Bacaklarımda Tarif Edemediğim Bir Ağrı Var!

[eg24]

Pek çok kişi özellikle bacaklarında bazen da kollarında karıncalanma, elektriklenme, kaşınma, çekilme ya da yanma gibi rahatsızlıklar hisseder.

Huzursuz bacak sendromu (HBS) toplum içinde yaygın olan ancak çoğu zaman teşhis edilemeyen nörolojik bir rahatsızlıktır. Oturduğumuz veya uzandığımız zaman bacaklarda başlayıp yerimizden kalkıp dolaşmadan kaybolmayan oldukça rahatsız edici bir durumdur. Aynı şikayetler bazen eş zamanlı kollarda da görülebilmektedir.
Toplumda görülme oranı %8 civarindadır. Genelde erken yaşlarda başlar, yaş ilerledikçe artar. Kadınlarda görülme olasılığı erkeklere göre daha fazladır.

Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte son yıllarda yapılan araştırmalar kasların kontrolünde rol alan beyindeki dopaminin dengesizliği üzerinde durulmaktadır. Bu dengesizliğe sebep olan sorumlu genlerdeki kromozomlar teşhis edilmiştir.
Çoğu zaman HBS’un eşlik ettiği bazı durumlardan söz etmek mümkündür. Hamilelik, obezite, sigara kullanımı, tiroid hastalığı, anemi, şeker hastalığı, böbrek yetmezliği, bazı ilaçlar, aşırı kahve ve alkol tüketimi bunlardan bazılarıdır. Genetik geçiş, genç vakalar başta olmak üzere, vakaların yarısından fazlasında gösterilmiştir.

Hastalar sıklıkla baldır, uyluk, ayak ve kollarda hoş olmayan bu duyuyu ; karıncalanma, sızlama, çekilme, ağrı, kramp, elektriklenme, kaşınma, kemirme veya yanma gibi ifadelerle anlatmaya çalışırlar. Bazen duyunun tarifi hasta tarafından imkansızlaşır, bacaklarını hareket ettirme isteğini anlatmakla yetinirler. Uykuyu böldüğünden dolayı kişide gündüz sersemliği ve uyuklamaya neden olur. Bulguların şiddeti değişkenlik göstermekle birlikte zaman zaman tamamen kaybolabilir.

HBS’u başka ciddi hastalık ve durumlara yol açmasa da uykusuzluktan kaynaklanan tedirginlik ve hayat kalitesini düşürecek kadar ruhsal rahatsızlıklara neden olabilir.
HBS’un karakteristik üç özelliğinden söz etmek mümkündür;

1- Hareketsizlik sırasında başlar. Genellikle uzanınca veya arabada , uçakta veya sinemada uzun bir süre oturunca ortaya çıkar.

2- Hareket ile rahatlar. HBS hissi ayağa kalkınca ve hareket edince azalır. Hastalar germe, sarkıtma, sallama, adımlama, yürüme veya egzersiz ile şikayetleri gidermeye çalışırlar.

3- Akşamları artar. Belirtiler çoğunlukla akşam saatlerinde artış göstermektedir.

HBS hastaların çoğu şikayetleri ciddiye almadıkları ya da nasıl anlatacaklarını bilemedikleri için doktora başvurmazlar. Başvuranların büyük bir kısmında ise maalesef stres, uykusuzluk ve kramp gibi hatalı teşhisler ile karşılaşırlar. Son yıllarda özellikle medyanın bu konuya daha çok eğilmesi neticesinde insanlar duruma daha çok vakıf olmaya başlamışlar. HBS’a ait belirti ve bulgularını yaşıyorsanız, mutlaka bir nöroloji veya uyku uzmanına başvurmanız gerekmektedir.

HBS’un teşhisi çoğu zaman hastanın verdiği bilgi ile konulduğundan randevu öncesi rahatsızlığınız ile ilgili hikayeyi toparlamanızı tavsiye ediyorum. Belirtilerinizi, şikayetlerin başlangıç zamanını, gün içinde yayılışlarını ve zamanla artış gösterip göstermediklerini, başka hastalıklarınızı, kullandığınız ilaçları, aile hikayenizi gözden geçirin.
HBS’unda benzer klinik özellikler gösteren kas ve eklem hastalıkları, şeker hastalığı, fibromyalji, damar tıkanıklığı ve Parkinson hastalığı gibi başka muhtemel hastalıkları dışlamak için kan, sinir ve kas testleri yapılır. Bazı durumlarda dokor tarafından tavsiye edildiği takdirde bir uyku laboratuarında uyku davranışları incelenebilir.

Tedavide en önemli nokta tedavinin vakaya özel olduğunu unutmamaktır. Bazen hastaya özgü ilaç ancak birkaç denemeden sonra bulunabilir. Dikkat edilmesi gereken başka önemli nokta tedavi için seçilen ilacın dozaj yeterliliğidir. Böyle bir durumda ilaç dozu ve alım saati tekrar gözden geçirilmelidir.