Büyüme geriliği olduğunu nasıl anlarsınız
 

Büyüme esas olarak üç döneme ayrılmaktadır. İlk dönem doğumdan iki yaşına kadardır ve bu dönemdeki büyümeyi en çok beslenme etkilemektedir. İkinci dönem iki yaş ile ergenlik dönemi arasıdır ve bu dönemde büyüme hormonu önem kazanmaktadır. Üçüncü ve son büyüme dönemi ergenlik dönemidir. Bu dönemdeki büyümeyi cinsiyet hormonları düzenlemektedir. Her çocuk bu dönemleri ve kendi büyüme eğrisini izleyerek büyümektedir.

ÇOCUKLAR YILDA KAÇ CM UZARLAR? BOYLARI TAHMİN EDİLEBİLİR Mİ?

Çocukların büyüme hızları yaşlarına göre değişmektedir. Yeni doğan bir bebeğin boyu ortalama 50 cm dir ve bebekler ilk yılda 25 cm, ikinci yılda 10 cm uzarlar. Daha sonra yıllık büyüme hızı giderek azalır. Çocuklar 3-4 yaş arasında yılda 7 cm, 5-6 yaş arasında yılda 6 cm, 6 yaştan ergenlik dönemine kadar yılda 5 cm uzamaktadır. Ergenlik döneminde ise “büyüme patlaması” olur ve bu dönem boyunca kızlar ortalama 15 cm, erkekler 20 cm uzamaktadır. Ergenlik dönemi bitiminde boy uzaması durmaktadır.

BOY KISALIĞI NEDENLERİ NELERDİR?

Boy kısalığı nedenleri iki ana grupta toplanmaktadır. İlk grupta ailesel ve yapısal boy kısalığı bulunmakta ve bu grup normalin bir çeşidi olarak kabul edilmektedir. Bir başka deyişle bu çocuklardaki boy kısalığı herhangi bir hastalığa bağlı değildir. Boy kısalığı olan çocukların %80’i bu grupta toplanmaktadır. İkinci grupta ise hastalıklara ve beslenme bozukluğuna bağlı boy kısalığı vakaları bulunmaktadır.

Başta beslenme bozukluğu ve büyüme hormonu eksikliği olmak üzere birçok hastalık(böbrek hastalıkları, kansızlık, kalp ve akciğer hastalıkları vb.) boy kısalığına neden olmaktadır. Bunların yanında uzun süren ruhsal sorunlar da boy kısalığına neden olur. Bir çocuktaki boy kısalığının sayılan bu nedenlerden hangisine bağlı olduğunun erken dönemde saptanması çok önemlidir. Çünkü boy kısalığı altta yatan ciddi bir hastalığın bir bulgusu olabileceği gibi erken tanı her zaman iyi tedavinin önkoşuludur. Bu nedenle boy kısalığı olan çocukların “Büyüme ve endokrinoloji” ünitelerince değerlendirilmesi ve gerekli olanlarda ileri araştırmaların yapılması gereklidir.

BOY KISALIĞININ TEDAVİSİ VAR MIDIR?

Boy kısalığı olan bir çocuğun tedavisi boy kısalığı nedenine göre planlanır. Genel olarak ailesel ve yapısal boy kısalığı olan çocuklar için bir tedavi yoktur. Bu çocukların büyüme hızları yönünden izlenmesi gereklidir. Yapısal boy kısalığı olan çocuklar aynı zamanda ergenliğe de geç girerler. Bu çocuklardan 14 yaşına geldiği halde ergenliğe girmemiş olanlara ilaç vermek gerekebilir. Kalp, akciğer, böbrek vb. hastalığı olan çocuklarda bu hastalıkların tedavisi önemlidir. Günümüzde büyüme hormonu eksikliğine bağlı boy kısalığı olan çocukların boyları büyüme hormonu verilerek yeterli ölçüde uzatılmaktadır. Büyüme hormonu kullanabilmek için boy kısalığı olan çocukların titiz bir şekilde incelenmesine ihtiyaç vardır. Bu ilacın en çok Büyüme Hormonu eksikliğinde yararlı olduğu unutulmamalıdır.