600 bebekten 1’i hayata yenik basliyor

[eg24]

Bazilari hayata yenik baslar

Dr. Fizyoterapist Gamze Senbursa, Türkiye’de her 600 bebekten birinde dogum öncesi, dogum sirasinda veya dogum sonrasi beyinde meydana gelen yaralanma sonucu Serebral Palsy (CP) olarak ifade edilen fonksiyon bozuklugu ortaya çiktigini söyledi.

ABD’de toplam nüfusun 1000’de 2’sinin Serebral Palsy oldugunu belirten Dr. Fzt. Gamze Senbursa, akraba evlilikleri, hamilelik döneminde geçirilen hastaliklar, dogum sartlarinin olumsuzlugu, ilk çocukluk yillarinda bebeklerde bulasici ve atesli hastaliklarin fazlaligi, beslenme yetersizligi gibi nedenlerin Türkiye’deki vaka sayisini artirdigini bildirdi.

Dr. Senbursa, hayatin ilk anlarinda olusan ancak bireyin tüm yasamini etkileyen beyin hasarlari ve tedavi yöntemleri hakkinda su bilgileri verdi:

YÜZDE 60’I DOGUM SIRASINDA OLUSUYOR

“Serebral Palsy’nin dogum öncesi nedenleri %30’luk bir kisim içerir. Anne-baba arasindaki akrabalik veya kan uyusmazligi, hamilelik sirasinda geçirilen enfeksiyon hastaliklar, kullanilan ilaçlar, geçirilen kazalar bu nedenlerden bazilaridir. Prematüre dogum ve düsük dogum agirligi, sezeryan, morarma, dogum sirasinda hatali forceps (doktorlarin kullandigi bir materyal) kullanimi, oksijensiz kalma, dogum sirasindaki nedenlerdir ve %60’lik bir kismi içerir. Travmalar, yüksek atesli hastaliklar, zehirlenmeler, tümörler, sarilik gibi nedenler dogum sonrasi %10’luk kismi olusturur.”

BES SINIFA AYRILIR

“Serebral palsy bes sekilde siniflandirilir. Spastik çocuk CP teshisi altinda etkilenen vücut kismina göre tanimlanir.

Monoplejik; Sadece tek bacagi/kolu etkilenen,

Diplejik; Bacaklarda baskin tutulma olan,

Kuadriplejik; 2 kol ve bacak etkileyen,

Hemiplejik; Vücudun bir yarisi tutan çesididir.

Distonik tip kas tonusu bozuklugu ile karakterizedir. En çok atetoid tip görülür, istemsiz ve yilanvari hareketler mevcuttur.”

Ailelerin ortalama 1-1,5 sene içinde çocuklarindaki problemi tespit edemediklerini veya çocuklarina problemi kondurmak istemedikleri için vakit kaybettiklerine dikkati çeken Dr. Senbursa, psikolojik açidan yikilan ebeveynlere su önerilerde bulundu:

“1 aylik bebekte sürekli aglama, emme bozuklugu, israrli ve sürekli kusma, çevresinden gelen uyarilara cevap vermeme, havale; 2 aylik bebekte, 1 aylik bebekteki belirtiler, bulunmasi gereken reflekslerin kaybi, kas kasilma bozukluklari; 3 aylik bebekte gözde istemsiz ritmik hareketler, bel kaslarinda olusan spazm sonucu vücudun yay gibi gerilmesi, bebegin gülmemesi, annenin yüzüne bakmamasi; 4 aylik bebekte bas kontrolünün olmamasi, sasilik, bazi reflekslerin devam etmemesi; 8 aylik bebekte dönme ve oturma aktivitelerinin olmamasi, el göz koordinasyonunun yoklugu, tekme atarken iki bacaginda geriye gitmesi, uzun oturmada bacaklarin makaslama hareketi yapmasi; 10 aylik bebekte emeklemenin olmamasi ya da her iki bacagin birden çekilerek, siçrar tarzda emekleme, ayaga kalkmada zorluk, ismi ile çagirilinca tepki vermemesi, agizdan salya akmasi, verilen yiyecegi agzina almamasi ya da agzina götürememesi; 1 yasindaki bebekte tutunarak yürüyememe, parmak ucunda yürüme, makaslama seklinde yürüme gibi belirtiler görülür.”

TEDAVI YÖNTEMLERI

Ailelerin çocuklarini dikkatli gözlemesini ve bu tarz durumlarda bir uzmana basvurmasinin erken teshis olanagi sagladigini vurgulayan Dr. Senbursa, tedavi yöntemleri hakkinda su bilgileri verdi:

Ilaç tedavisi: Hastaligi ilaçla tedavi etmek olanaksizdir. Sadece spastisiteyi bir miktar azaltmak, nöbetleri kontrol altina almak veya salya problemi için kullanilabilir.

Cerrahi Tedavi: Cerrahi sinirlere, kaslara, kemiklere yönelik olabilir. En sik yapilan cerrahiler kas tendon gevsetme, uzatma, transfer, kisaltma veya kemik artrodez ve osteotomidir.

Fizik tedavi ve rehabilitasyon: Cp’li çocugun klinik tablosu, Cp’nin nedenine, lezyonun siddetine, sekline ve eslik eden semptomlara bagli olarak çocuktan çocuga degisir. Bu nedenle her çocugun tedavi ve rehabilitasyon programi farklilik gösterir. Fizik tedavinin amaçlari kollarin normal veya normale yakin kullanimini saglamak, bacaklarin fonksiyonel kullanimi ve yürümeyi arttirmak, çocuga normal veya normale yakin görünüm kazandirmak, anlasilabilir konusma ögretmek, Cp’li çocugun egitimi konusunda aileye yol göstermektir.

Ev egzersiz programinda dikkat edilmesi gereken konular; egzersizler aile tarafindan ögrenilmeli ve evde her gün tekrar edilmelidir. Egzersizler çok uzun ve sikici olmamalidir, oyun aktiviteleri ile birlestirilerek yaptirilmalidir. Oturma, emekleme, dizüstü durma, ayakta durma gibi gelisim asamalari terapistin uygun gördügü zamanlarda baslatilmalidir.

Is ugrasi terapisi: Çocuklara motor fonksiyonlarini kullanma becerisi saglar. Genel amaci çocuklara günlük yasam aktivitelerinde bagimsizlik kazandirmaktir. El fonksiyon ve kavramalarini gelistirme, tuvalet egitimi, giyinme ve soyunma, beslenme yönündeki becerileri üzerinde çalisilir.

Klasik tedavilerin yani sira uygulanan birçok tamamlayici ve alternatif teknik bulunmaktadir. Bu teknikler ile alakali en önemli sorun alaninda uzman olmayan kisiler tarafindan yapilan uygulamalarin çocuga verdigi zararlardir. Ileri seviyede verilen vaatler gerçeklesmemekle beraber aileyi maddi ve manevi açidan zora sokmaktadir. Bunun için ailelerin uygulayan kisinin egitim ve ünvanini sorgulamalari ucuz tedavi yöntemlerine tamah etmemeleri gerekmektedir.

Refleks terapi: Refleks Terapi, ayaklara ve yüze uygulanan özel ovma ve basinç hareketleriyle vücudun belli bölgelerinde bloke olmus enerjiyi çözerek, bedenin kendi kendisini iyilestirme gücünü harekete geçirmesi olarak tanimlanabilir. Refleks Terapi ‘denge’ saglayan bir terapidir. Refleks Terapisi kisinin kendisini, fiziksel, duygusal ve ruhsal bakimdan iyi hissetmesini saglar ve kisiye dogal dengesini kazandirir. Refleks Terapi, bedenin tüm bölgelerine, beyine, merkezi sinir sistemine, organlarina ve sistemlerine karsilik gelen refleks noktalari, akapunktur noktalari ve sinir noktalarinin ayaklarda ve yüzde oldugu ve bu noktalarin beden anatomisinin aynasi oldugu prensibine dayanan bir sanattir. Refleks Terapi, özel el ve parmak teknikleriyle bu refleks noktalarina basinç ve ovma yoluyla uygulanir. Derin rahatlama saglar, kan akisini arttirir ve dengeler, uykusuzlugu azaltir ve derin uyku saglar, Spastisiteyi (kas kasilmasi) azaltir, eklem hareketliligini arttirir, Vücuttan toksinleri temizler, Hormonlari dengeler, Sindirim sistem ve bagirsak problemlerini azaltir. Refleks Terapi, refleksoloji tedavisi ile karistirilmamalidir. Refleksolojide herkese ayni uygulanan tedavi, refleks terapide çocugun etkilenen beyin bölgesine, organa ve semptomlara göre tamamen kisisel olarak planlanir. Sonuçlar 1 ay ila 3 ay arasinda gözlemlenmeye baslanir. Haftada 1-3 seans arasinda degisen sikliklarla yapilir. Sonuçlar ve tedavinin sonlanmasi hastada olusan degisikliklerle paralel olarak degerlendirilir.