Yumurtlama takibi hamile kalmayi kolaylastiriyor!
 

Istedigi anda hamile kalmak her kadinin arzusu. Ancak hiçbir sorunu olmayan bir kadinin dahi tek iliskide hamile kalma sansi yüzde 25'tir. Bu nedenle hamile kalma sansini artirmak için yumurtlama takibi önemli faktördür. ART Tip Merkezi Kadin Hastaliklari ve Dogum Uzmani Op. Dr. Senai Aksoy kadinlarda yumurtlama takibi ve yararlari hakkinda bilgi veriyor!

Yumurtlama (Ovülasyon) Takibi Nedir?

Kadinda yumurtaliklarin iki önemli fonksiyonu vardir:

1. Düzenli olarak yumurtlamanin olmasi,

2. Östrodiol ve progesteron gibi üreme hormonlarinin salgilanmasi.

Bu iki önemli islevini yerine getirmesi için yumurtaliklarda sürekli olarak folikül gelisimi ve olgunlasmasi ile korpus luteum olusumu ve gerilemesi olaylari düzenli bir döngü seklinde meydana gelmektedir.

Yumurtaliklarin bu döngüsü beynin alt kisminda bulunan hipofiz bezinden salgilanan gonadotropin adi verilen hormonlarin kontrolü altindadir. Folikül uyarici hormon (FSH) ve lüteinlestirici hormon (LH) hipofiz bezi tarafindan sentezlenip salgilanir. Bu iki hormon adet döngüsü ve yumurtlamanin (ovülasyonun) düzenlenmesinde en önemli rolü üstlenirler. Tüp bebek tedavisinde de kadina yumurtaliklarin uyarilmasi için disardan gonadotropin verilerek over (yumurtalik) fonksiyonlarinin gerektigi sekilde gerçeklesmesi saglanir.

21-35 günde bir adet döngüsü olan bir kadinda büyük olasilikla ovülasyon (yumurtlama) oluyordur. (Vakalarin küçük bir yüzdesinde anovülasyon olabilecegi için luteal fazda kanda progesteron ölçümü ile yumurtlamanin varligi dogrulanabilir.)

Yumurtlama takibi, yumurtlama zamaninin takip edilerek kadinin en dogurgan oldugu günlerin belirlenmesi ve iliskinin buna göre planlanarak gebelik sansinin artirilmasi amacini tasir.

Spermler iliski sonrasinda yaklasik 72 saat canli kaldiklarindan haftada 2-3 kez düzenli iliskileri bulunan bir çiftin yumurtlama takibine ihtiyaci yoktur. Herhangi bir nedenle düzenli iliskinin olamadigi durumlarda yumurtlama takibi ve iliski planlamasi yararli olacaktir.

Yumurtlama zamaninin belirlenmesinde temel vücut isisi (BBT) çizelgesi yöntemi güvenilir olmamasi ve zahmetli olmasi nedeniyle, birçok merkez tarafindan terkedilmistir.

Günümüzde yumurtlama zamani genellikle ultrason takipleri ile belirlenmektedir. Foliküler faz sirasinda düzenli olarak yumurtaliklarin ultrasonla incelenmeleri foliküler gelisim hakkinda bilgi verir.

Yumurtlama zamaninin belirlenmesinde ultrasonun önemi:

Kadin yumurtasi yumurtaliklarda folikül adi verilen içi sivi dolu, ince duvarli bir yapinin içinde gelisir. Yumurta folikülün duvarina baglidir. Genellikle her ay bir folikül gelisir. Folikülün büyümesi ultrason altinda , vajinal probe kullanilarak izlenebilir.

Folikül 7-8mm çapina ulastiginda ultrasonda görülebilir hale gelir. Folikül ultrason görüntüsünde yuvarlak, içi sivi dolu bir kese sekilndedir. Günde yaklasik olarak 1-2 mm büyür ve çapi 18 ile 25 mm arasinda bir büyüklüge ulastiginda yumurtlama için hazirdir.

Yumurtlama oldugunun en iyi kaniti folikül görüntüsünün ultrasonda tamamiyle kaybolmasidir. Bu durumda çogunlukla karin boslugunda, rahimin arkasinda sivi oldugu gözlenir. Bu, yumurta çatladiginda folikülden bosalan sividir. Ultrasonda, gelismeyen veya yeterli büyüklüge ulasmayan veya yeterli büyüklüge ulastigi halde çatlamayan foliküller de görüntülenebilir.

Ultrasonografi folikül gelisiminin izlenmesini mümkün kildigi için iliski zamaninin planlanmasinda önemli bir araçtir. Ayni zamanda yumurtaliklarinin ilaçlarla uyarilmasi gereken hastalarda da ultrason ile folikül gelisiminin izlenmesi çok önemlidir.

Ultrason takipleri genellikle adet döngüsünün 11. gününden baslamak üzere günlük olarak yapilir. Islem yaklasik 5 dakika sürer ve idrar bosaltilmasi disinda hiçbir ön hazirlik gerektirmez.

Evde uygulanan yumurtlama takip kiti

Adetin baslangicindan sonraki belli günlerde kadinin idrarinda LH düzeyinin subjektif olarak takip edilmesini saglayan hazir evde kullanimlik testler de mevcuttur. Böylece yumurtlamanin olacagi idrarda LH'nin pozitiflesmesiyle ögrenilebilir ve çifte uygun birlesme takvimi verilebilir.

Anormal yumurtlama nedir?

Yumurtlamada anormallik birkaç sekilde olabilir.

-Kadinin 21 günden kisa veya 35 günden uzun adet döngüsü olmasi genellikle yumurtlama olmadigini (anovülasyon) gösterir.

-Bazi hastalarda 3 ay veya daha uzun süre adet görülmeyen dönemler olabilir. Buna seyrek adet (oligomenore) adi verilir.

-Hiç adet olmamasi ise amenore olarak adlandirilir.

Kadinin düzenli adet döngüsünün gerçeklesmesi vücutta pek çok hormonal sistemin dogru çalismasina baglidir ve yumurtlama problemlerinin nedeninin arastirilmasi için bu sistemleri olusturan hormonlarin kan düzeylerinin incelenmesi gerekir.