GÜnesin tadini Çikarirken gÖzÜnÜzden olmayin
 

GÜNES, GÖZ HASTALIKLARINA DAVETIYE ÇIKARIYOR

Tüm yil hayalini kurdugunuz yaz aylari kâbusa dönmesin. Günesin tadini doyasiya çikarmaya hazirlandigimiz yaz aylarinda uzmanlar, günes gözlügü takmadan günese çikmanin körlüge giden ciddi sorunlara neden olabilecegi konusunda uyariyor.

Günesin yaydigi ultraviyole (UV) isinlarin cilt kadar göze de ciddi zararlar verdigini söyleyen Dünyagöz Etiler Hastanesi’nden Doç. Dr. Nur Acar, “Günese yogun sekilde maruz kalmak katarakt, makula dejenerasyonu ve retina hastaliklarina neden olabiliyor. UV isinlari, gözdeki korneayi kurutabilir, kasinti, batma, yanma ve kanlanma gibi sikayet ve hasarlara neden olabilir” diye konustu.

Son yillarda ozon tabakasinin incelmesi nedeniyle günesten gelen zararli isinlarin miktarinin da arttigini belirten Doç. Dr. Acar, yaz aylarinda günes gözlügü takmadan disari çikilmamasi konusunda uyariyor. Doç. Dr. Acar su bilgileri veriyor: “Görülebilen günes isinlari ve görülemeyen UV isinlari dokulari iki yolla etkiler. Birincisi moleküler frakmantasyon yani molekülleri parçalayarak protein, enzim ve nükleik asidleri parçalar. Ikincisi serbest radikal olusturarak; isikta enerji alan hücreye gelen isigi absorbe ederek bir üst seviyeye transforme olur ve stabil olmayan oksijenizasyonla çevre hücreleri parçalar.”

Günes isinlarinin gözde yol açtigi zarari anlatan Doç. Dr. Acar bunlari su sekilde siraladi:

Kapaklar: Kapaklarda UV isinlari günes yanigina sebep olur, bunu gölge veya tente ile engellemek mümkün degildir. UV lokal cilt yaslanmasi (keratoz), yaslilik benleri (spotlar), cilt kurulugu, kirisikliklara sebep olur. Daha da ilerisi cilt kanserleri (bazal hücreli karsinoma,squamoz hücreli karsinema) ve malin melanoma da sebep olabilir. Bunu engellemenin tek yolu kaliteli günes gözlügüdür.

Kornea: Bu tabakayi etkileyen isinlari normalde ozon tabakasi emer. Ancak ozondaki bozulma bu isinlarin bir kisminin yeryüzüne ulasmasina sebep oluyor. Superficial (yüzeysel) punktat (noktasal) keratite sebep olur. Daha uzun dalga boylarina (ozondan geçen) uzun süre maruz kalinirsa karda gördügümüz kornea yaniklarina yazin da rastlanabilir.

Lens: Günes isinlari katarakt olusumuna sebep olur. Primer kortikal katarakt türü en güzel örnektir. Isinlar lens içindeki proteinleri bozup katarakta sebep olur. Ayrica yakin görme bozuklugu tropikal yerlerde isinlarin lensi bozmasindan dolayi normalden 5 yil önce baslar. Insanlar 5 yil erken yakin gözlügü kullanmaya baslar.

Retina: Isin retinanin 3-4 derece isinmasina sebep olur. Bu da retinada pigment epiteli dedigimiz retinayi besleyen tabakalarda lipofuskik gibi zararli maddelerin açiga çikmasina sebep olur. Bu madde makula (sari nokta) dejeneresansinin (bozulmasi) en büyük nedenidir.

Günes gözlügü kullanmanin göze faydalarini da vurgulayan Doç. Dr. Acar söyle konustu:

1) Kontrast duyarliligini artirarak daha net görmeyi saglar.

2) Günes gözlüksüz güneste kalmak karanlikta görmeyi azaltir. Adaptasyon azalir. Günes gözlügü takmak bunu önler.

3) Günes gözlügü görüntünün dagilmasini (glare) ortadan kaldirir. Daha keskin görmeyi saglar.

4) Günes gözlügü renk kontrastinin netlesmesini saglar. Renklerde günesin yarattigi daginikligi önler.

GÜNES GÖZLÜGÜ SEÇERKEN...

Gözlük kullanilmasi kadar kullanilan gözlügün kalitesinin de büyük önem tasidigini, yeterli UV korumasi olmayan günes gözlüklerinin kisiye faydadan çok zarar getirecegini belirten Doç. Dr. Acar günes gözlügü seçerken dikkat edilmesi gereken noktalari söyle anlatti: “Günes gözlügü kesinlikle isportadan veya seyyar saticidan alinmamali. Bu gözlüklerin özellikle çocuklara takilmasi büyük bir risktir. Günese karsi uygun gözlük kullanmayan kisinin retinasina ulasan zararli isinlarin miktari da artacaktir. Günes gözlügü seçerken görünümden ziyade gözlügün fonksiyonu ön planda tutulmali. Çerçevenin yeterli genislikte olmasina, göze mümkün oldugunca yakin durmasina dikkat edilmeli. Bunun yani sira göz etrafini örten, yan ve üst siperligi olan çerçeveler tercih edilmeli. Günes gözlügünün camlarinin homojen renkte olmasina ve lokal renk degisikligi olmamasina özen gösterilmeli. Çok koyu renkli camlar gözdeki kontrasti bozar ve görme keskinligini azaltir.”

Doç. Dr. Acar, günes gözlüklerinin, göz sagligi için önemli koruyucu ürünler olarak degerlendirilmesini ve kullanilmadan önce mutlaka uzman göz hekiminin önerilerinin alinmasi gerektigini de sözlerine ekledi.