Öfke nasil kontrol altina alinir, nasil yönetilir?
 

Günümüzde öfke en sik gündeme gelen ve zarar veren duygular arasinda yer aliyor. Öfkeyi, çok hafif bir tepkiden hiddete kadar farkli yogunlukta yasanan bir duygu olarak tanimlayan Anadolu Saglik Merkezi Psikiyatri Uzmani Dr. Zafer Atasoy “Öfkeyi kontrol etme ve yönetme ilk önce ailede ögrenilir” dedi.

Öfkenin çatisma öncesi bir durum oldugunu söyleyen Dr. Zafer Atasoy öfkenin bedene hakim olmasiyla ortaya çikan fiziksel isaretleri söyle siraladi; “Öncelikle gerginlik baslar, enerjiyi artiran adrenalin salgisi artar, nefes alip verme siklasir, kalp atislari hizlanir, kan basinci artar, vücut ve zihin ‘savas ya da kaç’ tepkisi için hazirdir”.

Kaynagini bulun

Öfkenin neden beslendigini bulmanin, çözümü kadar önemli oldugunu söyleyen Dr. Atasoy, bu gerginligi doguran nedenler arasinda engellenme ve sinirlanmaya sik rastlandigini dile getirdi.

Susama, açlik duygulari gibi fizyolojik gereksinimlerin karsilanmamasi ve kosullarin uygun olmamasinin da öfkeyi tetikledigini belirten Dr. Atasoy, “Öfkeyi ruhsal, duygusal bir düzensizlik olarak düsünürsek takintili insanlar daha fazla öfkelenmeye yatkindirlar. Beklentilerini karsilayan düzenin disaridan gelen bir sebeple bozulmasina dayanamazlar. Takintili insanlar özellikle toplumda sikinti yasarlar” dedi.

Kimi kisilik özelliklerini (Ör: Anti-sosyal) tasiyan bireylerin öfkelerini kontrol etmekte zorlandiklarini sözlerine ekleyen Dr. Atasoy, “Öfke kontrolünde genetik özelliklerin etkisinden bahsedebilmek için onun ispat edilmesi gerekir. Diger yandan görgü, yetisme ve yetistirilme biçimi ile baglantili öfke kontrolü sorunlarindan söz edebiliriz. Kisi yetisirken ne görürse onu benimseyip onu sergiledigini aklimzada tutmak gerekir” diye konustu.

Öfke kontrolü ailede baslar

Önemli olanin öfkeyi tümüyle ortadan kaldirmak degil o duyguyla yapilan davranislari kontrol etmek oldugunu belirten Dr. Atasoy sözlerine, “Ne oldu da ben öfkelendim, beni kizdiran neydi?” sorularini içimize dönüp sorabilirsek kendimizi zenginlestirip, gelistirmis oluruz. Bir seyleri degistirip ya de fark edip düzeltme firsati yakalamis oluruz” dedi.

Öfkeyi kontrol etmenin ve yönetmenin ailede baslayan, kültürel bir egitim meselesi oldugunu söyleyen Dr. Atasoy, “Nasil anne ve baba, tuvalet egitimi veriyorsa, öfke kontrolü egitimini çocuklarina vermeliler. Kültürümüzde duygu egitimi diye bir kavram olmadigi için ailenin yaklasimi belirleyici oluyor. Örnegin, okulda çocuklar kavga ederken bazi ebeveynler sen de ona vursaydin derken bazisi git ögretmenine söyle, bazisi da git arkadasinla konus diyor” diye konustu.

Öfkelenmek baslangiçta kisiye keyif verir

Öfke duygusunun yok edilmesinin söz konusu olamayacaginin herkesçe bilinmesinin de önemli oldugunu belirten Dr. Atasoy, “Öfke paylasilmadan yok olan bir duygu degildir” dedi. Öfkenin ilk hissedildigi zaman kiside hosluk yarattigini ve keyif verdigini dile getiren Dr. Atasoy, “Olumsuz tarafi kontrol edilemedigi ve sürmesi ile ortaya çikar. Öfke konusulmalidir. Üstünü örtmemek gerekir” diye devam etti.

7 adimda öfke kontrolü

• Öfke duygusunun yok edilemeyecegini unutmayin

• Öfke paylasilmadan yok olan bir duygu degildir. Niçin öfkelendiginizi, neler yasadiginizi, hislerinizin ne oldugunu ve kendinizi nasil hissettiginizi paylasin

• Kendinizi ve birbirinizi dinleyin

• Duygularinizi paylasirsaniz öfkenizin daha makul karsilanacagini unutmayin

• Olayin gelisimini, süreçleri ve alinan tepkileri hazmetmeye çalisin

• Öfkenizi kontrol edemiyorsaniz öfke doguran ortam ve durumdan uzaklasmayi tercih edin

• Karakter özelligihiz ne olursa olsun bir baskasina zarar verme hakkiniz olmadigini unutmayin