meltem

GÜNEŞ ÇARPMASI DURUMUNDA YAPMANIZ GEREKENLER NELER?



Yazın aşırı sıcaklar nedeniyle güneş çarpmasından, çocuklar yetişkinlere oranla daha ciddi boyutlarda etkilenebiliyor. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Tuna Gül Han, bu durumla karşılaşıldığında yapılması ve yapılmaması gerekenleri sıralıyor.

Yapılan çalışmalara göre güneş çarpması yüzde 90 oranında 6 yaş ve üzeri çocuklarda görülüyor. Bu çocukların yaklaşık 70’inde ise güneş çarpması spor yaparken ortaya çıkıyor. Çünkü bu yaş grubu çocuklar kendi vücutlarının sınırlarını henüz bilemiyor ve dış ortamın olumsuz etkilerini tahmin edemiyorlar. Genellikle vücudun aktif şekilde enerji harcaması dış ortamın yüksek sıcaklığı ile birleşince ortaya istenmeyen tablolar çıkıyor.
Güneş çarpmasının belirtileri
Sıcak çarpmasından önce genellikle vücuttaki terleme kesiliyor. Vücut sıcaklığının 41 derece üzerine çıkması ve sıcak ile kuru cilt ise klasik belirtilerini oluşturuyor. Merkezi sinir sistemindeki çalışma problemine göre ciltte pembelik ya da solukluk olabiliyor. Tablo ilerlediğinde ölüm korkusu, ajitasyon, baş dönmesi, halsizlik, zihin karmaşası, anlamsız mutlu duygu durumu, baş ağrısı, bulantı ve dengesizlik gibi sorunlar ortaya çıkıyor. Tedaviye hemen başlanmazsa idrar-dışkı kaçırma, kasılmalar, havale, şuur bulanıklığı, göz bebeği değişiklikleri, felç ve koma gelişebiliyor.
Çocuğunuzu 9 adımda güneş çarpmasından koruyun
1- Sıcak hava vücut sıvı dengesi bozulduğunda çok daha tehlikeli olabiliyor. Bu nedenle çocuğunuza bol sıvı içirin.

2- Koyu idrar, yetersiz sıvı alımının belirtisidir. Bu durumda susamış olmasa bile hemen su içirin.
3- Çocuğunuzun ara ara gölge ve su molaları vermesini sağlayın. Net bir zamanlama olmasa da bu süre her yarım saatte bir 10 dakika olabilir.

4- İncecik-pamuklu bir yaz giysisi giydirin. Kıyafeti terleme nedeniyle ıslanırsa değiştirin.

5- Camı açmış da olsanız arabanın içinde yalnız bırakmayın.

6- Aşırı tuz takviyesinden / tuz tabletlerinden kaçının. Bu tür ürenler mide boşalmasını yavaşlatarak sıvı emilimini geciktirirler.

7- Henüz bebeklik döneminde ise battaniyeye sarmak ya da fazladan giydirmekten kaçının.

8- Hava sıcaklığı 28 derece üzerindeyse buna ek olarak bir de nem oranı yüksekse uzun süren ya da ciddi efor gerektiren spor aktiviteleri yapmasına izin vermeyin.

9- Herhangi bir nedenle ateşlendiyse sıcak havalarda dışarı çıkartmayın.
Güneş çarpması durumunda yapabilecekleriniz
• Çocuğunuzu hemen serin ve gölge bir alana taşıyın.

• Vücudunu soğutmaya başlarken ambulans çağrıldığından emin olun.

• İç ortama ya da gölgeye taşıdıktan sonra düz bir zemine yatırıp ayaklarını başından yüksek bir yere koyun.

• Hemen kıyafetlerini çıkartın.

• Soğuk suyla vücudunu yıkayın: Hortumla su tutabilir, soğuk suyla dolu küvete yatırabilir, süngerle silebilir veya duşun altına sokabilirsiniz.

• Düşük nemli bir ortamda ıslak-soğuk bir çarşafa sarın.

• Klima, bulamazsanız vantilatör çalıştırın.

• Bilinci açık ise soğuk içecekler (15 dakikada bir 250 ml kadar) ve tuzlu yiyecekler verin. Domates suyu gibi bir miktar tuz içeren içecekler sıvı kaybının yerine konması için ideal. Çünkü vücuttaki tuz kaybı yerine konana kadar sadece su gibi tuzdan fakir sıvıların verilmesi, vücut tuz oranının daha da düşüp bilincin kapanmasına neden olabilir.
Bunları asla yapmayın!
• Bilincinden emin değilseniz içmesi için bir şeyler vermeyin. İçtiği sıvının ciğerlerine kaçışına neden olabilirsiniz.

• Vücut ısısını düşürmek için kesinlikle soğuk sıvı vermeyin. Çünkü soğuk sıvıların kullanılması, ısıyı düşürmeyi hızlandırmasına rağmen, zaten strese girmiş olan kalp kası üzerinde aritmi riskini artırabiliyor.

• Havale geçirme durumunda kilitlenmiş ağzını açmak ya da dilini çıkartmak için ağzına kaşık ya da başka bir cisim sokmayın. Başını yana çevirmeniz hava yolunu açık tutmak için yeterlidir.