Kadinlarda kisirligin sebebi ‘Endometriozise’ olabilir!
 

Endometriozis kadinlarin yüzde 1’i ile 5’i arasinda görülüyor. Kisirlik hikayesi olan kadinlarda bu hastaligin görülme riski ise daha fazla oluyor. Kronik karin agrisi olan kadinlarin yüzde 80’inde de endometriozise rastlaniyor. Çogu kez kronik agri ve inatçi bir kisirlik sebebi olarak belirti veren hastaligin dogru teshisi kimi zaman yillarca sürebiliyor.

Istanbul Medipol Hastanesi Kadin Hastaliklari ve Dogum Uzmani Prof. Dr. C. Gürkan Zorlu, son yillarda sik gündeme gelen “Endometriozis”in rahim içini döseyen yapinin rahmin disinda yerlesmesi olarak tanimlandigini söyledi. Zorlu, “Aslinda hep varken, az bilinip daha az ciddiye aliniyordu. Teknolojinin gelismesi ve paralelindeki gelismeler hastaligi daha iyi anlasilabilir ve daha erken taninabilir hale soktu” dedi.

Hataligin her bireyde ayni sekilde görülmedigini belirten Zorlu, söyle devam etti: “Kimisinde çok az, kimisinde siddetli olabilir ve biraktigi izler veya yarattigi degisiklikler farkli olabilir. Bunun sonucunda da hastadan hastaya yarattigi sorunlar da degismektedir. Bireylerin cevap varyasyonlari ve algilama esiklerine de bagli olarak kisiden kisiye olusan bu hastalik farkli düzeyde bulgular vermektedir. Yani çok hafif düzeyde hastaligi olan kiside çok siddetli sorunlar olurken çok agir yapisikliklari olan, yani ileri düzey hastaligi olan kisilerde hiç bulgu olmayabiliyor.”

Normal poliklinikte görülen hastalarin %1 ila 5’inde Endometriozis düsündürecek bulgulara rastlandigini ifade eden Zorlu, “Eger hastalar birincil veya ikincil kisirlik sorunu yasiyorlarsa bu oran %15-20’leri buluyor. Pelvik agri dedigimiz, bel ve kasik agrisi olan hastalarda özellikle asagiya vuran agrisi olan kadinlarin üçte birinde Endometriozise rastlanilabiliyor. Yapilan operasyonlarin içinde tesadüfen %10-15 vakada rastlanirken, endometriozis süphesiyle yapilan ameliyatlar toplam ameliyatlarin nerdeyse dörtte birini olusturuyor” diye konustu.

Nedenleri tam olarak bilinmiyor

Endometriozisin nedenlerinin tam olarak bilinmedigini hatirlatan Zorlu, en yaygin sikayet türünün pelvik agri ve sancili adetler oldugunu açikladi. Hastalik ilerledikçe bu sikayetlerin daha arttigini dile getiren Zorlu, hastalikla ortaya çikan sorunlari söyle siraladi: “Daha da ilerleyen formlarda iliskide agri ve keyifsizlik ortaya çikar. Pelviste, yani karnin alt bölgesinde ileri hastaligin varliginda idrar ve büyük abdest yapma sorunlari da belirgin hale gelir. Bazen Endometriozis odaklari içine kanama yaparak ve ilerleyerek büyük, sert nodüller haline gelebilir. Yerine göre de çok degisik bulgular verebilir. Adet döneminde ortaya çikan ve baska hiçbir sekilde açiklanamayan organ sorunlari ve sekillendirilip iliskilendirilemeyen agrilar buna örnektir. Bacak agrisi, eklem içine kanamalar, burun kanamalari, memede kitleler gibi çok çok nadir formlari da oldugu akilda tutulmalidir. Bunun disinda, karnin içinde çok sert ve kesif yapisikliklara da neden olup buna bagli sorunlar yaratabilir.“

Ayrica Endometriozisin yumurtalikta (over) kistik büyümelere neden olup çok büyük boyutlara ulasabilen ve bazen de kendi kendine yirtilip karin içi bosluguna dökülebilen kistlere neden oldugunu da dile getire Zorlu, “Bu overdeki aktif endometrium dokusunun varligini gösterir ve olusan yumurtalari kistlestirerek Endometrioma denen büyük çikolata kistini meydana getirir. Böyle bir durumun varligi genellikle operasyon gerektirir. Endometriomalar genellikle iki tarafli olup, 2 santimetrenin üzerine çikmadikça takip edilebilir” dedi.

Tedavi en belirgin bulguya göre yapilir

Hastaligin tedavisinin genelde hastanin çocugu olup olmamasina, hastaliginin evresine ve en belirgin bulgunun ne olduguna bagli olarak planlandigini belirten Zorlu, sunlari kaydetti: “Endometriomalar cerrahi gerektirirken, agri için hafif formlarda basit agri kesiciler kullanilabilir. Siddetli agrilar ise sinir denervasyonlari ve nöroliz teknikleriyle giderilir. Hormonal tedavi endoskopik teknikler çok gelismemis oldugu dönemlerde birinci tercih olarak kullanirken simdilerde cerrahi tekniklere yardimci olarak kullanilmaktadir. Bunlarin ana amaci küçültülmüs ya da giderilmis lezyonlarin geri gelmesini engellemek için hormonal sistemi baski altinda tutmak içindir. Bu amaçla geçici menopoz yaratilabilir veya devamli progesteron veya dogum kontrol haplari kullanilabilir. Bunlarin disinda, yeni formulasyonlarla yine hormonal modifikasyonlar yapila gelmektedir. Akilda tutulmasi gereken sey bu lezyonlarin giderilmesinin baskilanmasindan daha degerli bir tedavi yöntemi oldugudur.”