Hanta Virüsü

[eg24]

Hanta Virüsü Nedir?

Hanta virüsü kırım kongo kanamalı ateşi hastalığına neden olan "Bunyaviridae" ailesi içinde yer alan bir grup virüs türüdür. Hanta virüsünün 20'den fazla türü olmakla birlikte virüsün tipine bağlı olarak "böbrek yetmezliği ile seyreden kanamalı ateş" veya "hanta virüs kalp-akciğer sendromu" adları verilen klinik tablolara neden olmaktadır.
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halksağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Songül Vaizoğlu, "Küresel Isınmanın Halk Sağlığına Etkileri" başlıklı raporunda Hanta virüsünü, artan sıcaklıklara bağlı olarak, tüberküloz ve frengi gibi hastalıklarla birlikte dünyaya yayılacak ölümcül virüsler arasında göstermiştir.

Rusya'nın güney bölgesi ve balkanlarda uzun yıllardır görüldüğü bilinen hastalık, ülkemizde yeni yeni ortaya çıkmaktadır. Rusya'da bu virüsle ilgili vaka sayısı 2009'un ilk döneminde geçtiğimiz döneme göre 6 kat artış göstermiştir. Mart ayı başında Hanta virüsü ile ilgili Bilim Komisyonu oluşturulmuş olup, komisyon çalışmalarına başlamıştır. Virüsün doğadaki başlıca rezervuarı fare gibi çeşitli kemiricilerdir. Virüs bu kemiricilerin idrar ve dışkısıyla çevreye atılmaktadır.

Hanta virüsünün patlama şeklinde yayılması beklenmiyor. Ancak başta risk altındakiler olmak üzere herkesin alması gereken tedbirler var. Farelerle temas olasılığı daha yüksek olan çiftçiler, hayvancılıkla uğraşanlar, liman işçileri, madenciler ve ormancılar gibi meslek grupları daha çok risk altındadır.

Hanta Virüsünün Ortaya Çıkışı ve Bulaşma Yolu

Hanta virüsü ilk olarak Kore savaşı döneminde 1951-1953 yıllarında tanınmış ancak daha önceki yıllarda da hastalığın var olduğunu düşündüren bulgular mevcuttur. Bazı kemiriciler, virüsü taşımakta ve etrafa bıraktıkları vücut çıkartılarının solunum yolu ile alınması şeklinde insana bulaşmaktadır.

Hanta Virüsü Çeşitleri ve Etkili Olduğu Yerler

Hanta virüsünün iki tipi mevcut olup, akciğer yetmezliğine neden olan tip Amerika kıtasında etkinken diğerine oranla daha tehlikeli olan virüs türüdür, böbrek yetmezliğine yol açan tipi ise daha çok Asya ve Avrupa kıtasında görülmektedir.

Hanta Virüsünün Bulaşması ve Belirtileri

Hanta virüsü insandan insana bulaşmaz. Farelerle temas olasılığı daha yüksek olan çiftçiler, hayvancılıkla uğraşanlar, liman işçileri gibi meslek gruplarının daha çok risk altında bulunmaktadırlar. Virüsü taşıyan bir kemiricinin insanı ısırması sonucu da hastalık insana bulaşabilir. Virüs, insana genellikle, gıdalara bulaşmış virüsün ağız yoluyla alınması ya da çevreye bulaşmış virüsün toz halinde havaya saçılması ve bunun insanlar tarafından solunması yoluyla bulaşmaktadır. Hastalığın kuluçka süresi 1-3 hafta arasındadır. Kuluçka süresinin sonunda ani başlayan yüksek ateş, üşüme-titreme, halsizlik, yaygın adale ağrıları, baş ağrısı, karın ağrısı, bulantı, kusma, ishal gibi şikayetler ortaya çıkmaktadır. Bu şikayetlerin başlamasından kısa bir süre sonra kan trombosit sayısında azalma ve böbrek işlevlerinde bozulma görülmektedir. Hastalık çok hafif şikayetlerle seyredip kendiliğinden iyileşeceği gibi diyaliz gerektiren ciddi böbrek yetmezliğine de sebep olabilir.

Hanta Virüsü Korunma Yöntemleri

ZKÜ Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Hastane Enfeksiyon Kontrol Kurulu Başkanı Doç.Dr. Güven Çelebi, hanta virüsünün tedavi edilen bir hastalık olduğunu belirmiştir. Hastalığı önlemeye yönelik halen kesin bir tedavi veyahut etkili bir aşı bulunmamaktadır. Bu nedenle Hanta virüsünden korunmada en önemli unsur, insanların ev, iş yeri gibi yaşam alanlarında kemirici kontrolünün sağlanmasıdır. Kemiricileri kesinlikle canlı olarak yakalamaya çalışmamalıdır. Ölü bir kemiriciye çıplak elle temas etmek uygun değildir. Ölü kemiriciler ortalıkta bırakılmamalı, derince açılmış bir çukura gömülmelidir. Yiyecek ve içecekler, mutlaka kemiricinin giremeyeceği kapalı dolaplarda saklanmalıdır.