Adet Gören Kadinlar Bu Rakamlari Seviyor

[eg24]

Adet kanamalari, ergenlikle birlikte basliyor ve menopoz yillarina kadar her ay düzenli olarak devam ediyor. Normali bu döngünün 26-32 günde bir olmasi ve 3-5 gün sürmesi gerekiyor. Günde 2-4 arasi ped degisimi de normal kabul ediliyor. Uzmanlarin ‘normal’ olarak degerlendirdigi bu sayilar, her seyin yolunda oldugunu göstermesi nedeniyle kadinlarin da en çok sevdigi sayilar oluyor.

Ancak bazi kadinlar bu sayilar hakkinda yeterli bilgiye sahip degiller.

Hastalarin en çok sordugu, “Benim adetlerim neden düzensiz?” sorusudur. Bu sorunun altinda, aslinda düzenli adet görseler de psikolojik olarak sartlandiklari için her ay ayni günlerde adet görmeyi beklemekten kaynaklanan bir egilim yatiyor. Acibadem Bakirköy Hastanesi Kadin Hastaliklari ve Dogum Uzmani Prof. Dr. Cihat Ünlü, ortalama 28 gün olan adet döngüsünün 26-32 günde bir olmasinin da normal kabul edilecegini, bundan farkli sürelerin ise adet düzensizligi olarak nitelendirilebilecegini söyledi. Prof. Dr. Cihat Ünlü, kadinlarin adet düzensizlikleri hakkinda sik sorduklari sorulari yanitladi:

KADINLARDA NE TÜR ADET DÜZENSIZLIKLERI OLUYOR?

- Sik adet görme (15-20 günde bir),

- Seyrek adet görme, 35 günden uzun (2-3 ayda bir),

- Adet disi dönemlerde kanamalar,

- Fazla miktarda adet görebiliyor, süresi uzayabiliyor, miktari çok fazla olabiliyor, 8-10 gün devam edebiliyor, günde 6-12 ped kullanilabiliyor.

- Adet miktarinin çok az olmasi, bu da her zaman patolojik degildir. Dogum kontrol hapi ve benzeri ilaç kullanan kadinlarin adet miktari azaliyor. Bazi özel hormonlu spirallerde de adet miktari azalabiliyor. Bunun disindaki dönemlerde adet miktarinin azalmasi nadiren oluyor.

- Adet düzesizliklerinin en ileri boyutu “amenore”de hiç adet görememe söz konusudur. Eger bir genç kiz 15-16 yasina gelmis ve hala adet görememisse, sebeplerinin mutlaka arastirilmasi gerekiyor.

- “Fizyolojik amenore”ler var. Gebelik döneminde kadin adet görmüyor, ergenlik öncesi ve menopoz, emzirme döneminde görülmüyor.

BIR KADIN NEDEN ADET GÖRÜR?

Adet görmenin temelinde yatan sebep sudur: Rahim her ay yumurtlama olayini takiben gelecek bir bebege hazirlaniyor, rahim duvarlari kalinlasiyor, gelebilecek bir embriyonun yuvalanmasi için adeta kadife bir yatak hazirliyor. Bu hormonlarin etkisiyle oluyor. Yumurtlama döneminde cinsel iliski olmadiysa ya da kadin korunuyorsa gebelik olusmayinca kalinlasan, bebegin yuvalanmasi için hazirlanan bu rahim içi tabakasi (endometrium) kanamayla dökülüp disari atiliyor. Bunun ardindan tabaka yeniden kalinlasiyor. Yeniden bebek için hazirlaniyor. Bu süreç menopoza kadar her ay tekrarliyor. Düzenli adet görmesi saglanmis oluyor.

ADETLER NEDEN DÜZENSIZ OLABILIR?

Bir kadinda bütün hormonal sistemi isleten mekanizma beyinden basliyor. Yumurtalik hormonlari üretiliyor, rahim duvarlari kalinlasiyor. Beyindeki bu sistemi baslatan mekanizma üzerinde her türlü faktör, stres, ruhsal sorunlar, mevsim degisiklikleri, uzun uçak yolculuklari, kadini etkileyebilecek her türlü olay adet düzenini degistirebiliyor. Hormonlardaki sorunlar, yumurtlama olayinin olmamasi, yumurtlamadaki sorunlar, polikistik over hastaligi ve yumurtaliklarda minik kistler adet düzensizliklerine yol açabiliyor. Bunlarin disinda en önemli sebep bu hormonal faktörleri disladiktan sonra arastiracagimiz organik sorunlardir. Rahimdeki miyomlar rahim iç tabakasinda yerlestiyse adet düzensizligine neden oluyor. Diger miyomlar da adet düzensizligine yol açiyor. Kistleri de unutmamak gerekiyor.

TEDAVIDE NELER YAPILIYOR?

-Önce sebebi bulmak amaciyla kadini çok detayli jinekolojik muayeneden geçiriyoruz. Genç kizlarda ultrason yapiyoruz. Rahimdeki miyomlari, yumurtalik kistlerini, organik sorunlari disladiktan sonra hormonlarina bakiyoruz, vajinal smear, ultrason yapiyoruz.

-Tümör degerlerine bakiyoruz, hormonal faktör söz konusu ise düzeltici tedaviler verebiliyoruz. Kistleri eriten tedaviler de uyguluyoruz. Laparoskopi ile bunlari çikartiyoruz, miyomlari aliyoruz. Rahim iç boslugunda yerlesen miyomlarin mutlaka çikarilmasi gerekiyor. Ilaç tedavisi ile bunlari düzeltmek mümkün degil.

-Histeroskopi denilen ileri teknoloji ile hiç karni açmadan bu tür miyomlari çikarip adet kanamalarini düzenli hale getirebiliyoruz.

-Her kadina tavsiyem, ergenlik çagindan itibaren adet takvimini düzenli olarak tutmalari. Her kadinin yilda bir veya iki kere adet düzensizlikleri olabilir. Bunlardan panige kapilmasinlar. Bu düzensizlikler birkaç ay boyunca tekrarlayip artiyorsa mutlaka hekime basvurmak gerekiyor.

-Kistler, miyomlar daha çok küçük asamadayken basit tedaviler ile önlenmeli. Çok nadiren kanamalar rahmin alinmasini gerektirecek boyutta olabiliyor. Daha basit yöntemlerle bunu çözebiliyoruz. 51 yasinda ve rahminin içi miyom dolu olan bir kadini sagligina kavusturabilmek için rahmini alabiliriz ancak 28 yasindaki bir kadina bunu öneremeyiz.

SANCILI ADET GÜNLÜK YASAMI OLUMSUZ ETKILIYOR

Sancili adet görmek kadinin gerek sosyal, gerekse is hayatini olumsuz etkileyebiliyor. Kadin agrilari düsünmekten günlük hayatina odaklanmakta zorluklar yasayabiliyor. Prof. Dr. Cihat Ünlü, bu sancilarin aslinda fizyolojik oldugunu ve olusan adet kaninin rahmin açilarak disari atilmasi gerektigini, rahmin kasilmasi sonucunda da az veya çok agri olustugunu söylüyor. Sancili adetin çok ciddi bir saglik sorunu olduguna deginen Prof. Dr. Cihat Ünlü, sunlari söyledi: “Bu da çok ciddi bir saglik sorunu. Incelemelerle birlikte tüm muayeneleri yapiyoruz. Kistler, miyomlar, endometriozis dedigimiz çikolata kistleri buna neden oluyor. Bu kistlerin teshis edilir edilmez çikartilmasi önemli bir faktör. Ilaç tedavisini mutlaka kullaniyoruz. Ilaç tedavileri öncelikle bu kistlere yönelik olarak verilebilir. Ilaçla önlenebilecek kistleri ortadan kaldiriyoruz. Agriya yönelik tedaviler veriyoruz, çok çesitli agri kesiciler kullaniyoruz. Hasta henüz agri baslarken ilaci alirsa daha etkili oluyor. Agri kesici tedavisinde en önemli kriter bu. Dogum kontrol haplari da yumurtlamayi baskilayarak adet dönemi sancilarini ortadan kaldirabiliyor. Etkili olabilmesi için bu haplarin belirli dönemlerde kullanilmasi gerekiyor.”