Karbonhidrat bagimliligindan kurtulmanin yollari
 

Karbonhidrat her yerde duydugumuz, kilo deyince ilk aklimiza gelen, üzüntümüzden kurtulmak için çogu zaman basvurdugumuz, bizi kurtaracagini düsündügümüz ama her kurtaristan sonra biraz daha bagimlisi haline geldigimiz yiyecek gurubu.Iç Hastaliklari Uzmani Dr.Ayça Kaya Karbonhidrat bagimliligindan kurtulmanin yollarini anlatiyor.

Karbonhidrat gurubu yiyecek dendigi zaman temel olarak topraktan gelen yiyecekleri düsünmeliyiz. Vücudumuz için gerekli olan en temel besin maddesi sekeri vücudumuza veren yiyeceklerdir. Meyveler, sebzeler, bugday, seker, bal, pekmez, makarna, pilav, börek, meyve sulari ve hamurisleri hep karbonhidrat degeri yüksek olan yiyecek guruplaridir. Meyve ve sebzenin su ve lif orani yüksek oldugu için kan sekerini yükseltme açisindan unlu karbonhidratlara gore daha zayiftirlar. Bizi daha tok tutarlar. Ancak ülke olarak temel beslenme aliskanliklarimizda doymak için ne yazik ki sebze, meyve yerine daha çok unlu karbonhidratlari kullanmaktayiz.

Karbonhidratin bu kadar sik kullanilmasi her ne kadar aliskanliklarimiza bagli olsa da, bizi karbonhidrat yemege iten bir çok neden vardir;

- karbonhidratlarin beyne iyilik hormonunun geçisini hizlandirdigini biliyoruz, o nedenle özellikle mutsuz oldugumuzda öncelikli olarak canimizin bir paket çikolata istemesi normaldir.

- Karbonhidratlar vücuda en hizli enerji veren yiyecekler oldugu için heyecanlandigimizda veya korktugumuzda kendimizi sekerleme yiyerek sakinlestirmeye çalisabiliriz.

- Baska bir nedene bagli olsa da halsiz ve yorgun hissettigimizde aman sekerim düstü deyip bir paket meyve suyuna yönelmemiz de kan sekerimizi hizli yükseltme istegindendir.

- Çocuklarin büyüme ve gelismelerine, kaslarinin sekillenmesinde hep ihtiyaç glikozdur ve bu yüzden bütün çocuklar makarna ve pilavi çok severler.

Eger siz de karbonhidrati çok seviyorsaniz, bas taci yemeklerim hamurisleri ve tatlilar diyorsaniz, her üzüldügünüzde avuntuyu bir paket çikolatada buluyorsaniz, her yemekten sonra rehavet çöküp gözünüzün önünden baklavalar geçiyorsa, kendinizi bir karbonhidrat bagimlisi olarak görüyorsaniz iste size karbonhidrat bagimliligndan kurtulmanin yollari:

- mutsuz oldugunuzda çikolatadan once gün isiginda yirmi dakikalik bir tempolu yürüyüsün çok faydasi vardir ve kan serotonin düzeyini yani iyilik hormonunu yükseltir. Kendinizi çikolata yemekten çok daha mutlu hissedersiniz.

- Özellikle heyecan durumlarinda mesela sinavlarda vücuda hizli seker saglamak için akide sekeri yemek yerine kuru hurma, kuru kayisi gibi seker içerigi ve lif içerigi yüksek meyveleri tecih etmek hem kan sekerini daha kontrollü yükseltir hem de bagirsak sistemini rahatlatir.

- Her yemekten sonra tatlidan vaz geçemiyorum illa sekerli yemek istiyorum diyorsaniz bu genellikle tek yönlü yediginiz içindir. O nedenle yemekte çesitlilige önem verin. Her yemekte bir parça et, bir parça ekmek, mutlaka bol limonlu salata, biraz sebze ve yogurt yemeye özen gösterin. Buna ragmen caniniz yine tatli istiyorsa once sütlü kahve için. Çünkü süt hem iyi karbonhidrat hem de iyi protein kaynagidir. Kahve de içerdigi kafein açisindan istah kesici özellik gösterir.

- Adet döneminde caniniz çok çikolata, tatli mi istiyor? Kendinizi patlayacak gibi mi hissediyorsunuz? Aslinda isteginiz kakaodur. Çünkü kakao da hem serotonini yükseltir hem de istahi azaltir. Bu dönemde muzu kakao’ya batirarak yediginizde tatli ihtiyaciniz azalir ve kakao kendinizi iyi hissettirir. Ayrica muzun potasyum degeri yüksek oldugu için kan basinci dengesizliklerinde bire bir’dir. Bu dönem de ayrica daha az tuzlu tüketip, bol yesillik ( maydanoz, tere, dereotu) yerseniz bu dönemdeki ödeminiz daha az olur.

- Sik sik halsizlik, yorgunluk mu yasiyorsunuz? Kan sekerinizi dengelemek için artik tatlilardan, hazir meyve sularindan uzak durun. Çünkü basit seker orani yüksek olan bu yiyecekler kan sakerinizi bir müddet sonra daha çok düsürür ve yeme atagi geçirmenize neden olabilir. Bu durumda en iyi tercih tam bugday ununa yagsiz tost ve bir bardak ayran içmektir. Bulamadiginizda alternatif olarak meyveli yogurt ve 8-10 tane badem de tercih edebilirsiniz.