Çocuga gÜnesin azi karar Çogu zarar

[eg24]

Simdi tatil zamani. Özellikle çocuklar neredeyse tüm günü denizde, havuz kenarinda ya da plajda geçiriyor. Hal böyle olunca da fazlaca günese maruz kaliyor. Günesin yararli etkileri kadar zararlari da oldugunu söyleyen Liv Hospital Dermatoloji Uzmani Doç. Dr. Gonca Gökdemir “Bebeklerde günesten korunmada izlenecek ilk yol uygun giysilerin seçimi ve fiziksel günesten koruyucularin kullanimidir. Ancak giysi ve fiziksel korunmanin yeterli olmadigi durumlarda yüz ve el gibi sinirli bölgelere günes koruyucu kremler sürülebilir. Daha büyük ve aktif çocuklarda sik araliklarla günes koruyucu kremler sürülmelidir. Günese çikmadan en az yarim saat önce, parmak uçlari ile uygulanmali, kulak, burun, dudaklar ve göz etrafina mutlaka uygulama unutulmamalidir” diyor…

- Bebek, küçük ve okul öncesi çocuklar için günesin önemi nedir?

Günes, vücutta D vitamini ihtiyacinin yüzde 90-95’ini karsilamaktadir. D vitamininin kalani besinlerden elde edilmektedir. D vitamini kemik sagligi için çok önemlidir. Ayrica bagisiklik sisteminin saglikli çalismasi, kas sagligi ve beyin gelisimi için de önemli rol oynamaktadir. O nedenle çocukluk döneminde D vitamininin yeterli seviyelerde olmasi için günes çok önemli bir faktördür.

- Zararlari yönleri nelerdir?

Deri kanserlerinin en önemli nedenlerinden biri günes isigidir. Günes isiginda bulunan ultraviyole dalgalari DNA hasarina yol açarak, deri hücrelerinde yapisal degisiklikler yapar. Bu degisiklikler sonucu hasarli hücrelerin büyümesi, çogalmasi deri kanserini kolaylastiracak ortamin hazirlanmasina neden olur. Günes isigi deride bulunan benlerin yapisinda bozukluk yaparak kanser olusturlabildigi gibi saglam dokudan da kanser olusumuna yol açabilir.

- Neden dikkatli olmak gerekir?

• Günesin yararli etkileri yaninda fazla maruziyete bagli önemli zararlari da bulunmaktadir. Özellikle çocukluk döneminde asiri günese maruz kalma, bu dönemde gelisen günes yaniklari, günesten korunma yöntemlerinin uygulanmamasi sonucunda yasam boyu deri kanseri gelisme riskinin artmis oldugu gösterilmistir.

• Çocukluk döneminde yüksek düzeylerde günes isigina maruz kalinmasi ve bunu günes yaniklarinin izlemesi, özellikle ten rengi açik olan bireylerde kanser olusumuna neden olan en riskli çevresel faktör olarak gözükmektedir.

- Çocuklarda en sik yasanan günes kaynakli sorunlar nelerdir?

Herseyden önce çocuklar eriskinlerin aksine zamanlarinin büyük bölümünü açik alanlarda geçirdiklerinden, ister istemez günes altinda kalirlar. Bu durum günese bagli pek çok sorunun olusmasina yol açar. Çocuklarda günese bagli görülen en sik sorunlar günes yaniklari, günes çarpmasi, ciltte kuruluk, benlerde çogalma, çillenme, günes lekeleri, mevcut benlerde sekil degisikligi olarak siralanabilir.

Çocuklari Günesten Korumanin Pratik Yollari

• Günesten korunma önlemlerinin basinda anne ve babalarin bu konuda bilgi sahibi olmalari çok önemlidir. Çünkü çocuklar belli bir yasa kadar kendilerini tek basina koruyabilecek durumda degildir. Anne-babalarin çocuklarini günesten nasil korumalari gerektigi, hangi günes koruyucu ürün kullanmalarinin dogru olacagini ve çocuklarini da bu sekilde egitmeleri önemlidir. Böylece ergenlik yasina giren çocuklar günesten korunmalarini tek basina gerçeklestirebilir ve bu konu ile ilgili bir aliskanlik kazanmis olurlar.

• Günes isigi, günesin en tepe noktasina ulasmasindan 2 saat önce ve 2 saat sonrasina kadar olan sürede (sabah 10.00 ile aksam 16.00 arasi) en zararli etkilerini göstermektedir. Bu saatleri kapali mekanlarda geçirmek önemli bir koruyucu önlemdir. Ayrica günes isinlari yeryüzüne bulutlu havalarda veya gölgede de ulasmaktadir.

• Alti aydan küçük bebeklerde direkt günes isinlarindan sakinmak gereklidir. Bebekler hareketli olmadiklari için, renk veren ve günesten koruyan melanin isimli pigment hücrelerinin yetersiz olmasi nedeniyle günes çarpmasina ve günes yaniklarina daha fazla adaydirlar. Daha büyük çocuklarda ise açik havada yapilan aktivitelerde kum, beton, kar ve su gibi yüzeylerden günes isiginin yansimasi nedeniyle günes yanigi olusturma riski tasimaktadirlar.

• Günesten korunmada giysiler önemli faktörlerden birisidir. Sik dokunmus, pamuklu kumastan olan ve açik renk giysiler günesten iyi korurlar. Genis kenarli sapkalar önemli bir baska koruyucu faktördür.

• Günesten koruyucu kremlerin çocuklarda kullanilmasi ile ilgili tartismalar halen devam etmektedir. Günesten koruyucu krem kullaniminin D vitamini yapimini azalttigi öne sürülmüstür. Ancak bu tezi dogrulayan bir çalisma bulunmamaktadir. Öte yandan günes koruyucu kremlerin içinde bulunan bazi kimyasal maddelerin de çocuklarda toksik etkili olabilecegi, bazi maddelerin alerjik reaksiyonlara neden olabilecegi unutulmamalidir. O nedenle çocuklarda kimyasal maddelerin bulunmadigi, daha çok fiziksel koruyuculari içeren ürünlerin tercih edilmesi gereklidir. Günes koruyucu ürün su ve terle birlikte etkisini azaltacagi için gün içinde sik uygulanmalidir.

• Bebeklerde günesten korunmada izlenecek ilk yol uygun giysilerin seçimi ve fiziksel günesten koruyucularin kullanimidir. Ancak giysi ve fiziksel korunmanin yeterli olmadigi durumlarda yüz ve el gibi sinirli bölgelere günes koruyucu kremler sürülebilir. Daha büyük ve aktif çocuklarda sik araliklarla günes koruyucu kremler sürülmelidir. Günese çikmadan en az yarim saat önce, parmak uçlari ile uygulanmali, kulak, burun, dudaklar ve göz etrafina mutlaka uygulama unutulmamalidir.