Kalbinizi kisa hazirlayin!

[eg24]

Soguk havanin damar büzücü etkisiyle kis aylarinda kalp krizi riski artiyor. Bu nedenle vücudunuzu amansiz kis soguklarina karsi hazirlamanizda fayda var. Zira güçlü bir beden güçlü bir kalp anlamina da geliyor!

Öncelikle, arastirmalarla kalp krizi riskini arttirdigi kanitlanan gripten korunun! Ancak kasalarla portakal yemekle gripten korunamazsiniz; özellikle kalp hastaligi olanlar mutlaka grip asisi yaptirsin.

Basit ama etkili önlemlerle bagisiklik sisteminizi güçlendirerek kalbinizi de soguktan koruyun. D vitamini ve demir eksikliginiz varsa onlari yerine koyun. Dogal yogurt, kefir ve ev yapimi ayranla probiyotik gücünüzü artirin.

Her gün yarim bardak yogurda birer çay kasigi toz zencefil ve toz zerdeçal, üzerine de bir çay kasigi tarçin ve bir çay kasigi sizma zeytinyagi ekleyerek ‘bagisiklik kokteyli’ hazirlayin. Sari-kirmizi sebze ve meyvelerle bol A vitamini depolayin.

Medical Park Göztepe Hastane Kompleksi Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmani Dr. Mahmut Akyildiz; kis aylarinda daha fazla risk haline gelen kalp krizlerinden korunmanin yollarini anlatti ve uyarilarda bulundu:

• Kalp krizlerinden ölüm özellikle kis aylarinda artmaktadir. Bu nedenle özellikle kis mevsiminde kalbimize daha fazla dikkat etmek gerekiyor. Soguk havanin damar büzücü etkisiyle zorlanma birlestiginde, kalp krizi ve ani ölüm riski ortaya çikabilmektedir. Kisin ortaya çikan hava kirliligi, sigara içilen kapali mekanlarda bulunma da kalp krizi riskini büyük ölçüde artirir. Çok soguk havalarda asiri efor yapmak da kalp hastalari için tehlikelidir.

• Kalp krizi geçiren hastalarin birçogunun kriz öncesinde bir üst solunum yolu enfeksiyonu geçirmis olduklari dikkat çekmektedir. Literatür gözden geçirildiginde hastalarin yüzde 35’inde kalp krizi öncesi grip öyküsü bulunmaktadir. Yeni çalismalar; grip virüsünün neden oldugu biyokimyasal ve hücresel degisikliklerin kalp damarlarindaki “aterom” plaklarinda yangiya yol açarak, damarda ani tikanma sonucu kalp krizine neden olabildigini göstermektedir. Ayrica vücudun bagisiklik sisteminin zayiflamasi nedeniyle zatürree gibi ikincil hastaliklarin da tabloya eklenmesi ile grip daha da agirlasabilmektedir.

PORTAKAL YETMEZ ASILANIN!

• Kis döneminde artis gösteren kalp hastaliklari ve kalp krizi nedeniyle grip asisi yaptirmak, kalp krizini önlemede etkili ve hayat kurtarici olabilir. Arastirmalar; grip asisinin özellikle koroner hastaligi olanlarda kalp krizi riskini önemli ölçüde azalttigini göstermektedir. Son çalismalarda kalp krizi nedeniyle veya anjiyoplasti (balon) / stent islemi için hastaneye yatirilmis hastalarda grip asisi uygulamasinin, kalp nedenli bir yillik ölüm oranini yüzde 8’den yüzde 2’ye düsürdügü bulunmustur. Bu nedenle Amerikan kalp dernekleri, tüm koroner hastalarinda yillik grip asisi uygulamasini siddetle önermektedir. Ideal olani, grip mevsimi öncesi grip asisinin yapilmasidir. Eylül-Kasim aylari arasinda uygulanmasi tercih edilmekle birlikte kis aylarinda da yapilabilir.

• Herkesin tahmin ettiginin tersine C vitamini gribi önlemez. Hastaliklara karsi vücut direncini artirabilir ama gribi kapmamizi ve hasta olmamizi kesinlikle engellemez. Hatta asiri derecede C vitamini, özellikle çocuklar ve yaslilarda ishale sebep olabilir. Bu da hastaligin agirlasmasina, iyilesmenin gecikmesine yol açabilir. Korunmak için bilinen en etkili yol grip asisidir ve her yil asilanmak gereklidir.

C VITAMININDEN ÖNCE

D VITAMININE BAKIN

• Bedenimizi kisa hazirlamanin yolu yalnizca grip veya zatürree asisi yaptirip, bagisiklik güçlendirici ilaçlar almaktan geçmiyor. Yapilmasi gereken daha basit, ucuz ama çok etkili önlemler var. Kis hazirligi denince aklimiza aninda ve öncelikle “bagisiklik sistemimizi güçlendirmek” gelmeli. Bunun için ilk is olarak kaninizdaki D vitamini seviyesini ölçtürebilirsiniz.

• Eksikligi, bagisiklik sistemini ciddi biçimde zayiflatan dogal maddelerin basinda D vitamini geliyor. D vitamini seviyeniz 30’larin, hele hele 20’lerin altina inmisse, tekrarlayan kis enfeksiyonlariyla karsilasmaniz sürpriz olmuyor. ‘Kisin daha az hastalanayim’ diye avuç avuç C vitamini yutmak yerine, öncelikle ‘yeteri kadar D vitaminim var mi’ sorusuna yanit aramalisiniz. Eger bir eksiklik söz konusuysa yerine koymalisiniz ve ne yapip edip kandaki D vitamini seviyesini 50’li rakamlarin üstüne çikarmalisiniz. Bunun için firsat buldukça güneslenebilir ve aile hekiminiz dahil herhangi bir doktordan yardim isteyebilirsiniz.

KADINLAR KIS AYLARINDA DEMIR SEVIYESINE DIKKAT!

• Özellikle kadinlarin kisa hazirlanirken birkaç basit testle demir seviyelerine de baktirmalarinda fayda var. Bunu genç kiz ve genç kadinlarin, özellikle de anne adaylarinin ihmal etmemeleri gerekiyor. Demirin eksik oldugu bir bedende, bagisiklik sistemi de yeteri kadar verimli çalismiyor. Demir zengini besinlere agirlik verince de (kirmizi et, yesil sebzeler, haftada 2-3 kez bakliyat, ayda 1-2 kez izgara karaciger) is kolayca çözümleniyor.


BOL YOGURT VE KEFIRLE PROBIYOTIK GÜCÜNÜ ARTIRIN!

• Kisa girerken probiyotik gücünüzü arttirmaniz, bagisiklik sisteminizi güçlendirmeniz açisindan çok ciddi yarar saglar. Probiyotik gücün kaynagi, bagirsaklardaki faydali bakteriler. Her zamankinden daha fazla dogal yogurt, kefir yiyerek, ev yapimi ayran içerek ve probiyotik gücü arttiran besinlere (ev yapimi taze tursular, mayali yiyecekler, boza) agirlik vererek, bagirsaklarimizdaki probiyotik bakteri miktarini arttirmakta her durumda fayda var.

YOGURDA ZENCEFIL KATIN BAGISIKLIK KOKTEYLI YAPIN!

• Kis hazirliklarini yaparken önemli bir nokta da listenize zerdeçal ve zencefilden zengin basit besinler eklemeyi unutmamanizdir. Mesela her gün yarim bardak yogurda ekleyeceginiz birer çay kasigi toz zencefil ve toz zerdeçal müthis bir kis destegidir ve bir ‘bagisiklik hapi’ gibidir. Bu karisima ekleyeceginiz bir çay kasigi tarçin ve bir çay kasigi sizma zeytinyagi ile de tam bir ‘bagisiklik kokteyli’ elde edeceginizden emin olabilirsiniz.

SARI-KIRMIZI BESLENEREK A VITAMINI DEPOLAYIN

• Kis hazirliklarina hücrelerinizde daha çok bagisiklik sistemini güçlendirici etkisi olan A vitamini öncüsü karotenoid depolamayi da eklemenizde fayda var. Daha ziyade sari renkli yiyeceklerde (sari dolmalik biber, portakal, greyfurt, havuç, kuru kayisi, Trabzon hurmasi) ve kirmizi besinlerde (domates, kirmizi erik, kan portakali, pembe greyfurt, kirmizi lâhana, pancar, kirmizi turp, yaban mersini, bögürtlen ve her türlü kirmizi meyve) bol miktarda bulunan bu maddelerin A vitamini öncüsü olduklari için de güçlü bir bagisiklik savasçisi olduklarini unutmayalim.

BOL BOL BALIK YIYIN OMEGA-3 ILE GÜÇLENIN

• Kis aylarinda bol bulunan taze ve yagli baliklardan sik sik yemeyi de unutmayin. Balik, proteinden zengin olusu yaninda mükemmel bir omega-3 yaglari kaynagi olmasi nedeniyle çok ama çok önemli bir besindir. Özellikle yagli baliklar (lüfer, istavrit, palamut, hamsi) omega-3 yaglarindan çok zengindir. Ancak yagda kizartilan baliklarda omega-3 miktari ciddi ölçüde azaliyor ve o pek degerli proteinlerin yapisi bozuluyor, unutmayalim!

C VITAMINI ALMAK IÇIN TAZE TAZE TÜKETIN

• Kis hazirliklarinizi yaparken yiyecek içecek listelerimize C vitamininden zengin besinleri (portakal, limon, greyfurt, mandalina, nar, yesil sebzeler, özellikle yesilbiber ve otlar) eklemeyi de unutmayalim ama C vitamininin “depolanan” bir vitamin olmadigini hep aklimizda olsun. C vitamini en fazla birkaç gün içinde (kullanilmadigi takdirde) böbrekler vasitasiyla vücuttan atiliyor. Bu nedenle C vitamini zengini yiyecekleri (meyveler ve sebzeleri) taze ve olgun halleriyle ve mümkünse kabuklariyla, düzenli yiyip içmeniz gerekiyor