40 yasindan sonra her erkek prostat taramasi yaptirmali

[eg24]

Prostat bezi, testosteron hormonu salgilandigi müddetçe büyümesini sürdürüyor. Bu büyüme yasla birlikte bazi erkeklerde idrar yolunu sikistirmaya ve idrari tam olarak bosaltamamaya neden oluyor. Her erkegin kendisine has bir prostat yapisi oldugunu belirten Anadolu Saglik Merkezi Üroloji Uzmani Prof. Dr. Cemil Uygur, sikayeti olsun ya da olmasin 40 yasindan sonra her erkegin yilda bir prostat taramasi yaptirmasi gerektigini vurguluyor.

Anne karninda olusmaya baslayan prostat bezi ergenlikten itibaren artan testosteronun (erkeklik hormonu) etkisiyle büyüyor. Kanda testosteron hormonu bulundugu sürece prostat büyümeye devam ediyor. Bu durum ancak erkegin herhangi bir nedenle yumurtalarini kaybetmesi halinde sona eriyor. “Sikayeti olan hasta ‘benim prostatim var’ dediginde aslinda prostatin sikistirmasi nedeniyle idrarda zorlanma yasadigini ifade ediyor” diyen Anadolu Saglik Merkezi Üroloji Uzmani Prof. Dr. Cemil Uygur, prostat büyümesi ve tedavi yöntemleri ile ilgili bilgiler veriyor.

Sik kullanilan tanimi “prostat büyümesi” olsa da büyümüs prostatin herkeste ayni sikayetlere yol açmadigini vurgulayan Üroloji Uzmani Prof. Dr. Cemil Uygur, “Prostati büyüyen her erkek hekime basvurmuyor. Çünkü vücut yapisina ve kanda dolasan erkeklik hormonunun dengesine bagli olarak her erkegin kendine has bir prostat yapisi bulunuyor. Prostat bezi, bir balonu andiran idrar torbasinin agzini yumruk gibi saran bir organ. Burada prostatin büyüklügü degil, idrar torbasini bir yumruk gibi sararken torbanin agzini sikip sikmadigi önem tasiyor” diyor.

“Prostat portakali andirir”

Bu durumu bir örnekle açiklayan Prof. Dr. Cemil Uygur, “Bazen büyük bir portakalin kabugunu rahatlikla soyarsiniz ve ortasinda parmaginizin girecegi bir açiklik kalir. Iste prostatta önemli olan, büyürken ortasinda bu açikligin kalip kalmadigidir. Prostatin da tipki portakal gibi disinda bir kabugu, içinde de tipki portakal dilimleri gibi dokusu bulunuyor. Prostat büyümesi bu dilimlerden gelisirken, prostat kanseri ise çogunlukla kabuk kisminda basliyor” diyor.

Tuvalette tam bosaltim yapilamiyor

Sikayetlerin 40’li yaslardan sonra basladigini ifade eden Üroloji Uzmani Prof. Dr. Uygur, hastalarin çogunlukla idrar akiminin zayiflamasi, sik sik tuvalete gitme istegi, tuvalette tam bosaltim yapamama, gece idrar sikistirmasiyla uykudan uyanma sikayetleriyle hekime basvurdugunu söylüyor.

Önce kanser varligi arastirilir

Hangi nedenle olursa olsun hekime basvuran 40 yasin üzerindeki kisilerin muayenesinde ilk önce prostat kanserinin arastirildigini ifade eden Prof. Dr. Uygur, “Çünkü kendine has belirtisi bulunmayan prostat kanseri yalnizca ileri evrede, idrar yolunda sikismaya neden olabiliyor” diyor. Kansere yönelik taramalarin elle muayene (rektal) ile prostat kontrolü ve kanda PSA incelemesinden olustugunu ifade eden Prof. Dr. Uygur, “Eger bu incelemelerin sonucunda bir risk oldugu düsünülürse, prostat biyopsisi alinarak arastirma tamamlaniyor. Kanser olasiligi ortadan kalktiktan sonra ise hastanin idrarla ilgili sikayetlerinin ne siklikta ve siddette oldugu degerlendiriliyor” diyor.

Tedavi hastaya göre belirleniyor

Hangi tedavinin tercih edilecegine hastanin yasina ve prostatin boyutuna göre karar verildigini vurgulayan Prof. Dr. Uygur, bugün hastalarin yalnizca yüzde 5-10’unda cerrahiye gereksinim duyuldugunu vurgulayarak, günümüzde prostatin neden oldugu sikistirma hissini ortadan kaldiran ilaçlarin kullanildigini belirtiyor.

Cerrahi sonrasi taramaya devam ediliyor

Cerrahi tedavide üç farkli yöntem (kapali prostat ameliyati ‘TUR’, açik ameliyat ve dokularin lazerle buharlastirildigi ‘Green Light’) kullanilsa da hepsinde prostat kabugu yerinde birakiliyor. Bu nedenle, tedavilerin hiçbiri prostat bezinde kanser gelisme riskini ortadan kaldirmiyor.

40 yasindan sonra yilda bir prostat taramasi yaptirilmali

Çogu hastanin ameliyat sonrasi kontrollerini ihmal ettigini vurgulayan Prof. Dr. Uygur, “Oysa her erkegin 40 yasindan sonra yilda bir kez prostat taramasi yaptirmasi, cerrahi tedavi görenlerin de ameliyattan sonra yine yilda bir kez taramalarina devam etmesi gerekiyor. Çünkü cerrahi tedavi gören hastalarin yüzde 15’inde 10 yil içinde kalan dokular tekrar büyüyüp kanali sikistirabiliyor. Ayrica bu cerrahi girisimler prostat kanseri riskini de ortadan kaldirmiyor” uyarisinda bulunuyor.