Ergenlik Çagindaki Çocugunuzu dikkatli izleyin

[eg24]

Türkiye’de yaklasik 1.5 milyon skolyoz hastasi bulunuyor. Omurganin gögüs ve bel bölgesinde yana dogru egrilmesi olarak tanimlanan skolyoz, sirtta egrilik, omuz ve bel kavsinin asimetrisi, kaburga kamburlugu seklinde belirtilerle kendini gösteriyor. Skolyozun en çok ergenlik çaginda özellikle de 10-14 yas arasindaki kiz çocuklarinda görüldügünü söyleyen Liv Hospital Omurga Cerrahisi Uzmani Prof. Dr. Alpaslan Senköylü “Skolyoz özellikle kiz çocuklarinda adet görmeye baslamadan hemen önce, hizli boy atma döneminde ortaya çikiyor” diyor ve ekliyor: Bu dönemdeki çocuklara özellikle dikkat etmek gerekir. Çocugun durusu bu diye düsünmeyin, kiz çocuklarinda adet görmeye baslamadan hemen önceki hizli boy atma döneminde verilecek olan korse belki ameliyata gidisi engelleyebilir” diyor.

Insan anatomisinde gövdeye yandan bakildiginda bazi egrilikler bulunur. Örnegin sirtta disa, boyunda ve bele içe dogru kavis mevcuttur. Ama ön–arka düzlemden bakildiginda omurga dümdüzdür ve herhangi bir dönüklük yoktur. Skolyoz ön arka planda omurganin S ya da C seklinde ve beraberinde dönüklük olmasi durumudur. Skolyozlu hastalarda bu olagan disi egrilik nedeniyle omuz asimetrisi, kaburga kamburlugu, gövde kaymasi, bel kavsi asimetrisi görülebilir.

Skolyoz tanisi nasil konuluyor?

Skolyozun tanisi için öne egilme testi kullanilir. Bu testte süphe duyulan kisinin, dizlerini kirmadan öne dogru egilirken ellerini kavusturup dizlerinin arasinda tutmasi istenir. Bu sirada hastanin tam arkasinda durularak omurga ve sirtta bir asimetri olup olmadigi kontrol edilir. Eger asimetri varsa skolyoz oldugu düsünülür. Ama daha saglikli bilgi alabilmek için bir deformite cerrahina basvurmak gerekir.

Skolyozun belirtileri nelerdir?

- Omuz asimetrisi

- Bel kavsinin asimetrisi

- Kaburga kamburlugu

Skolyozun sebebi nedir?

Skolyozun birçok nedeni olabilir. Dogustan olan olgularda omurlarda olusum veya ayrilma sorunlari görülebilir. Nöromusküler olgular kas hastaliklari ya da serebral palsi gibi sinirsel hastaliklara bagli olabilir. En sik görülen nedeni idiyopatik yani nedeni belli olmayan tiptir. Bu tip genelde ergenlik baslangicindaki kiz çocuklarinda görülür. Genetik ve çevresel nedenler suçlanir.

Skolyoz önlenebilir mi?

Önlenemez ama deformite uzmani ilerlemesini durdurabilmek ya da dengeleyebilmek için önlemler alabilir. Bu amaçla, etkisi henüz kanitlanmamis olmakla beraber, gövde kaslarini çalistiran egzersizler önerilir. Bu egzersizler sayesinde hastanin durusu dengelenebilir. Erken dönemde tani konan olgularda, günde 23 saat takilan sert gövde korseleriyle egriligin ilerlemesi kontrol altina alinabilir.

Skolyoz için en çok hangi yaslarda önlem almak gerekiyor? En çok hangi yas araliginda görülüyor?

Skolyoz en çok ergenlik çaginda görülüyor. Özellikle kiz çocuklarinda adet görmeye baslamadan hemen önceki hizli boy atma döneminde ortaya çikiyor. Bu dönemde verilecek olan korse belki ameliyata gidisi engelleyebilir. Ama bu bilimsel olarak kanitlanabilmis degildir.

Skolyozun tedavisi nasil yapiliyor?

Skolyozun tedavisine boyun ve kuyruk sokumu omurlarinin ayni filmde görülebildigi uzun kaset röntgenleriyle karar verilir. Açi ölçer ile bu filmler üzerinde egriliklerin açisi ölçülür. Açi degeri ile hastanin yasi ve vücut gelisim düzeyine göre tedavi planlamasi yapilir. Açisi düsük ve erken dönemlerde tanisi konan olgularda doktor korse ve egzersiz seçeneklerini sunarak takip altina alir. Ancak bu tip tedavi yöntemlerinin etkinligi bilimsel olarak kanitlanabilmis degildir. Bu nedenle egrilik artabilir. Ileri egriliklerde (45o’nin üzerindeki egrilikler) cerrahi tedavi önerilir. Cerrahi tedavi omurlara yerlestirilen vidalar ve bunlari birlestiren çubuklarla yapilir.

Ameliyat sonrasi dönemde bizi ne bekliyor?

Her skolyoz tipinin ameliyat sonrasi bakimi farklidir, en sik görülen idiyopatik tipin ameliyati sonrasinda kendiliginden emilen estetik dikislerle yara kapatilir. Agri için ilk 2 ya da 3 gün hasta kontrollü agri kesme yöntemi uygulanir. Her sey olagan seyrederse ameliyat sonrasi ortalama 4. günde hastaneden çikilabilir. Bir hafta sonra yikanmaya izin verilir. Hastalar ortalama 15 gün sonra okula tekrar baslayabilir. Genelde ameliyat sonrasinda korse kullanmaya gerek yoktur.