Hipertansiyon 65 yas üstü her 3 kisiden 2’sini etkiliyor

[eg24]

65 yas üstü her 3 kisiden 2’sini etkileyen hipertansiyonun görülme sikligi yas ilerledikçe artiyor. Istatistiklere göre 65 yasina kadar bu sorunla karsilasmayan bir kisinin gelecek 20 yilda hipertansiyona sahip olma riski yüzde 90 olarak belirtiliyor. Yâni 85 yasina kadar yasayan biri yüzde 90 oranla hipertansiyona yakalaniyor.

Her yil 7 Nisan’da kutlanan Dünya Saglik Günü’nün bu yil ki temasi dünyada en sik rastlanan saglik sorunlarindan biri olan hipertansiyon olarak belirlendi. Her üç eriskinden birini etkisi altina alan hipertansiyon, 65 yas üstünde ise her 3 kisiden 2’sinde görülüyor. Beraberinde kroner kalp hastaliklarinin yani sira inme riskini de getiren hipertansiyonun kronik böbrek hastaliginin da en büyük nedenlerinden biri oldugunu belirten Anadolu Saglik Merkezi Iç Hastaliklari ve Kardiyoloji Uzmani Prof. Nevrez Koylan, “Türkiye’de diyaliz tedavisi gören böbrek hastalarinin 3’te 2’sinde böbrek yetersizligine ya diyabet, ya hipertansiyon, ya da her ikisi birlikte yol açmistir. Ayrica, hipertansiyon son derece önemli bir kalp yetersizligi sebebidir, ileri yastaki ritm bozukluklarinin da en önemli nedenleri arasindadir” dedi.

Hipertansiyonun en önemli sonuçlarindan birinin de inme oldugunu dile getiren Prof. Dr. Koylan, hipertansiyonun damarlarda meydana getirdigi yipranmaya dikkat çekerek; “Hipertansiyon 3 mekanizmayla inmeye yol açar. Beyinde küçük damar hastaligina yol açarak küçük boy atar damarlari tikar ve tikayici inmelere yol açabilir. Zaman içinde beyin damarlarinin içinde zayif noktalar ve anevrizmalar meydana getirip bunlarin patlamasi sonucunda kanayici inmelere neden olabilir. Ayrica da beyne giden damarlarda damar sertligine neden olur, bu da damar sertligi plaklarinin üstünde pihti olusmasina ve ya damarin tikanmasi veya pihtinin beyine atmasi sonucu yine tikayici inmelere yol açabilir” seklinde konustu. Hipertansiyonu olanlarda inme geçirme riskinin olmayanlara göre 4-5 kat daha fazla oldugunu belirten Prof. Dr. Koylan “Hipertansiyonu olmayan 65 yasin üstündeki kisilerde iki yilda inme geçirme riski yüzde 3 ila 4 iken hipertansiyonu olanlarda bu oran yüzde 15-16 civarindadir” dedi.

GEÇICI TIKANMAYA DIKKAT

Hipertansiyona bagli damar tikanmalarinin yasin yani sira tikanma derecesine bagli olarak inme riskinin arttigini belirten Prof. Dr. Nevrez Koylan, bazen geçici tikanmalar olabildigini bunda da felç belirtilerinin gözüküp yarim ila 1 saat içinde geçebildigini söyledi. Geçici istemik atak olarak adlandirilan bu durumun normal bir inme gibi ciddiye alinmasi gerektigini sözlerine ekleyen Prof. Dr. Nevrez Koylan, “Bazi durumlarda damar daha uca yakin bir noktada tam olarak tikanabilir. Bu tip tikanmalar sadece kolun tutmamasi, yüzün çarpilmasi gibi belirtilerin yaninda ayakta belli belirsiz bir kasilma ve uyusukluk seklinde de kendisini gösterebilir, bazen bu olaylar baska sebeplere bagliymis gibi algilanabilir, yani kisi inme geçirdigini fark etmeyebilir” dedi. Daha ciddi tikanmalarda ise sol ya da sag taraftaki hareketin tümüyle kaybolmasinin söz konusu olabilecegini anlatan Prof. Dr. Koylan, “Bunun sonucunda insanlar yatalak bile kalabilir. Tikayici inmelerin sonucunda eger çok major bir tikanma olusursa ölüme neden olabilir ancak genellikle hipertansiyona bagli tikayici inmelerde çok fazla ölüm söz konusu degildir. Ölüme yol açan tikayici inmeler genellikle büyük beyin damarlarinin tikanmasi sonucu olusur” seklinde konustu. Prof. Dr. Koylan, ölüme yol açmasa da inmenin çok önemli bir maluliyet sebebi oldugunu, inme geçiren hastalarin sonrasinda genellikle çalisamadigini, sosyal hayattan koptugunu ve hatta bazen yatalak kaldigini sözlerine ekledi.

KANAYICI INMELER ÖLÜMLE SONUÇLANABILIR

Kanayici inmelerde temel sebebin beynin içindeki damarlarin hipertansiyon sonucunda yipranmasi oldugunu hatirlatan Prof. Dr. Koylan zayif kalmis noktalarin ve mikro anevrizmalarin yirtilmasi sonucunda kanamalarin meydana geldigini söyledi. Belirtilerin kanamanin büyüklügüne göre degisiklik gösterecegini belirten Prof. Dr. Koylan, bu kanamalarin bazen ölümle sonuçlanacak kadar büyük olabilecegini söyledi, ancak her zaman kanamanin siddeti ile tansiyonun düzeyi arasinda bir iliski olmasinin sart olmadigini belirtti.

TANSIYONU DÜSÜRMEYE ÇALISMAYIN

Hipertansiyona bagli inmelerde riskin hipertansiyonun seviyesiyle degil süresiyle daha dogrudan iliski içerisinde oldugunu söyleyen Prof. Dr. Koylan, “Hipertansiyonun seviyesi tabiki önemlidir. Ama inmeye yol açan yüksek kan basinci degildir damarin yipranmasidir. Yüksek kan basinci aniden yükseldi diye insanlar ne kanayici ne tikayici inme geçirmez” dedi.

Inme geçiren insanlarda asla tansiyonun düsürülmemesi gerektigine dikkat çeken Prof. Dr. Koylan, “Çünkü tansiyonu düsürmeye çalisirsaniz beynin dolasimini bozarsiniz, beyinden geçen kan hacmini azaltirsiniz bunun sonucunda da oradaki iskemigi arttirirsiniz. Enfaktüs alanini genisletirsiniz. Bir elde hareket bozuklugu ya da hafifçe bir ayak sürümesiyle geçirilebilecek bir felci yatalak hâle getirebilirsiniz” diye konustu. Inme geçirmekte olanlara sarimsak yutturmak, limon suyu içirmek veya basindan soguk su dökmek gibi kimi uygulamalar yapildigini belirten Prof. Dr. Koylan, bunlarin tümüyle yanlis oldugunu, tansiyonun düsürülmeye çalisilmamasi ve/veya hastaya tansiyon ilaci verilmemesi gerektigini, yapilmasi gerekenin hastayi en yakin saglik kurulusuna götürmek oldugunu ifade etti.

Önemli olanin inmeden korunmak oldugunu belirten Prof. Dr. Koylan, bunun için hipertansiyonun farkinda olunmasi gerektigini dile getirdi. Türkiye’de her 3 hipertansiyon hastasindan birinin hipertansiyon hastasi oldugunu bilmedigine deginen Prof. Dr. Koylan “Türkiye’de hipertansiyon ilaci alan, tedavi gören hastalarin yüzde 87’si hedef kan basinci degerlerine inmiyor. Yâni ancak tüm tedavi görenlerin yüzde 13’ünde bu tedavi basarili oluyor” dedi.

INMEDEN KORUNMA YOLLARI

• Tansiyonun 14’e 9’un altinda olmasina dikkat edilmeli.

• Seker hastasi ya da kronik böbrek hastasiysa tansiyon 13’e 8’in altinda olmali.

• Tuz tüketimi ile inme arasinda dogrudan bir iliski vardir, bu sebeple tuz tüketimi ciddi sekilde kisitlanmali.

• Hipertansiyonda düzenli fiziksel egzersizin komplikasyon sikligini azalttigi gösterilmistir. Dolayisiyla düzenli fiziksel egzersiz yapilmalidir.