Konusma bozuklugu ögrenmeyi engelliyor!

[eg24]

Konusma bozuklugu düzelir demeyin!

Erken yasta fark edilmeyen, edildigi halde tedavisi ihmal edilen konusma bozukluklari, birçok yönüyle çocugun yasamini olumsuz etkiliyor. En geç 3 yasina kadar konusma gelisimini tamamlamasi gereken çocuklarda farkli gerekçelerle ortaya çikan konusma bozukluklari zamanla konusma kaygisi, sosyal fobi ve okul fobisine dönüsebiliyor. Bu çocuklarin tedavisinin kesinlikle ihmal edilmemesi gerektiginin altini çizen uzmanlar okullarin açilmasina az bir süre kaldigini hatirlatarak ebeveynleri uyariyor!

Konusma bozukluklarini, konusmanin gelismesinde, akiciliginda, seslendirmede, gramer yapisinda ve konusma organlarinin yapisindan kaynaklanan konusma kusurlari olarak tanimlayan Üsküdar Üniversitesi Etiler Poliklinigi Konusma Terapisti Uzm. Psk. Leyla Arslan, konusma bozukluklarinin nörolojik isleyisinden olabildigi gibi fizyolojik bazi sorunlardan dolayi da ortaya çikabilecegini söyledi.

Insanin konusmaya dogustan programlandigini, içinde bulundugu toplumun sembollerini kullanarak dil gelisimini tamamladigini ifade eden Arslan, gelisimin tam ve zamaninda olabilmesi için çocugun önce isitmesi, yeterince sözlü konusma duymasi ve söz üretebilmesi gerektigini kaydetti. Kisinin söz üretebilmesi için de sesleri dogru algilamasi ve konusma organlarini düzgün kullanabilmesinin sart oldugunu belirten Arslan, konusma bozukluklarinin çesitlilik gösterdigini, siniflandirmanin nörolojik ve fizyolojik açidan da yapilabilecegini sözlerine ekledi. Arslan, konusma bozukluklarinin gecikmis konusma, artikülasyon bozuklugu, özgün konusma ve kekemelik oldugunu ifade etti. Arslan sunlari söyledi:

Gecikmis konusma

Kisin kendisinden beklenen yasa uygun dili kullanamamasi. Konusma gelisimi 2, 5 yasinda tamamlanmis olmalidir. Eger bir çocuk 3 yasina geldigi halde hala konusamiyorsa bu durum gecikmis konusma olarak adlandirilabilir. Ciddi bir sorundan kaynaklaniyor olabilir ve kesinlikle ihmal edilmemeli. Gerekiyorsa tibbi yardim alinmali. Bir çocuk 2 yasinda eger tek tek sözcük kullanamiyorsa ebeveyn durumdan süphelenmeli. Bir konusma gecikmesi söz konusu olabilir.

Arslan gecikmis konusma bozuklugunun; aile içerisindeki iletisimin yetersizligi, konusma organlarindaki kusurdan, otizm, asperger gibi rahatsizliklara bagli ortaya çikabildigini kaydetti.

Bir diger konusma bozuklugunun artikülasyon oldugunu ifade eden Arslan bu bozuklugun sözlü sembolleri dogru kullanamama ve ses üretememekle ilgili oldugunu belirtti. Arslan;

Artikülasyon Bozuklugu

“Çocuk bazi sesleri birbiri yerine de kullanabiliyor. Buna ses ritim bozuklugu diyoruz. Örnegin ‘ R ‘ yerine çocuk ‘ Y ‘ sesini kullanabiliyor. Bu duruma artikülasyon, fonolojik bozukluk diyoruz.

Artikülasyon bozuklugu çocugun konusma organlarini dogru kullanamamasi, uzun süre emzik emmesi, yutkunma davranisi sorunu, agiz ve yüz kaslarini dogru kullanmama, geniz eti, burun, yarik damak, yarik dudak gibi fiziksel sorunlara bagli olarak ortaya çikabilmekte.” Dedi.

Özgün konusma bozukluguna iliskin ise Uzm. Psk. Leyla Arslan;

Özgün konusma bozuklugu

“Bazi çocuklarda dilin gramer yapisiyla ilgili sorunlar olabilir. Cümle yerine sözcük kullanir çocuk. Sözcükleri arka arkaya kullanir ve bu sözcükleri tekrar eder. Cümle içinde sözcük atlamalari yapar. Harfleri karisik kullanirlar. Kendine özgü kusurlar olarak görülür. Bu gruba özgün konusma bozuklugu diyoruz.

Havaleler, zor dogumda beynin oksijensiz kaldigi her durum, düsmeler, basin arka kisminin çarpma sonucu zarar görmesi, nefesi bozan hastaliklardan olabildigi gibi epilepsi gibi nörolojik sebepler de özgün konusma bozukluklarina neden olabilmekte.” Dedi.

Kekemelik

Kekemeligin de bir konusma bozuklugu oldugunu dile getiren Arslan, konusma ritmi ve akicilikla ilgili bir bozukluk oldugunu, kisilerde kararsiz kalma, uzatma, hece tekrarlari, duraklama seklinde görülebildigini belirtti. Her çocuk iki ay gelisimsel olarak kekeleyebilir diyen Arslan bu davranisin kesinlikle pekistirilmemesi gerektigini aksi halde 2 aydan fazla sürmesi halinde durumun aliskanligi dönme riskinin oldugunu ifade etti.

Arslan kekemeligin genetik bir geçisle olabildigi gibi, aile içi gerginlik, yasanmis travma, zihinsel gelisimin hizli olusundan bazen de gelisim dönemine bagli olarak kisa bir süreligine ortaya çikabileceginin altini çizdi.

Konusma bozuklugu düzelir demeyin!

Çocuk eger konusurken bazi sesleri yanlis çikariyor ve bu durum 5 yasini geçtiyse çocukta ögrenme güçlügü riskinin söz konusu olduguna dikkat çeken Arslan, ebeveynlerin bu durumda duyarsiz kalmamasi gerektigini hatirlatti. Her ses için yapilmasi gereken konusma egzersizlerinin oldugunu kaydeden Arslan bu noktada dil ve konusma terapistinden destek alinmasi gerektigini söyledi.

Konusma bozuklugu Sosyal Fobiye dönebiliyor!

Konusma bozuklugu yasayan çocuklar zihinsel yönde kusur göstermemelerine ragmen çekingen kisilik sergileyebildikleri konusunda da uyarilarda bulunan Uzm. Psk. Leyla Arslan, sorun yasayan kisilerde konusma kaygisi, ileride sosyal fobi ve okul fobisinin olabilecegini vurguladi.

Arslan bu konuda ebeyven ve okul ögretmenlerine önemli sorumluluklarin düstügünü sözlerine ekledi.

Ögretmenlere de görev düsüyor!

“Bu kisilerle okulda arkadaslari alay edebiliyor. Çünkü farli konusma karsisinda nasil tepki vereceklerini çocuklar bilemeyebiliyor. Ögretmen bu durumu fark ettiginde sinifa konusma yapmali. Bu konusma o kisinin olmadigi bir zamanda yapilmali. Sinifa, farkli özelliklerde olan çocuklara nasil davranmalari gerektigini anlatmali. Onunla alay edilecek bir durumun olmadigi, konusmanin seklinden çok ne söyledigine odaklanmasi gerektigi konusunda telkinlerde bulunmali. Bu durumun geçici bir özellik oldugu ifade edilmeli. Ve ögrenci kesinlikle ögretmen tarafindan yardima yönlendirmeli.”

Bütün konusma bozukluklari tedavi edilebilir

Tedavide erken müdahalenin önemli oldugunun altini çizen Arslan, 5 yasindan önce baslanan tedavinin hiçbir sekilde çocugun gelecegine yansimayacagini hatirlatti ve ekledi.

“Tedavide ne kadar geç kalinirsa iyilesme süreci de o kadar uzuyor. Aksi durumda tedavi edilmeyen konusma bozukluklari kisiligi olumsuz etkileyebiliyor. Bu rahatsizligin tedavisinde kesinlikle çok yönlü bir yaklasim söz konusu olmali. Bu yüzden tedavide biz nörolojik, psikiyatrik ve psikoloji disiplinlerini bir arada kullaniyor, tetkiklerimizi bu baglamda yapiyoruz. Bu alanda 10 yildir hizmet veren konusma bozuklugu merkezimiz var. Bugüne kadar çok sayida konusma bozuklugu vakasini düzelttik.”

Arslan Üsküdar Üniversitesi bünyesinde bu alanda önemli adimlar attiklarini da sözlerine ekledi.

Egitimi Üsküdar Üniversitesi’nde…

“Klinikten öte simdi de Üsküdar Üniversitesi Saglik Bilimleri Fakültesinde “Dil ve Konusma Terapisi” bölümü açiyoruz. Türkiye’de bu alanda ciddi bir açik var. Konusma bozuklugu tarihin ilk çagindan beri görülen bir problem. Öyle ki bazi dillerde çok daha fazla görülüyor.

Üsküdar Üniversitesi Dil ve Konusma Terapisi Uygulama ve Arastirma Merkezini kurduk. Dil ve konusma terapisine yönelik yeni tani ve tedavi uygulamalari gelistirmek üzere ileri arastirmalar yapmayi ve klinikte kullanilabilecek yeni yaklasimlar gelistirmeyi, var olan uygulamalari daha da ileriye tasimayi hedefliyoruz.”