eg24

Öksürük bir hastalık değil, çeşitli sağlık sorunlarının belirtisi aslında. Bronşlarda ve hava yollarında bulunan reseptörlerin uyarılması sonucu ortaya çıkıyor. Bu bölgedeki mukusu ve yabancı cismi atmaya yönelik bir refleks olarak tanımlanıyor. Acıbadem Bodrum Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Tuna Gül Han, genellikle geniz akıntısı gibi basit sorunlardan kaynaklanan öksürüğün akciğer enfeksiyonu gibi ciddi hastalıkların işareti de olabileceğine dikkat çekerek, “Çocuklarda çok sık rastlanan öksürük; boğmaca, zatürre, bronşit ve larenjit gibi enfeksiyonların veya astımın da belirtisi olabiliyor. Dolayısıyla öksürük asla ihmal edilmemesi gereken bir belirti.” uyarısında bulunuyor.

NE ZAMAN ALARMA GEÇMELİ?

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Tuna Gül Han, öksürükte alarma geçilmesi gereken durumları şöyle sıralıyor:
” Kriz şeklinde geliyorsa,
” Tüm önlemlerinize rağmen 3 günden uzun sürüyorsa,
” Şiddetleniyor ya da havlar tarzda oluyorsa,
” Ateşle beraber seyrediyorsa,
” Günlük aktiviteleri ve gece uykusunu etkiliyorsa zaman kaybetmeden doktorunuza başvurun.
” Ayrıca sık tekrarlayan ya da nefes alıp vermede sıkıntının eşlik ettiği öksürükler de astım belirtisi olabileceği için asla ihmal edilmemeli ve beklenmeden hekime başvurulmalı.

TEDAVİDE AMAÇ ÖKSÜRÜĞÜ BASTIRMAK DEĞİL, NEDENİNİ ORTADAN KALDIRMAK

Öksürükte dikkat edilmesi gereken en önemli şey gelişigüzel ilaç kullanmamak. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Tuna Gül Han, ailelerin öksürük ilaçlarını doktor önerisi olmadan vermemeleri gerektiğine uyarısında bulunarak şunları söylüyor: “Çünkü öksürük bir hastalık değil, reflekstir, vücudun solunum yollarını temizleme ihtiyacı duyduğu anlamına gelir. Çocuk doktoru da öksürüğü bastırmak yerine buna yol açan nedeni bulup tedavi eder. Öksürük şurubu olarak bilinen ilaçların çoğu balgam söktürücü, bir kısmı da öksürük reseptörlerini baskılayan ilaçlardır. Balgam söktürücü ilaçların bir özelliği de balgamı arttırmalarıdır. Doktor önerisi olmadan kullanıldıklarında enfeksiyonun gidişatını değiştirebilir ve solunum sıkıntısı gibi süreçlere neden olabilir.
Öksürük şurupları özellikle 6 aydan küçük bebeklerde çok riskli

Özellikle 6 aydan küçük bebeklerin solunum kasları ve diyaframları erişkinler gibi güçlü olmadığı için öksürükleri etkin değildir. Soluk ve yemek borusu yerleşimlerinin erişkinden farklı olması nedeniyle bebekler öksürerek balgam çıkaramaz, oluşan balgamı ancak yutarlar. Bu da enfeksiyon sırasında zaten görülen iştahsızlık ve bazen bulantıyı daha da arttırır. Öksürük şurupları sonrası bebekler çok daha zor nefes alıp vermeye, balgam kusmaya başlayabilir.

ÇOCUKLAR NEDEN ÖKSÜRÜR?

ENFEKSİYON: Okul çağı öncesi çocuklarda öksürüğün en sık nedenini, grip, larenjit ve farenjit gibi viral üst solunum yolu enfeksiyonları oluşturuyor.
Alerjik yatkınlık: Reaktif hava yolu hastalığı denilen alerjik yatkınlığı olan çocuklarda çok sık öksürük oluyor.

BURUN TIKANIKLIĞI: Burun tıkanıklığı akıntısı olan çocuklarda öksürük çok sık rastlanan bir semptom. Burunda fazla miktarda üretilen mukus, boğazın arka kısmına akarak özelikle yatarken artan öksürüğe yol açabiliyor.

YABANCI CİSİM YUTMAK: Yabancı cisim aspirasyonu da sürekli öksüren, özellikle de öksürüğün ani başladığı çocuklarda mutlaka akılda tutulmalı. Örneğin çocuk yemeğini yerken bir pirinç parçası ya da bir kuruyemişi yerken parçasını akciğerine aspire ettiği zaman bronşlarda durarak öksürüğü sürekli uyarıyor.

CİDDİ NEDENLER: Öksürüğün nedeni olan diğer nadir problemler arasında ise tümör, bazı yapısal anomaliler, kistik fibroz ve immotil silya (solunum yollarında temizliği sağlayan tüysü hücrelerin hareket bozukluğu) sendromu denilen hastalıklar yer alıyor.

ÖKSÜRÜĞÜ DİNDİRMENİN PRATİK YOLLARI

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Tuna Gül Han, çocuklarda öksürüğü dindirmenin yollarını şöyle sıralıyor:

BUNLARI YAPIN

BOL SU VERİN: Öksürük şikayetinde bol su içilmesi balgamın daha kolay atılmasını sağlıyor. Su en iyi balgam söktürücüdür.
KALORİFER ÜZERİNE SU DOLU BİR KAP KOYUN: Özellikle kış aylarında iç mekanlardaki havanın kuru olması solunum yollarının kuruluğuna ve mukus kıvamının artmasına yol açıyor. Kalorifer veya soba üzerine koyacağınız su dolu bir kap oda nemini gerekli düzeyde tutar.
YÜN ÜRÜNLERİ KULLANMAYIN, HAYVAN TÜYLERİNİ TEMİZLEYİN: Çocuğunuz alerjik yapılı ise yün atlet-yorgan-yastık-halı kullanmayın. Ayrıca evde evcil hayvan besliyorsanız, tüylerini sık sık temizleyin.
1 YAŞINDAN BÜYÜKSE IHLAMUR İÇİRİN: Hem su takviyesi yapar, hem de balgamı yumuşatır.
YASTIĞINI YÜKSELTİN: Çocuğunuz uyurken düz zeminde yattığında öksürüyorsa, yastığını biraz yükseltin.
ODASINI HER GÜN HAVALANDIRIN: Toz ve mikropların havada yerleşmemesi ve temiz hava için çok önemli.
BURNUNU SIK SIK TUZLU SUYLA TEMİZLEYİN: Böylelikle burundaki salgıları mümkün olduğunca aspire edebilirsiniz.

BUNLARI YAPMAYIN

EVDE SİGARA İÇMEYİN: Çocuk olan evlerde sigara kesinlikle içilmemeli. Çünkü sigara dumanı, solunum yolunun koruyucu mekanizmalarını bozuyor ve balgam üretimini artırıyor.
BUHAR YAPAN CİHAZLAR KULLANMAYIN: Oda nemlendirmesinde kullanılan sıcak buhar cihazları kolay enfeksiyon barındırabiliyor. Soğuk buhar yapanları da suyun minerallerini bile havaya vererek akciğer hassasiyetini arttırıyor. Özellikle esanslı, mentollü buharların kullanılması çocuklar için uygun değil.
ODASINI UZUN SÜRE NEMLENDİRMEYİN: Oda çok kuru ise kısa süreli nemlendirebilirsiniz. Ancak çok uzun süre nemlendirdiğiniz zaman ev tozu akarlarının üretimi artıyor.
ODA ISISINI ARTTIRMAYIN: Sıcak havada solunum yollarını temizlemeyi sağlayan tüysü yapıların hareketleri yavaşlıyor.