1 – 2 yas çocugunun beslenmesi nasil olmali?

[eg24]

Bir çocugun saglikli yetismesi için dengeli beslenmesi oldukça önemlidir. Hangi gida grubunun ne kadar tüketilmesi gerektigi çogu anne için bir soru isaretidir. KadiköySifa Kadiköy Hastanesi Çocuk Sagligi ve Hastaliklari Uzmani Dr. Arzu Yasaroglu Erkum 1 – 2 yas grubu çocuklarinin beslenmesi konusunda bilgi veriyor!

Bu yas grubundaki günlük dengeli olarak et, süt, tahil, meyve, sebze, yag ve seker grubu gidalari tüketmeleri gerekir. Bu dönemde günlük 350 mg kalsiyum ihtiyaci vardir. 250 - 300 gr. süt, yogurt ve bir kibrit kutusu beyaz peynir bu ihtiyaci karsilar. Kemik gelisimi için bu dönemde de D vitaminine ihtiyaç vardir. D vitamini içeren gidalar yetersiz sayida oldugu ve kisin günesten yararlanma sansi az oldugu için bu yas grubunda da 400 ünite D vitaminine devam etmek gerekir. Demir ihtiyaci bu dönemde de devam etmektedir. Demirden zengin gidalarin C vitamini ile verilmesine dikkat edilmelidir. C vitamini vücutta depolanmadigi için günlük alinmasinda fayda vardir. Ilk bir yildan farkli olarak artik inek sütü içilmesine izin vardir. Bu dönemde 1 - 2 su bardagi yeterli olmaktadir. Fakat bazi bebekler israrla daha fazla inek sütü içmek isterler. Bu yaklasim çocuklari tek yönlü beslenmeye ittigi gibi, kansizlik, kabizlik gibi rahatsizliklara da neden olabilir. Bu dönemde yumurta beyazi ve bal da yavas yavas diyete eklenebilir. Hala anne sütü olan anneler, 2 yasa kadar emzirmeye devam edebilirler. Eger anne sütü istegi çok yogunsa ve diger gidalarin alimini engelliyorsa kesilmelidir. Kesme döneminde bebegin saglik durumunun yerinde olmasi gerekmektedir. Aksi taktirde aile ve bebek büyük sikintilar yasayabilir.

Vücudumuzun bir miktar tuza gereksinimi vardir. Ancak bu gereksinim ilk yillarda fazla degildir. Günlük ihtiyacimiz olan tuz miktarini tuz disi besinlerden de karsilayabiliriz. Bu yüzden çocuklar ilk 1 yasta tuz ile tanistirilmamali ve 1 yas sonrasi beslenmede de sofrada tuzluk bulunmamalidir. Çocugu tuzlu ve sekerli damak tadina alistirmamak, ileri yaslarda tuza ve sekere bagli hastaliklardan korumak için yapilacak en önemli yatirimdir.

1 yas sonrasi dönemde en sik karsilasilan sorun istahsizliktir. Bebeginizin 1 yasindan sonra büyüme hizi azaldigindan, fizyolojik istahsizlik dönemi baslar. 6 - 9 ay arasi 400 gr. alan bebeginizin, 1 yas sonrasi ayda 200 gr. civari almasi normaldir. Aileye bu bilgi 1 yasina girmeden önce verilmelidir. Aileler tarafindan “istahsizlik” olarak algilanan bu dönemin çogu çocuk için normal oldugu belirtilmelidir. Ayda 200 gr. Civari kilo alabilen, fizik muayenesi dogal bir çocuk, fazla beslenmek için zorlanmamalidir. Her çocuk için, aileler ile porsiyonlar, besin kalite ve içerigi konusularak belirtilmelidir.

Her çocugun gelisim hizinin kendine özgü oldugu, genetik potansiyeli ile sinirli oldugu belirtilmelidir. Ailelerin istahsizlik sikayeti durumunda, öncelikle çocugun muayenesi yapilmali, muayene bulgulari normal, yasina uygun persentilde büyüme hizi gösteren bir çocukta öncelikle aileler ile besin içerigi ve porsiyonlarin miktari konusulmalidir. Çocugun tükettigi besin, aileyi tatmin edecek miktarda degil, çocugun gereksinimine göre ayarlanmalidir. Çocugun normal büyüme sinirlarinda oldugu,verilen besinin yeterli oldugu konusunda aile ikna edilmelidir. Istahsizlik, büyüme hizinda yavaslama, persentil egrilerinde (büyüme egrileri) düsme ile birlikte,oluyorsa, tam kan sayimi, tam idrar tahlili ve hekimin gerekli gördügü diger testler ile hasta organik nedenler açisindan arastirilmalidir.

Istahsiz çocuklarda basta süt olmak üzere, kola, meyve suyu, çay, su gibi içeceklerin yemekten hemen önce veya yemek sirasinda tüketimi sinirlandirilmalidir. Sunulacak besin porsiyonlari annenin istegine göre degil, çocugun gereksinimine göre ayarlanmalidir. Bir ögündeki besin reddedildiyse, farkli bir besin denenmeli, o da reddedilirse, yemesi için çocuk zorlanmamalidir. Reddedilen besin araliklarla çocuga tekrar sunulmalidir. Yemek saatleri düzenli olmali, ödül olarak çikolata veya seker gibi tatli besinler verilmemelidir. Yemek, gerekirse, çocugun ilgisini çekecek sekilde süslenmeli, çocuga, besinlerin yararlari oyunlarla anlatilmali ve onun seçim yapmasina izin verilmelidir. Az miktarda yiyen çocuklarda sik ögünler olusturulmalidir. Belirgin saglik sorunu bulunmayan çocuklarda istahsizligin psikolojik nedenlere bagli olabilecegi düsünülmeli ve bu konuyla ilgili uzmandan yardim alinmalidir.

Öncelikle ebeveynlerin bilgilendirilmesi çok önemlidir. Mümkün oldugunca 1 yas alti tuzlu, sekerli besinlerle çocugu tanistirmamak, 1 - 2 yas arasi ödül olarak seker, çikolata gibi ürünleri kullanmamak, tüm ailenin bu konuda ayni özeni göstermesi gerekir. Ayrica ailelerin model olusturmasi, cips, kola, basit sekerleri mümkün oldugunca tüketmemesi, çocuklara bunlarin zararlarinin anlatilmasi en faydali yaklasimdir. Çocuklara kola yerine ayran, kefir, patates kizartmasi yerine firinda patates veya püre, çikolata yerine dondurma sevdirilmeye çalisilmalidir. Anaokulu, kres ve okul kantinlerinin de bu dogrultuda denetlenmesi gerekir.

1 - 2 Yas Dönemi Çocuklari için Günlük menü

Kahvalti

2/3 su bardagi süt (120 ml)
1 yumurta veya 1 kibrit kutusu kadar peynir
1 tatli kasigi tereyagi
1-2 tatli kasigi reçel / bal / pekmez / findik ezmesi (sadece 1 tanesi)
2-3 adet zeytin (çekirdegi çikartilmis)
1 ince dilim ekmek
Birkaç dilim domates veya mandalina
Ögle
2-3 yemek kasigi kiymali sebze
1-2 yemek kasigi pilav
2 yemek kasigi yogurt
Ikindi
1 kase yogurt (150 ml)
1 küçük meyve ya da 2-3 adet bisküvi
Aksam
1 adet izgara köfte
1 kase yayla çorbasi ya da yarim dilim ekmek

Gece

Anne sütü ya da mama, inek sütü

Beslenme bir aliskanliktir. Bu yüzden dogru beslenme aliskanliklarini olusturmak çok önemlidir. Bu yaslarda saglayacagimiz saglikli beslenme aliskanligi, ileri yaslarda olusabilecek bir çok hastaligi önleyebilir. Dogru beslenme aliskanliklari verebilmek için biz ebeveynlerin de model olusturmasi çok önemlidir. Son zamanlarda obezite sikligindaki artis beslenme aliskanliklarimiza daha dikkatli bakmamiz gerektigini gösterir. Ülkemizde yapilan bir çalismada Edirne’de kiz ve erkek adölesanlarda obezite sikligi sirasiyla, % 2.1 / 1.6, Istanbul’da % 14.7 / 18.7, Ankara’da % 3.7 / 1.9 olarak tesbit edilmistir. Obezite, kalp-damar, metabolik, ortopedik ve psikiyatrik hastaliklara zemin hazirlamaktadir. Obeziteyi olusmadan önlemek amacimiz olmalidir. Çocugumuzun biya göre uygun kilosunu bilerek diyetini düzenlemeliyiz. Çocuklari fast – food ve abur cuburdan uzak tutmaliyiz. Bilgisayar ve televizyon oyunlari 1 saat ile sinirlandirilip, fiziksel aktiviteyi artirmaliyiz. Düzenli olarak boy ve kilo ölçümleri yaparak kontrolleri sürdürmeliyiz.