Fazla kilolar kemik erimesine davetiye Çikariyor

[eg24]

Vücutta pek çok sistemi olumsuz etkileyen obezite, kemiklerde de önemli hasarlara neden olabiliyor. Asiri kilolu insanlarin kemiklerinde yag hücreleri olusuyor ve bu durum kemikleri daha kirilgan hale getiriyor. Memorial Sisli Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü’nden Op. Dr. Arda Çinar, obezite ve kemik sagligi iliskisi hakkinda bilgi verdi.

Sisman insanlarda kemik kirigi riski artiyor

Obezite ve osteoporoz (kemik erimesi) günümüzde gelismis ve gelismekte olan ülkelerin en önemli saglik sorunlari arasinda yer almaktadir. Obezite, genel olarak bedenin yag kütlesinin yagsiz kütleye oraninin asiri artmasi sonucu boy uzunluguna göre vücut agirliginin istenilen düzeyin üstüne çikmasidir. Osteoporoz ise kemik kütlesinde azalma ve kemik dokunun mikro-mimarisinde bozulma sonucu kemik kirilganliginin ve kirik riskinin artmasi ile karakterize sistemik bir iskelet hastaligidir. Birkaç sene öncesine kadar obezitenin kemik mineral yogunlugu üzerinde olumlu bir etki olusturdugu kabul edilse de, yapilan son arastirmalarla bunun dogru olmadigi görülmektedir.

Kemiklerin içine yag gizleniyor

Obezitenin iskelet yapisi üzerindeki olumsuz etkisi kemik olusumundan sorumlu olan kemik iligi hücrelerinin yerini yag hücreleri geçmesi ve kemigin gücünü kaybetmesi olarak özetlenebilir. Asiri kilolu ve osteoporozu olan kisilerde kemik iligi yag orani normalin çok üzerinde çikmasi bu durumla açiklanmaktadir. Bu durum kalça kemigi ve omurga kemiklerinde yapilan radyolojik taramalarda kemik yogunluk degerlerinin düsmesi ile sonuçlanmaktadir. Bu da kemikte güç kaybina, kirik olusma riskinin artmasina yol açmaktadir.

Kadinlarda daha fazla görülüyor

Menopozdan sonra görülebilen postmenopozal kemik erimesinde, obezitenin kemik mineral yogunluguna etkisi arastirilmaktadir. Ancak günümüzde yapilan bilimsel çalismalarda asiri kilolu kisilerde yüksek oranda yasa göre kemik yogunlugu azalmasi oldugu görülmektedir. Ayrica hareketsiz yasam sekli bulunan kadinlarda kemik mineral yogunlugu kayiplari için risk tasimaktadir. Özellikle asiri kilolu olanlarda fiziksel aktivenin azligi kemikler üzerinde büyüme hormon düzeyinde azalisa neden olarak kemik mineral yogunlugunun devamini engellemektedir. Bununla birlikte obezite, olusan yeni kemiklerin dokusunda daha fazla yag hücrelerinin bulunmasina ve daha kirilgan bir yapiya sahip olmasina neden olmaktadir. Bu sasirtici sonuç için çesitli mekanizmalar suçlanmaktaysa da sonuç olarak kemigin osteoklastik ( kemigi eriten) aktivitenin artisi olusan yag dokusunun kemik iliginde daha fazla yer aldigi hipotezini ortaya koymustur.

Tedavi için öncelikle obezite kontrol altina alinmalidir

Dünya Saglik Örgütü tarafindan osteoporoz için altin standart olarak kabul edilen yöntem DEXA (kemik ölçümü) ve kirik varligi/yoklugunun birlikte degerlendirilmesidir. DEXA ile kemik mineral yogunlugu (KMY) ölçülür. Bu sayede osteoporozun tanisal kriterleri saglanir. Obezite tanisi, kabaca vücut kitle indeksi denilen ve kisinin kilosu ile boyunun ölçümü ile yapilan degerlendirme sonrasi konulmaktadir. Tedavide öncelikle obezitenin kontrolü gerekmektedir. Sonrasinda da kemik ölçümü degerleri tedavi sinirinin altinda ise ilaç tedavisi uygulanir. 40 yas üzeri sirt kaslarini degerlendirme ve sirt kaslarini güçlendirici egzersizler, dik durus egzersizleri ve bel kemigi ile ilgili destek kullanimi yararli olabilmektedir.