Çocuklardaki isitme kaybinin erken teshisi önem tasiyor

[eg24]

Konusma insanlar için en önemli iletisim yolu. Konusma dogum sonrasi ögrenilen bir davranis, ögrenilmesindeki en önemli unsur ise isitme yetisi. Isitme kaybi çocukta konusmayi, ögrenmeyi engelliyor ve dolayisiyla sosyal ve duygusal problemlere yol açabiliyor. Anadolu Saglik Merkezi‘nden Kulak Burun Bogaz Uzmani Op. Dr. Murat Sirin, bebeklerdeki isitme kayiplarinin nedenleri, teshis ve tedavi yollari hakkinda bilgiler veriyor.

Yapilan arastirmalarda risk faktörleri tasimayan bebeklerde, aileler isitme kaybinin varligindan ortalama 15 aylik olunca süpheleniyorlar. Oysaki alti ayliktan önce tanisi konulan ve gerekli müdahaleleri yapilmis çocuklarda isitme ve konusma yeteneklerinin daha iyi oldugunu söyleyen Anadolu Saglik Merkezi’nden Kulak Burun Bogaz Uzmani Op. Dr. Murat Sirin, her 1000 dogumda 1-3 arasi dogumsal isitme kaybi tespit edildiginin altini çiziyor.

Nedenleri ikiye ayriliyor

Isitme kaybinin dogumsal olanlar (konjenital) ve dogum sonrasi olusanlar (edinsel) olarak ikiye ayrildigini belirten Kulak Burun Bogaz Uzmani Op. Dr. Murat Sirin, bunlarin da kendi aralarinda kalitimsal nedenler ve kalitimsal olmayan nedenler olarak ayrildigini ifade ediyor.

Dogumsal olanlarin dogum aninda mevcut olan isitme kayiplarini içerdigini belirten KBB Uzmani Op. Dr. Murat Sirin, bunlarin yüzde 60’tan fazlasini kalitimsal yani genler yolu ile ebeveynlerden çocuga geçen rahatsizliklarin olusturdugunu söylüyor. Op. Dr. Murat Sirin, dogumsal olup da kalitimsal olmayanlarin ise gebelik esnasinda anne karninda geçirilen kizamikçik, CMV, frengi, Herpes gibi enfeksiyonlar, annenin aldigi toksik maddeler veya metabolik rahatsizliklar ve travmalar nedeniyle gelistigini söylüyor.

Dogum sonrasi olusan yani edinsel isitme kayiplarinin da kendi içinde kalitimsal olanlar ve olmayanlar olarak ikiye ayrildigini belirten KBB Uzmani Op. Dr. Murat Sirin, kalitimsal olmayanlar arasinda en sik görülenleri söyle siraliyor: “Yenidogan dönemi sarilik gibi metabolik rahatsizliklar, bakteriyel sepsis, menenjit, kabakulak, kizamik, Herpes gibi enfeksiyöz sebepler veya iç kulaga hasar verebilecek ilaç veya madde kullanimi gibi toksik nedenler.”

Tarama programlarinda ilk 3 ay önemli

Konusma ve dilin gelisimi açisindan yasamin ilk alti ayinin kritik önem tasidigini dile getiren KBB Uzmani Op. Dr. Murat Sirin, bu yüzden bebeklerdeki isitme kaybinin ilk üç ayda saptanmasi gerektiginin altini çiziyor. Op. Dr. Sirin, tarama testleri hakkinda da bilgiler veriyor:

Yenidogan isitme tarama testleri

• Otoakustik emisyon testleri

En sik kullanilan tarama yöntemi olarak yenidogan döneminde rahatlikla yapilabilen otoakustik emisyon testleri olusturuyor. Bu test iç kulakta sinirsel aktivite sonucu olusan sinyallerin dis kulak yolundan tespit edilmesi prensibi ile çalisiyor. Isitme kayiplarinin büyük bir kismini olusturan iç kulak (koklea-salyangoz) tipi kayiplarin taramasinda fayda sagliyor. Ancak iç kulagin gerisinde kalan beyindeki isitme merkezine kadar giden isitme yollarindaki kayiplari tespit etmede yetersiz.

• BERA

Tüm isitme yollarinin test edilebildigi bir uygulama. Ancak hasta uyumu gerektiren bir test oldugu için çocuk hastalarda pratik uygulamasinin çok kolay olmuyor. Gelisen teknolojiyle birlikte tasinabilir aletler ile tarama testi olarak kullanima girmeye basliyor.

Sinirsel isitme kayiplarinin tedavisi

Belli seviyelerdeki sinirsel isitme kayiplari, isitme cihazlari ile rehabilite ediliyorlar. Daha yüksek seviyelerdeki kayiplarda ise Koklear Implant denilen Biyonik Kulak olarak da bilinen protezler kullaniliyor. Ancak bu cihazlar normal bir kulak islevini tam olarak yerine getiremediginden uzun süreli konusma egitimine ihtiyaç duyuluyor.