Kanserde ileri teknolojiler tedavi basarisini arttiriyor!

[eg24]

Kanser tedavisinde süreyi kisaltip iyilestirme oranini yükselten ileri teknoloji cihazlar, ayni zamanda radyasyonun zararli etkilerini de en aza indiriyor. Bazi tümörlerin ameliyat edilmesini ortadan kaldiran CyberKnife ve Gamma Knife ise bu teknolojilerin basinda geliyor. Acibadem Maslak Hastanesi Radyasyon Onkolojisi Uzmani Prof. Dr. Enis Özyar CyberKnife’i, Acibadem Kozyatagi Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmani Prof. Dr. Selçuk Peker Gamma Knife’i anlatti.

CYBERKNIFE ILE TÜMÖRE NOKTASAL DARBE

Acibadem Maslak Hastanesi Radyasyon Onkolojisi Uzmani Prof. Dr. Enis Özyar, CyberKnife teknolojisinde isinin vücudun çesitli yerlerindeki tümörlere cerrahi islem etkisi yaptigini, ayrica hastanin da ayni gün normal yasantisina dönebildigini söylüyor.

CyberKnife nasil bir yöntemdir?

Tümörü, cerrahi yöntem kadar kesin sinirlarla ortadan kaldiran, isinlarin normal dokuya zarar vermesini önleyen bir tedavi yöntemidir. Bu yöntemde akcigerde tek lezyon bile olsa üç seansta, yüksek dozda radyasyonla yok ediliyor. Islemin uygulanmasi bir cerrahi islem titizliginde gerçeklesiyor. Ama cerrahi islemden farkli olarak hasta agri çekmiyor ve ayni günün aksami normal yasantisina dönüyor. Hatta dans bile edebiliyor.

Hangi durumlarda kullaniliyor?

CyberKnife, beyindeki iyi huylu tümörlerde ve tümör olmayan bazi olusumlarda (mesela arteryovenöz malformasyon dedigimiz anomalilerde) uygulaniyor. CyberKnife’in bir özelligi de beyin disinda da uygulanabilmesi. Omur tümörleri, karaciger metastazlari, prostat kanseri, pankreas kanseri, paraspinal olarak adlandirilan vertebra kenarindaki tümörler, genis ve maksilla kanserleri denilen yüzdeki bazi kanserlerde de kullaniliyor.

CyberKnife’in özelligi nedir?

Geçmis yillarda, eski cihazlarla verilen doz kisitliydi ve bu dozun tümörü kontrol etmeyecegi bilinirdi. Ancak yine de daha fazla doz kullanilamazdi. Çünkü diger organlara zarar verme riski yüksekti. Örnegin iki gözün arasina yerlesmis bir tümörde, göz isindan etkilenip ileride kör olmasin diye mecburen belli bir dozda kalinirdi. Tümör kontrol edilemez ve ilerlerdi. Sonuçta ya hasta kaybedilirdi ya da tümör yok edilirdi. Ama hasta hayati boyunca kör kalirdi. Simdi bu cihaz daha hassas isinladigi için tümöre çok daha fazla isin verilebiliyor.

Peki cihaz nasil çalisiyor?

Robotun üstündeki isin veren makine, hastanin bedenine 200 farkli bölgesinden girip, noktasal biçimde isinlama yapiyor.

Tedavi süresi ne kadar?

Tedavinin süresi, hastanin durumuna, daha önce isin alip almamasina göre belirleniyor. Tedavilerin seanslari yaklasik 15 dakika ile 45 dakika arasinda olabiliyor. Toplam tedavi seansi da 1 ila 5 arasinda degisiyor.

Bu yöntemin diger yöntemlere göre üstünlükleri ve farki nedir?

Birincisi, daha önce isinlanmis ama hastaligi tekrarlamis hastalarda ikinci kez radyasyon verilmesi mümkün. Ikincisi, yüksek dozda etrafa zarar vermeden bir tedavi yapilabiliyor. Eski yillarda tedavi edilemeyen, nadir görülen hastaliklarin tedavisinde kullaniliyor.

Gamma Knife’tan farki nedir?

Gamma Knife’tan farki, kafayi çerçeve ile sabitlemek yerine maske kullanilmasi, beyin disinda da uygulanabilmesi, tek seans degil, çok seans yapilabilmesi ve tümörde boyut sinirinin olmamasi. Bu yöntemle büyük tümörlere de isinlama yapilabiliyor. Çünkü tedavi bölünebiliyor, tümör 5 cm. çapinda ise 5 seans yapilabiliyor.

Bu maske ve yataklar neden kullaniliyor?

Hastayi sabitlemek için kullaniliyor. Aslinda burada bir degil, iki robot var. Isinlamayi yapan cihazin oturdugu robot, bir de hastanin yattigi, yatak robot. Her ikisi de hastanin sürekli görüntüsünü alarak, tümörün dogru yerde olup olmadigini saptayip, isinlama yapiyor.

Yas sinirlamasi var mi?

Hayir, hiçbir sinirlama yok.

Ne zamandan bu yana kullaniliyor?

Ilk bulunusu 1994-95 olsa da, yayginlasmasi 2000 yilindan sonra oldu.

BEYIN TÜMÖRLERININ RADYOCERRAHI ILE TEDAVISINDE ALTIN STANDART: GAMMA KNIFE

Acibadem Kozyatagi Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmani Prof. Dr. Selçuk Peker, çogunlukla beyin tümörlerinde ve beyindeki damar yumaklarinda kullanilan Gamma Knife teknolojisinin beyin tümörlerinin radyocerrahi ile tedavisinde altin standart oldugunu söylüyor.

Gamma Knife nasil bir yöntemdir?

Gamma Knife radyocerrahisi, tek seferde yüksek yogunluktaki isinin kafatasi içindeki hastalikli bölgeye uygulanmasi sekli. Ingilizce ‘knife’ kelimesi ‘biçak’ anlamina geliyor, ancak Gamma Knife bir biçak degil. Cerrahi yöntemde kullanilan biçak yerine burada gamma isinlari ile hastalikli alan yok ediliyor. 201 gamma isini kaynagindan çikan isin demetleri, hastalikli bölgede odaklaniyor ve bu sekilde hastalikli bölge yok edilirken çevredeki normal beyin dokusu korunuyor.

Hangi kanser türlerinde ya da hastaliklarda uygulaniyor?

Iyi huylu ya da kötü huylu beyin tümörlerinde, beynin damarsal bozukluklarinda, damar yumaklarinda, yüz agrilarinda, bir kisim sara hastaliginda kullaniliyor. Bazen tümöre, bazen de cerrahi müdahaleden sonraki kalintiya uygulaniyor. Amaç, tümörlerin büyümesinin durdurulmasi, zaman içinde giderek küçülmesinin saglanmasi. Bu bir ameliyat degil.

Gamma Knife’in diger radyocerrahi yöntemlerinden farki nedir?

Bu yöntem sadece beyinde kullaniliyor. Gamma Knife’in beyin için en büyük avantaji tedavi sirasinda hastanin kafasini oynatamamasi. Hem kafa, hem de radyasyonu veren kaynak sabit olunca, saglikli dokularin riski minimuma iniyor. Bilimsel veriler, beyin tümörlerinde en çok denenmis olan bu yöntemin basarili sonuçlarini ortaya koyuyor.

Ayrica Gamma Knife hastaya bir defa uygulaniyor.

Gamma Knife’in diger yöntemlere göre üstünlügü nedir?

Gamma Knife tedavisinde hastanin basi bir çerçeve ile sabitleniyor. Ayrica isin uygulayan kaynaklar oynamiyor. Bu teknikle kafatasi içindeki hedef nokta en küçük bir sapma olmadan isinlanabiliyor. Diger tekniklerde hasta basini oynatabilecegi için bunu saptamak amaçli ek radyasyon uygulamasini gerektiren kontroller gerçeklestiriliyor. Gamma Knife ile sadece beyin içi bozukluklarda tedavi yapiliyor. Bu konuda yillarin getirdigi bir uzmanlasma söz konusu. Gamma Knife 1968 yilindan bu yana tüm dünyada 500 binden çok hastaya uygulandi. Günümüze kadar bu teknigin etkinligini gösteren binlerce tibbi makale yayinlandi.

Tedavi ne kadar sürüyor?

Çerçeve takildiktan sonra MR çekiliyor, anjiyografi yapilabiliyor. Hesaplamalar yapildiktan sonra tedavi basliyor. Hastaligin durumuna göre 15-20 dakika ya da 2-3 saat sürebiliyor. Ayni gün hasta evine gidiyor, günlük hayatina devam ediyor.