Sedef Hastalarina Kese Yapmak Yasak!

[eg24]

Sedef dermatoloji alaninda tedavisi en zor olan ve yaygin olarak rastlanan kronik bir cilt hastaligi olarak nitelendiriliyor. Genellikle 20-40 yas grubunda görülen bu hastalik ülkemizde her yil yaklasik 350 bin kiside ortaya çikiyor. Toplumda Sedef hastaliginin tedavi edilmedigine dair yaygin bir inanis var. Oysa sanilanin aksine tip dünyasi bu cilt sorununa karsi çaresiz degil. Günümüzde uygulanan tedaviler sayesinde cilt pürüzsüz bir görünüme kavusabiliyor. Ancak tedavinin basarili olabilmesi için hastanin dikkat etmesi gereken bazi önemli kurallar var. Acibadem Levent Tip Merkezi’nden Dermatoloji Uzmani Ahmet Günay, tedavi sürecinde özellikle cilt travmalarindan kaçinilmasi gerektigine dikkat çekerek, “Bunun için de hastalarin banyoda ciltlerini kese, firça veya lif ile keselemek ya da tirnaklama yoluyla kabuklardan kurtulmaya çalismak gibi önemli bir hataya düsmemeleri gerekiyor. Çünkü bu durumda cildin yapisi bozuluyor ve tedavinin basari sansi düsüyor” diyor.

BIRKAÇ TIPTE ORTAYA ÇIKIYOR

Sedef hastaligi birkaç gruba ayriliyor. Hastalik en çok kirmizi bir zemin üzerinde birkaç milimetre büyüklügünden birkaç santime kadar uzayabilen sedef rengi pullarla kendini gösteriyor. Kasinti ve kuruluk hissi hastaliga eslik eden diger belirtileri olusturuyor. Daha nadiren el ve ayaklari tutan ve birkaç milimetre çapinda olan su kabarciklari seklinde de ortaya çikabiliyor. Bir baska tip Sedef hastaligi da tüm vücutta kizariklik ve kepeklenmeyle gelisiyor. Sadece tirnaklarda sararma ve tirnak yüzeyinde düzensizlesme ya da çizgilerle görülen tipi de oluyor. Sedef hastaliginin siddeti ise kisiden kisiye degisiyor. Bazi hastalarda sadece bir noktada ya da vücudun çesitli alanlarinda küçük plaklar halinde ortaya çikarken, bazi hastalarda ise çok genis alanlari etkileyebiliyor, hatta ilerlediginde tüm vücudu kaplayabiliyor.

EKLEMLERI TUTTUGUNDA SIDDETLI AGRILARA NEDEN OLABILIYOR

Sedef hastaligi iç organlari genellikle tutmuyor. Ancak tirnaklarda ve küçük eklemlerde sikça görülüyor. Bu durumda tirnaklarin görünümünü bozabiliyor. Genellikle el ve ayaklardaki küçük eklemleri tutsa da diger eklemleri de etkileyebiliyor. Bunun sonucunda siddetli agrilar ortaya çikiyor.

KESIN NEDENI BILINMIYOR

Genetik olarak yatkin olan kisilerde hastalik enfeksiyon, stres veya cilt travmalari gibi nedenlerle ortaya çikabiliyor. Ancak sedef hastaliginin kesin nedeni bilinmiyor. Yakin zamana kadar hastaligin olusumunda sadece psikolojik faktörlerin rol oynadigi düsünülüyordu. Ancak stres hastaligin ortaya çikmasini tetiklerken, hastaligin olusumu da stresi artiyor. Yani bir nevi kisir döngü olusuyor. Son yillarda yapilan çalismalarda sedefin bir bagisiklik sistemi hastaligi oldugu yolunda önemli kanitlar elde edildi. Genetik ve hormonal oldugu konusunda çalismalar yapilsa da henüz anlamli sonuçlar elde edilemedi.

CILT 1 AY YERINE 4 GÜNDE OLGUNLASINCA…

Hücreler ürer, olgunlasir ve ardindan da pul halinde dökülürler. Saglikli kisilerde vücudun en dis yüzeyinde bulunan hücreler yaklasik bir ayda olgunlasiyor. Ancak banyoda cilde kese yapmak, günes yanigi ve böcek sokmalari gibi ciltte travma olusturan çesitli tetikleyici faktörler veya baska nedenler Sedef hastaligina yatkin olan kisilerde hücresel düzeyde zaten mevcut olan bir bozuklugu uyararak bagisiklik sistemini aktive ediyor. Cilt hücrelerinin çogalmasi uyariliyor ve yaklasik bir ay olan normal olgunlasma süreci 3-4 güne kadar iniyor. Bunun sonucunda hücreler dökülmüyor, üst üste birikiyor ve kizariklik ile sedef rengi kabuklanmalar seklinde hastaliga özgü cilt belirtileri ortaya çikiyor.

TEDAVI ILE PÜRÜZSÜZ BIR CILDE KAVUSMAK MÜMKÜN!

Tedavinin sekli hastanin yasina, genel saglik ve psiko-sosyal durumuna, sedefin tipine ve tutulum yerine göre belirleniyor. Dermatoloji Uzmani Ahmet Günay, toplumdaki yaygin inanisin aksine Sedef hastaliginin basariyla tedavi edilebildigini belirterek sunlari söylüyor: “Günümüzde uygulanan yöntemlerle ciltteki lezyonlar ortadan kaldirilabiliyor veya hafifletilebiliyor. Ancak sedef kronik bir hastalik oldugu için zaman zaman tekrarlayabiliyor. Bu nedenle ataklarin sikligi ve süresine göre tedavinin çesitli zaman dilimlerinde tekrarlanmasi gerekiyor.”

Dermatoloji Uzmani Ahmet Günay, Sedef hastaliginda basvurulan yöntemleri söyle siraliyor:

KREMLER: Özellikle birkaç bölgeyle kisitli sedefi olan hastalarda uygulaniyor. Kabuklarin dökülmesi ve kizarikligin geçmesi amaciyla uygulanan krem tedavisinden genellikle basarili sonuçlar elde ediliyor. Ancak ilaç birakildiginda belirtiler bir süre sonra tekrarliyor ve yöntemin yinelenmesi gerekiyor.

PUVA ULTRAVIYOLE ISINLARI: Ufak noktalar halinde daginik yerlerde olan veya vücudunun genis alanina yayilmis ya da lokal tedaviye dirençli olan hastalarda basvuruluyor. Seanslar halinde uygulanan bu yöntemde hasta tedavi edici etkiye sahip ultraviyole isini veren bir cihaza maruz birakiliyor. PUVA ultraviyole isinlarindan yüz güldürücü sonuçlar aliniyor. Ancak tedavi birakildiginda hastalik bir süre sonra tekrarliyor.

ILAÇLAR: Sedef bagisiklik sistemi hastaligi oldugu için agir tirnak ve eklemleri tutan hastalara bu sistemi etkileyen ilaçlar uygulanabiliyor. Ilaçlar dermatoloji hekimi kontrolünde gerekli dozda, gerekli testler yapildigi takdirde güvenle ve yan etki olmadan kullanilabiliyor. Süresi 2 ay ile 1 yil arasinda degisen tedavinin zaman zaman tekrarlanmasi gerekebiliyor.

TETIKLEYEN FAKTÖRLER NELER?

-Günes yanigi,

-Stres,

-Obezite,

-Kesiler ve cerrahi girisimler gibi cilt travmalari

-Üst solunum yolu enfeksiyonlari ve bagisiklik sistemini etkileyen enfeksiyonlar,

-Kalsiyum eksikligi, olagandisi vitamin D seviyeleri,

-Bazi tansiyon ilaçlari veya agri kesiciler,

-Sigara ve fazla alkol tüketimi.

Bu tür tetikleyici faktörler ortadan kaldirildiginda hastalik yatisiyor ve daha hafif seyrediyor.