Kahvalti yapan ögrenciler daha basarili!

[eg24]

Kisinin temel ihtiyaçlarindan birisi olan beslenme, büyüme, gelisme ve sagligin korunmasindaki en önemli faktördür. Bunun için her bireyin dogumdan itibaren protein, karbonhidrat, yag, vitamin ve minerallerden olusan besin ögelerinden yasina uygun bir sekilde, her gün yeterli ve dengeli olarak almasi gerekir. KadiköySifa Kadiköy Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmani Rabia Yurdagül Yeni egitim ve ögretim yiliyla beraber günlerinin büyük çogunlugunu okulda geçiren ögrenci ve ögretmenlerin saglikli beslenme ve saglikli yasamin devamliligini saglayabilmeleri için beslenme önerileri sunuyor.

Özellikle çocuklarda hizli bir büyüme ve gelismenin oldugu okul çaglarinda yeterli ve dengeli beslenme, saglikli gelisim ve büyümenin devamliligi, artan enerji ve besin ögeleri gereksinimin karsilanmasi yaninda beslenmeye bagli saglik sorunlarinin olusmasinin engellenmesi adina da önemlidir. Yanlis veya yetersiz beslenme aliskanliklari zayiflik ya da sismanlik, dis çürükleri, kansizlik, kemik bozukluklari ve iyot yetersizligi gibi önemli hastaliklara sebebiyet verebilir.

Kahvalti günün en önemli ögünüdür!

Sabah okula yetisme telasi, erken kalkma nedeniyle görülen istahsizlik, aç hissetmeme, biraz daha fazla uyuyabilme, kilo vermeye çalisma veya tüketime hazir bir ögünün olmayisi gibi nedenler ögrenci ve ögretmenlerin kahvalti ögününü atlayarak güne kahvaltisiz baslamalarindaki belli basli nedenlerdir. Ancak kahvalti günün en uzun açligi olan gece açligini takip etmesi nedeniyle biten enerjinin tekrar alinabilmesini sagladigi için günün en önemli ögündür. Gece boyunca devam eden açligin ardindan kahvalti ögününü atlamak, kan sekerinin düsmesine ve buna bagli olarak yüksek seker ve yag içerikli besinleri yeme arzusunun dogmasina, ögrenme ve konsantrasyon kabiliyetinin azalmasina neden olur.

Glikoz beyin için tek enerji kaynagi!

Kahvalti, kan sekeri olarak bilinen glikoz için kaynak olusturur. Glikoz beyin için en önemli ve tek enerji kaynagidir ve bir depoya sahip degildir. Çocuk veya yetiskin her birey normal beyin fonksiyonlari için yüksek oranda glikoza ihtiyaç duyar. Kahvalti yapan ögrencilerin konsantrasyon ve ögrenme kabiliyetlerinin daha yüksek oldugu, anlama ve algilamalarinin ve sonuçta da okul basarilarinin daha iyi oldugu yapilan pek çok çalismayla ortaya konmustur. Kahvalti yapan yetiskin bireylerde ise is verimi ve gün içerisindeki performansin yapmayanlara oranla daha iyi oldugu tespit edilmistir.

Yapilan arastirmalarda kahvalti ögününü tüketen ögrencilerin;

 Sinif içerisindeki basarisinin daha fazla oldugu,

 Kavrama yeteneklerinin daha iyi oldugu,

 Problem çözme gibi konularda daha basarili oldugu,

 Beslenme bozukluklarindan olusan hastaliklara daha az yakalandiklari,

 Kilo kontrolünü daha iyi saglayabildikleri

belirtilmektedir.

Kahvalti aliskanligi çocukluk döneminde olusur!

Çocukluk döneminde kazanilan aliskanliklar yetiskinlik dönemindeki aliskanliklarin temelini olusturdugu için kahvalti yapma aliskanligi edinmis bir çocuk, ögrencilik hayati boyunca bu aliskanligini devam ettirme egiliminde olacagindan gelecekte saglikli bir yetiskin olarak hayatini devam ettirecektir. Yine kronik hastaliklarin çogu (sismanlik, kalp damar hastaliklari, seker hastaligi, yüksek tansiyon gibi) çocukluk çagi kökenli oldugu için, çocukluk yillarinda bu aliskanligi edinmis bir yetiskin daha o yillardan kronik hastaliklara karsi bir önlem almis olacaktir.

Bütün bunlardan yola çikildiginda gün içerisinde sürekli ders dinleyen ögrencinin basarisinda ve sürekli ders anlatan ögretmenin ders anlatabilme kabiliyeti ve performansinda kahvaltinin ne denli önemli oldugu gerçegi karsimiza çikmaktadir.

Kahvaltida ne yenmeli?

Kahvaltinin içerigi bireyden bireye degismekle beraber genel olarak karbonhidrat kaynagi olarak çavdar veya tam tahilli ekmekleri, kahvaltilik gevrekleri, sebze ve meyveleri içeren, protein kaynagi olarak peynir, yumurta, süt ve yogurdu içeren, yag kaynagi olarak zeytin, ceviz, badem, findik gibi besinleri içeren, dogal reçellerle veya pekmez gibi saglikli besinlerle zenginlestirilmis bir menü tüketilmesi önerilir. Evde kahvalti yapma seçenegi olmayanlar için hazirlanabilicek sandviç veya tost servis-araba ya da okula gidince yapilmak üzere hazirlanabilir. Pogaça, simit, açma gibi besinler, hamburger, cheeseburger gibi besinler kahvalti seçenegi olarak tercih edilmemelidir.

Okulda geçirilen süre uzundur ve kahvalti ögünü gün boyu ihtiyaç duyulan enerjinin karsilanmasi için yetersiz kalir. Bu nedenle kahvalti, ara ögünler ve tüketilen ögle yemegiyle muhakkak desteklenmelidir. Ara ögünler için taze ve kuru meyveler, ceviz, badem, findik gibi yagli tohumlar, kutu sütler veya dogal meyve sulari tasinma pratikligi olan besinlerdir. Ev yapimi kek veya kurabiye veya sebzeli-peynirli pogaçalar veya mini sandviçler de ara ögünler için tüketilebilecek alternatiflerdir. Kahvalti ve ara ögün verilen okullarda ise mönülerin içerigi muhakkak aileler tarafindan kontrol edilmelidir.

Ögle yemegi için okul kantininden fast food besinlerin tüketimi yerine yemekhaneden veya evden götürülebilecek ögünler tercih edilmelidir. Okul kantininde satilan besinler arasina saglikli seçenekleri ekleyip (örnegin süt, ayran, meyve gibi) sagliksiz olanlarin kontrolünün saglanmaya çalisilmasi yapilacak yiyecek seçimi içinde önemlidir. Okul yemekhanesinde sunulan yemeklerin isi degerinin, sunumunun, temizliginin ve içeriginin uygun kosullarda olmasi kantinler yerine yemekhanelerin tercihinde önemli rol oynayacaktir. Evden yemek götürürken bozulacak, kokacak ya da yerken hijyen sorunu yasatabilecek yemeklerden kaçinilmali, tahilli ekmekler ile hazirlanmis sandviçler (içerigine hergün farkli bir malzeme katarak bikkinlik önlenmelidir), taze ve mevsiminde meyve-sebze, sögüs yenebilecek sebzeler, kutu süt-yogurt ve ayranlar, katkisiz meyve sulari, kuru yemisler, kuru meyveler gibi besinler tercih edilmelidir.

Okul çagi çocuklarinin %25'inde kansizlik problemi var!

Okul öncesi çocuklarin % 15-17’sinde beslenme bozuklugu, okul çagi çocuklarinin % 25’den fazlasinda kansizlik problemi bulunmakta, ögrencilerin beslenme aliskanliklari incelendiginde %40’inin sabah kahvaltisi yapmadigi görülmektedir. Bu durumda günün büyük çogunlugunu okulda geçiren ögrencilere ve ögretmenlere okullarda verilecek saglikli beslenme egitimleri ile yeterli ve dengeli beslenme bilinci kazandirilmaya çalisilmali, okul yönetimlerince kantin ve yemekhanelerde sunulan besinlerle ilgili kontrol mekanizmalari olusturulmali ve ailelerin sagduyulu yaklasimi ve örnek davranislariyla bu konuya destek olmalari gerekmektedir.