Yutma gÜÇlÜgÜ hastalik habercisi olabilir

[eg24]

Günlük yasaminizda öksürük, bogazda kuruluk, yutma güçlügü gibi sikayetler yasayip önemsemiyor olabilirsiniz. Ancak bu tür belirtilerin uzun sürmesi ciddi hastaliklara isaret ediyor olabilir. Memorial Etiler Tip Merkezi KBB Bölümü’nden Op. Dr. Atilla Sengör, yutma güçlügü ile ortaya çikan kulak burun bogaz hastaliklari ve tedavisi hakkinda bilgi verdi.

Hastalar kanser korkusu yasayabiliyor

Grip, nezle, soguk alginligi ya da bogaz enfeksiyonlarinin disinda yutma güçlügü yasayan hastalarin hekime basvurmasinin en sik nedeni “kanser korkusudur”. Oysa yutma güçlügüne yol açabilen baska pek çok durum vardir. Burada rahatsizligin süresi, beraberindeki diger belirtiler, hastanin yasi, sigara kullanimi, alinan sivi miktari, sistemik hastaliklarin varligi, kullanilan ilaçlar ve daha pek çok bilgi önem tasir.

Yutma olayi, vücutta pek çok yapinin görev aldigi; beyin, çesitli sinirler ve kaslarin sistemli olarak beraber çalismasini gerektiren bir harekettir. Bu asamada yutmanin sinirsel bozukluklari ile yutmayi engelleyen kitlesel bir hastaligi ayirt edebilmek gereklidir. Bu ayrimi yapabilmek için Kulak Burun Bogaz, Nöroloji, Gastroenteroloji ile ve Genel Cerrahi Uzmanlari’nin kendi alanlarinda incelemeler yapmalari gerekebilir. Agiz, tükürük bezleri, bogaz ve girtlak bölgelerinde yutma güçlügüne neden olabilecek hastaliklar KBB endoskoplari ile dogrudan görülerek belirlenebilir.

Bu belirtileri önemseyin

Salya artisi, gida veya sivinin bogazda takilma hissi, bogaz veya gögüste rahatsizlik hissi (özellikle reflü hastalarinda) gicik öksürügü, bogazda yabanci cisim varmis gibi hissetmek, uzun süreli veya ciddi yutma problemleri nedeniyle görülen kilo kaybi ve beslenme bozuklugu, gida veya sivilarin soluk borusuna kaçmasi ve seste degisme gibi belirtiler yutma problemlerine isaret etmektedir.

Sinüzit ve tükürük bezi taslari bile yutma güçlügüne neden olabilir

Yutma güçlügü, nezle-grip gibi rahatsizliklarin baslangicinda bogazda kuruluk ve yanma ile beraber olabilecegi gibi; bademciklerin enfeksiyonlarinda siddetli agri ile beraber olabilir. Bu durumu “agrili yutkunma” olarak tanimlamak daha dogrudur. Mevcut enfeksiyonun tedavisi ile iyilesme saglanir. Yutkunma zorlugu sadece iltihabi durumlarda görülmemektedir. Bazen sadece az su içilmesine ya da burun tikanikligi nedeniyle agiz solunumu yapilmasina bagli agiz-bogaz kurulugu olanlarda veya tükürük salgilanmasindaki bir problem nedeniyle de olabilir. Sinüzitten romatizmal hastaliklara, tükürük bezi taslarindan radyoterapiye bagli mukoza sorunlarina kadar pek çok hastaligin KBB alanindaki bulgularini taniyabilmek gerekir. Bazi ilaçlarin kullanimi bile yutma güçlügüne sebep olabilir. Teshis çogu kez dogrudan görüs saglayan rutin endoskopik KBB muayenesi ile konulabilir; ancak gereginde diger teshis yöntemlerine de basvurulmasi gerekebilir.

Tümör olusumlarina dikkat!

Yutma güçlügü agiz, dil kökü, bogaz, girtlak bölgesinin iyi veya kötü huylu tümörlerine bagli da olabilir. Büyüyen bir kitlenin gida ve sivilarin ilerlemesini engellemesi veya yutma hareketini bozmasi, yutma güçlügüne yol açabilir. Bunlarin teshisi de çogu kez KBB alaninda kullanilan degisik çaplardaki düz ve açili endoskoplarla dogrudan görülerek yapilir. Bu muayeneler sirasinda yutkunma hareketinin düzgün olup olmadigi da gözlenebilir. Görüntüleme yöntemleri ve patolojik incelemelere göre tedavi plani belirlenir.

Reflü de yutma güçlügünün önemli bir nedeni

Yutma güçlügünün çok daha basit nedenleri de olabilir. Örnegin hizli yeme aliskanligi veya yasli hastalarda dislerde eksilmelere ya da iyi yapilmamis protezlere bagli gidalarin iyi çignenememesi nedeniyle gidalarin yutulmaya hazir hale getirilmemis olmasi da bir etkendir. Daha asagi seviyelerdeki örnegin yemek borusu ile ilgili kasilma bozukluklari, darliklar, kitleler veya mide asidinin mideden geri gelmesi seklinde bilinen reflü hastaligi yutma güçlügü nedenlerindendir. Bu hastaliklardan bazilari, örnegin reflü hastaliginin girtlak bulgulari KBB Uzmanlari tarafindan da teshis edilebilir. Ancak ileri reflü hastaligina yol açan durumlar ve diger hastaliklar Gastroenteroloji veya Genel Cerrahi tarafindan teshis ve tedavi edilir.

Pek çok nedene bagli olabilen yutma güçlügü mutlaka önemsenmelidir. Uzamasi ya da ilerlemesi halinde ileri tetkiklerden kaçinilmamasi gereken bir klinik belirtidir.