Posadan zengin besinler kolon kanseri riskini düsürüyor
 

Bati toplumlarinda görülme sikligi artiyor olsa da kolon kanserinin tani ve tedavisindeki ilerlemeler sayesinde bu hastaliga bagli ölümler azaliyor. Anadolu Saglik Merkezi Genel Cerrahi Uzmani Prof. Dr. Fatih Agalar, önerilenden fazla et tüketmemek, posadan zengin, yagdan fakir beslenmek, egzersiz yapmak ve uygun tarama testleri ile kolon kanserinden korunmanin mümkün oldugunu vurguluyor.

Kolon kanseri, nedenleri ve korunma yollari hakkinda bilgi veren Anadolu Saglik Merkezi Genel Cerrahi Uzmani Prof. Dr. Fatih Agalar, yaklasik yüzde 90’i kalin bagirsaktaki polipler (iyi huylu tümörler) nedeniyle baslayan kolon kanserinin ortaya çikmasinda genetik faktörlerin rolünün diger kanser türlerine göre daha fazla oldugunu ifade ediyor.

Hastaligin belirtilerinin diger sindirim sistemi hastaliklariyla karistirilmasinin hekime basvurmakta gecikmeye, taninin geç evrede konulmasina ve sag kalim oraninin düsmesine yol açabildiginin altini çizen Prof. Dr. Fatih Agalar, risk altinda olan kisileri belirleyip, hastalik baslamadan önce tarama testleri uygulamanin, kanser olusmadan ya da çok erken dönemdeyken fark etmek, hatta önlemek açisindan tasidigi öneme dikkat çekiyor.

Bati toplumlarinda görülen beslenme aliskanligi riski artiriyor

Yapilan arastirmalara göre, bir insanin ömrü boyunca kolon kanserine yakalanma riski yaklasik yüzde 5.5 gibi küçük bir rakam. Ancak asagidaki kriterlere uyan kisilerde hastaligin görülme riski artiyor:

• Ailesinde kolon kanseri ya da polip öyküsü olanlar,

• 50 yasin üzerindeki kisiler,

• Ülseratif kolit ve Crohn hastaligi olanlar,

• Bati toplumlarinda görülen beslenme aliskanligi, islenmis gida ile önerilenden fazla et tüketenler,

• Asiri kilolular,

• Sigara içenler,

• Hareketsiz yasam sürenler.

Ayrica meme, yumurtalik ve rahim kanseri varliginda da bu hastaliga yakalanma olasiligi yükseliyor.

Tarama testleri içinde uygulanmasi en kolay yöntem gizli kan testi

Kolon kanseri taramasinda en kolay yöntem; diskida gözle görülemeyecek kadar az miktardaki kanin saptanmasi için yapilan “gizli kan testi”. Ancak bu yöntem her polipi ya da kanseri yakalayamayabiliyor. Bu nedenle daha güvenilir baska testlerle birlikte kullanilmasi gerekiyor. Daha ileri bir yöntem olan sigmoidoskopi ise bagirsagin makattan itibaren son 60 cm’lik kisminin optik cihazla incelenmesi anlamina geliyor. Daha riskli bireylerde ise tüm kalin bagirsagin incelendigi kolonoskopiden yararlaniliyor. Kolonoskopi; kalin bagirsak içindeki lezyonlari ve patolojileri ortaya koymada büyük yarar saglayan ve “altin standart” kabul edilen bir yöntem.

Prof. Dr. Fatih Agalar, normal riskli bireyler için 40 yasindan itibaren yilda bir diskida gizli kan testi, 50-70 yas arasinda ise her bes yilda bir sigmoidoskopi yaptirilmasini öneriyor.

Kansere dönüsme riski yüksek olan poliplerin temizlenmesi ve uygun aralarla izlemin, kolon kanserinden korunmada önemli oldugunu vurgulayan Prof. Dr. Fatih Agalar, “Bugün 60 yas üzerindeki insanlarin yaklasik yüzde 40-50’sinde polipe rastlaniyor ve bu oran yasla birlikte artiyor. Risk grubundaki bir kiside eger tarama kolonoskopisinde bir veya birkaç küçük polip varsa, kolonoskopi düzgün yapildiysa ve polipler tamamen alindiysa, bu hastanin riski toplumdaki ortalama riskle ayni düzey yani yaklasik olarak yüzde 5.5 oluyor” diyor.

Korunmak için

• Düzenli tarama testlerini yaptirarak,

• Hareketsiz yasam yerine, haftada 4-5 gün orta siddete egzersiz yaparak,

• Posadan zengin, yagdan fakir, protein agirlikli olmayan bir beslenme düzeni uygulayarak,

• Sigara ile alkolden uzak durarak,

• Ideal kilo korunarak,

kolon kanseri riski azaltilabiliyor.