Çocugum yeni egitim sistemi için hazir mi?
 

Yeni egitim sistemi pek çok anne babanin kafasinda soru isaretleri olusmasina neden oluyor. Bir yandan 66 aylik bir çocugun okula hazir olup olmamasi tartisilirken diger yandan aralarinda ay farki olan çocuklarin ayni sinifta verimli egitim alip alamayacaklari akillari kurcaliyor. KadiköySifa Atasehir Hastanesi Uzman Klinik Psikologu Merve Büyükkucak çocugunuzun yeni egitim sistemine hazir olup olmadigi hakkinda karar verirken, hangi kriterlere dikkat edilmesi gerektigini anlatiyor.

Okullarin açilma tarihinin yaklasmasiyla birlikte birçok aileyi bir heyecan sarmis durumda. Gözlerinde hiç büyümeyen minik yavrularinin artik büyüdügünü ve ilkokula baslayip “okullu” oldugunu görecekleri o heyecanli gün neredeyse kapida. Ancak birçok aileyi de bu heyecanin yani sira, degisen yeni sistemle birlikte büyük bir kaygi sardi. Bilindigi üzere yeni sisteme göre Eylül 2012 itibariyle 66 ayini doldurmus çocuklar yasal olarak ilkokula baslamaya hazir kabul ediliyor. Ancak çocuklarinin henüz okula baslamaya hazir olmadigini hisseden aileler büyük bir telas içinde. Bu telas yerli mi yoksa yersiz mi diye düsünüldügünde okula “hazir” olma kavramini detayli olarak anlama gerekliligi karsimiza çikiyor.

Okula hazir olmak çok yönlü bir kavramdir!

Okula baslamaya hazir olmak denince birçok insanin aklina çocugun zihinsel becerilerinin yeterince gelismis olmasi gerekliligi geliyor. Hâlbuki okula hazir olmak çok yönlü bir kavram olup, zihinsel gelisimin yani sira bedensel, sosyal, duygusal gelisimi ve özbakim becerilerini de içerisinde barindirir. Zira gelisim kendi basina fiziksel, zihinsel, sosyal, duygusal ve dil gelisimi olarak birçok alt basligi içeren bir olgudur. Dolayisiyla bir çocugun okula baslamaya hazir olup olmadigini degerlendirirken tüm bu gelisim alanlarinda nerede durduguna bakmak gerekir. Bu noktada her çocuk özelinde anne-babalarin, anaokulu ögretmenlerinin ve psikologlarin gözlemlerine ek olarak, ilgili uzmanlar araciligiyla söz konusu çocugun gelisim özelliklerini ve okula uygunlugunu ölçen çesitli objektif degerlendirmelere basvurmak gereklidir.

66 aylik bir çocugun bu gelisim basamaklari açisindan okula baslamaya hazir olup olmamasi ile ilgili soru isaretlerinin yani sira belki de en çok kaygi uyandiran noktalardan biri birçok okulda fiziksel kosullar ve kontenjan meseleleri yüzünden ayni sinif içerisinde ögrenciler arasinda olusabilecek ay ve yas farklaridir. Buna göre 1.sinifa baslayacak en küçük çocuk ile eski sisteme göre en büyük çocuk arasindaki maksimum farkin asagi yukari 15–18 ay civarinda olabilme ihtimali dogmaktadir ki, bu yas dönemleri düsünüldügünde bu kadar fark gelisimsel anlamda çocuklar açisindan büyük farklar anlamina gelir. Bu nedenle sinif arkadaslarina göre ögrenmede, okula adapte olmada zorluklar yasayan ve görece geride kaldigini hisseden çocuklarin okula ve ögrenmeye karsi daha ilk yillardan olumsuz bir tutum gelistirme, okuldan soguma ihtimalleri aileleri oldukça panikletmekte. Ancak bu noktada okul öncesi egitim alabilmis çocuklarin görece daha avantajli oldugunu söylemek mümkün.

Okul öncesi egitim avantaj sagliyor!

Bilindigi üzere okul öncesi dönem (0-6 yas), çocugun gelisimsel anlamda en degerli, gelisiminin, kazanimlarinin, ögrenmesinin en hizli ve en kritik oldugu dönemdir. Bu dönemde sistemli, kuralli ve söz konusu kurallarin tutarli bir sekilde uygulandigi, aile disinda bir ortama atilan ilk adimi temsil eden anaokulu egitimi kritik bir önem tasimaktadir. Bu egitim süresince çocuklarin sayisal ve sözel becerilerinin gelismesinin yani sira giyinme, soyunma, yemek ve temizlik gibi öz bakim becerileri de gelisim gösterir. Ilkokul öncesinde en az 1 yil okul öncesi egitim almis çocuklar bu nedenle her anlamda ilkokula baslamaya okul öncesi egitim almamis çocuklara oranla daha hazir olacaktir.

Duygusal gelisim okula hazir olma konusunda önem tasiyor!

Tüm bunlar kadar çocugun duygusal gelisim düzeyi de okula baslarken göz önünde bulundurulmasi gereken gelisim alanlarindan biridir. Duygusal hazir olusla düsünmemiz gereken daha çok bir seyler ters gittiginde bas edebilme, ihtiyaç duydugunda yetiskinlerden yardim isteyebilme, esyalarinin sorumlulugunu üstlenebilme, düzgün ve anlamli konusabilme gibi becerilerdir. Özellikle gittigi anaokulunun ögretmeni ya da psikologu tarafindan bu gelisimsel düzlemlerde olumlu olarak degerlendirilen ve harfleri, sayilari ögrenmis olma gibi zihinsel açidan ileri gelisim özelliklerine sahip çocuklarin kendinden ayca büyük olan sinif arkadaslari ile birlikte olduklari bir sisteme adapte olabilme ihtimalleri elbette ki daha yüksek olacaktir.

Gelisimin hizinin ve yönünün her çocukta farklilik gösterebildigi, her çocugun kendine göre birçok farkliliklari oldugu bilindiginden, elbette ki hem ebeveynler, hem egitimciler hem de gelisim uzmanlari açisindan her çocugu kendi içerisinde özel olarak degerlendirmek çok önemlidir. Ilkokula baslama deneyimi örgün egitimle formal anlamda ilk karsilasma olarak kabul edilebileceginden çocugun okulla ve egitimle ilgili duygularini belirlemede büyük pay sahibidir. O nedenledir ki birçogumuz için ilkokul ögretmenimizin yeri her zaman ayridir. Iste bu nedenle, her ne kadar hazirliksiz yakalansalar da degisen bu sistem içerisinde çocuklarin güvenle bu adimi atmalarinda ailelere de büyük is düsmekte, gelisimsel anlamda ilgili uzmanlardan olumlu geribildirimler almalarina ragmen kaygisini kontrol etmekte zorlanan ebeveynlerin çocuklarinin da endiseli ve olumsuz duygularla egitim hayatina baslama olasiliklarinin yüksek oldugunu akillarindan çikarmamalilar.