Egzamada tetikleyici faktörler tedaviyi zorlastiriyor

[eg24]

Egzama hastalarinda tetikleyici faktörlerden uzak durmak ve koruyucu yöntemler kullanmak tedavinin basarisi için büyük önem tasiyor. Özellikle kuruluga bagli gelisen egzamalarda banyo sikligina dikkat çeken Anadolu Saglik Merkezi Deri Hastaliklari Uzmani Dr. Mehmet Coskun Acay, sabunlanma sikligini iki-üç banyoda bire düsürmenin tedavide olumlu etki gösterdigini vurguluyor…

Egzama ciltte allerjik reaksiyon, tahris edici bir faktör, bazen de bilinmeyen bir nedenle olusan iltihabi durum olarak tanimlaniyor. Deri hastaliklari uzmanlarina basvuran hastalarin en az yüzde 10’una egzama (dermatit) tanisi konuluyor. Egzamanin yüzlerce tipi bulundugunu belirten Anadolu Saglik Merkezi Deri Hastaliklari Uzmani Dr. Mehmet Coskun Acay, en sik karsilasilan egzama türleri ile ilgili bilgi veriyor.

1. SEBOREIK EGZAMA: Bu tür saç derisinde görülen kepek olarak tanimlanabiliyor. Her dört kisiden birinde görülen seboreik egzama, yalnizca saçli deride degil, yüz orta hatta burun kenari, kulak içi ve arkalari ile gögüs ve sirt orta bölgede de, hatta kas içinde ya da göz kapaginda bile görülebiliyor. Bu tür egzama yani kepek hayat boyu devam ediyor. Özellikle bagisiklik sisteminin zayiflamasi, mevsim geçisleri, stres, sikinti, atesli hastalik, yorgunluk gibi faktörler daha da artmasina neden olabiliyor. Bu noktada dogru sampuan büyük önem tasiyor. Kepek sampuanlarinda 4-5 farkli madde bulunuyor. Bu maddeler herkeste ayni sonucu vermiyor ya da 6-7 ay iyi sonuç verirken, sonra etkisini kaybediyor. Bu nedenle ürünün etkisi azaldiginda, hekime danisarak farkli bir grubu kullanmaya baslamak gerekiyor.

2. KONTAKT (TEMAS) EGZAMA: Kontakt egzamada sekilsizlik esas olmak kaydiyla, gövdede yuvarlak kizarikliklar ve kuruluklar olusuyor. Daha nadir rastlanan ve allerjik egzamanin bir alt basligi olan “numuler egzama” ise tipik, yuvarlak bir sekilde ortaya çikiyor.

• Irritan kontakt egzama: Günlük hayatta daha sik rastlanan bu tür bir tahrise bagli olarak ortaya çikiyor. Sivi, boyali ya da antibakteriyel sabunlar ile yag çözücü maddeler ve deterjanlar bu tür egzamanin ortaya çikmasinda etkili oluyor. Kisinin meslegine bagli olarak da ortaya çikabiliyor. Örnegin otomobil tamiri ile ugrasan bir kiside madeni yag ve metal temasina bagli olarak gelisebiliyor. Bu tür egzamada tahris edici maddeden sakinmak, hastaligin tekrarini önlüyor. En çok ellerde, nadiren vücudun farkli bölgelerinde görülüyor.

3. Allerjik kontakt egzama: Bu tür ise bir maddeye karsi var olan allerji sonucunda gelisiyor. Bu tür de bazi mesleklerde daha sik görülebiliyor. Lateks allerjisi olan bir hemsirenin lateks içerikli eldiven kullanmasi, egzamaya neden olabiliyor. Allerjik kontakt egzamada etken biliniyorsa, hastalar daha rahat geçirebiliyor. Etkeni belirlemek içinse, iyi bir gözlemci olmak önem tasiyor. Öte yandan Yama Testi (Patch test) yöntemiyle, kisinin allerjisi bulunan maddeler saptanabiliyor. Ancak bu test her olguda yüzde 100 sonuç vermiyor.

4. ATOPIK EGZAMA: Genetik aktarimi olan ve çogunlukla çocukluk çaginda baslayabilen bu hastalik; dis ortamda temas edilen ev tozu, hayvan tüyü gibi maddeler ile tüketilen bir besin ya da giyilen giysiye bagli olarak ortaya çikabiliyor. Çocukluk çaginda ortaya çikan atopik egzama hastaliklarinin yüzde 60-70’i ise yetiskinlikte kayboluyor. Bu tür egzamada, kol ve bacak kivrimlarinda kizariklik, kuruma ve soyulma görülüyor. Bu arada bu tür egzamanin erken ve dogru tedavi edilmesinin, sonraki yillarda astim ve allerjik nezlenin önüne geçebilecegini gösteren çalismalar da bulunuyor.

Hastanin öyküsü, yaranin yerlesim yeri, baslangiç yasi, artirici faktörler, banyo aliskanliklari gibi parametrelerin tanida büyük önem tasidigina dikkat çeken Deri Hastaliklari Uzmani Dr. Mehmet Coskun Acay, egzamanin ‘nörodermatit’ olarak adlandirilan, psikolojik kökenli oldugu düsünülen ve çok nadir görülen bir türü de oldugunu belirtiyor.

Tedavinin ilk asamasi önlem

Egzama hastalarinda tetikleyici faktörlerden uzak durmak ve bazi koruyucu yöntemler kullanmak, tibbi tedavinin etkisinin uzun sürmesi için önem tasiyor. Irritan kontakt egzamalarin soguk havanin etkisiyle artis göstermesi nedeniyle ilik su kullanmak, vücut isisini korumak önleyici tedavi için yarar sagliyor. Kuruluga bagli egzamada banyodan sonra kimyasal madde içermeyen, boyasiz ve kokusuz ürünler ile cildi nemlendirmek gerekiyor. Bu tür egzamalarda banyo sikligi da önemli bir faktör… Sabunlanma sikligini iki-üç banyoda bire düsürmek olumlu etki gösteriyor.