Kişiye özel tedavi başarı getiriyor

[eg24]

Sigara kullanımının sağlığa zararları ise saymakla bitmiyor. Memorial Antalya Hastanesi Psikiyatri Bölümü’nden Uz. Dr. Güneş Berk, sigara bağımlılığı ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.
Sigara bağımlılığı fizyolojik ve psikolojik yapıyı olumsuz etkiliyor

Sigara bağımlıları uzun süre sigara içmeden duramaz. Uzun süre sigara içilmemesi ise kandaki nikotin seviyesinin düşmesine bağlı olarak; sinirlilik hali, huzursuzluk, konsantrasyonda güçlük, iştah artışı, uyku sorunları, baş dönmesi, sersemlik, kabızlık gibi yoksunluk belirtilerine yol açmaktadır. Kişi, nikotin yoksunluğunun yol açtığı bu durumdan kurtulmak için sigara içmeye devam etmektedir.
Sigara kalp ritmini bozuyor, kanser hücrelerini tetikliyor

Sigaranın içerdiği kimyasallar, içe çekilen sigara dumanı ile birlikte kana karışmakta ve vücutta hem beyne hem diğer organlara yayılmaktadır. Kimyasallar ve nikotinin ulaştığı her hücre ve doku ise bazen fizyolojik (kalp atım sayısının artması, çarpıntı), bazen kimyasal (hücre zarı yapısını değiştirerek organların iyi işleyişini bozması) bazen de genetik değişiklik oluşturur. Özellikle sigaradaki kimyasalların etkisiyle sağlıklı hücrelerin DNA’ları değişerek, genetik farklılaşmaya yol açmakta ve kanser hücrelerini oluşturmaktadır.
Sigara isteğini tetikleyen dürtü kontrol altına alınabilir

Birden fazla yönü olan sigara içme davranışını kesebilmek için, fizyolojik bağımlılık kadar bilişsel, sosyal ve davranışsal boyuta da dikkat edilmelidir. Sigara içme isteği içicinin kontrolü dışına çıkabilir ve güçlü iradesi olan insanları bile etkileyebilir. Dolayısıyla tiryakilik sadece bir seçim olarak değerlendirilmemelidir. Sigara içmek güdüsel sistemin psikolojik bir hastalığıdır ve ne büyük şans ki tedavi edilebilir.
Sigara içen kişinin öyküsü çok iyi bilinmeli

Her hastalıkta olduğu gibi sigara bağımlılığından kurtulmak için de kişiye özel tedavi uygulanmalıdır. Kişinin sigaraya eğilimi detaylı bir şekilde mercek altına alınmalıdır. Cinsiyeti, medeni durumu, mesleği, çalışma koşulları ve aile bireylerinin özellikleri ilk aşamada değerlendirilmesi gereken konulardır. Ayrıca sigarayı ne zaman ve ne sıklıkta içtiği, neyin kendisini sigara içmeye teşvik ettiği, hangi zamanlar otomatikleşmiş gibi sigara içtiği, sigarayı bırakma isteği, daha önce denediği sigara bırakma girişimlerinin öyküsü muhakkak bilinmelidir. İçme isteğini tetikleyen ruhsal bir hastalık olup olmadığı da değerlendirildikten sonra kişiye özel tedavi planı hazırlanmalıdır.
İlk deneme başarısız olabilir

Sigarayı bırakma konusunda toplumda yaygın olarak bilinen yanlış algıların değişmesi gerekmektedir. Kalıp davranışların ve koşulların değişebilmesi için de bilişsel davranışçı terapi tekniklerinden faydalanılmalıdır. Her türlü bağımlılık gibi sigara bağımlılığından da bir seferde kurtulmak mümkün olmayabilir. Her türlü ilaç ve terapi tekniği kullanılsa da sigara içmeye geri dönme (kayma) yaşanabilir. Bu beklendik bir durumdur. İnsanların sigarayı tam olarak bırakmasının, birkaç bırakma girişiminden sonra olduğu bilinmektedir. Dolayısıyla girişimleri sürdürememek başarısızlık değil, risklerin değerlendirilmesini ve önlemlerin artırılmasını sağlayacak adımlardır. Başarı sigarayı bırakmaya niyet etmiş ve bunu denemiş olmaktır.