Çocuklara uygulanan yüksek doz D vitamini hangi sorunlara yol açiyor?

[eg24]

Anne babalar soguk kis mevsiminde hastalanir kaygisiyla çocuklarini sokaga çikarmaktan genellikle kaçiniyor. Ana kaynagi günes isigi olan D vitamini eksikligini önlemek için de özellikle bu mevsimde çözümü gelisigüzel vitamin takviyesi uygulamakta buluyor. Ancak çocuklara D vitamini takviye ederken çok dikkatli olmak gerekiyor, çünkü fazla doz D vitamini basta böbrek tasi olusumu olmak üzere birçok saglik sorununa yol açabiliyor!

D vitamini vücutta kalsiyum dengesinin düzenlemek, kemik mineral yapisinin olusmasini saglamak, büyüme-gelismeye katkida bulunmak ve bagisiklik sistemini güçlendirmek gibi son derece önemli bir isleve sahip. Bu önemli islevlerinden dolayi D vitamini gereksinimi, hizli büyüme dönemlerinde artiyor. Çünkü eksikliginde çocuklarda büyüme ve gelisme etkilenebiliyor, ciddi bir metabolik kemik hastaligi olan rasitizm ortaya çikabiliyor. Acibadem Kadiköy Hastanesi Çocuk ve Ergen Endokrinolojisi Uzmani Prof. Dr. Serap Semiz, çocuklara asiri D vitamini takviyesi yapilmasinin zararli sonuçlar olusturabilecegine dikkat çekerek, “Aileler, özellikle kis mevsiminde çocuklari yeterince günes isigi alamadiklari için D vitamini takviyesine ihtiyaç duyuyor. Ancak D vitamini yagda eriyen ve depolanan bir vitamin oldugu için günlük gereksinimin üzerinde alindiginda vücuttan kisa zamanda atilamiyor. Bunun sonucunda da basta böbrek tasi olusumu olmak üzere ciddi saglik sorunlarina neden olabiliyor.” uyarisinda bulunuyor.

Gelisigüzel D vitamini takviyesi yapilmamali

Çocuk ve Ergen Endokrinolojisi Uzmani Prof. Dr Serap Semiz, birçok multivitamin preparatinda idame dozda D vitamini bulunduguna, ancak buna ragmen ailelerin hem multivitamin, hem de sadece D vitamini içeren preparatlari birlikte kullanabildigine dikkat çekerek sunlari söylüyor: “Kimi zaman da aileler önerilen dozu yanlis uygulayabiliyor. Ayrica dis çikarma ve yürümede gecikme nedeniyle reçetesiz ya da reçeteli depo D vitaminleri gelisigüzel kullanilabiliyor, istahsiz veya büyüme geriligi olan çocuklara destek olsun diye ayni anda birçok vitamin preparatlari verilebiliyor. Bunlarin yani sira gida maddelerine ilave edilen D vitamini uygun miktarlarin üzerinde olabiliyor. Iste tüm bu etkenler nedeniyle çocuklarin vücudunda gereginden fazla D vitamini depolanabiliyor. D vitamini yagda eriyen ve depolanan bir vitamin oldugu için, günlük gereksinimin üzerinde alindiginda vücutta birikiyor. Bunun sonucunda da ciddi saglik sorunlarina neden olabiliyor. Bu yüzden D vitamini takviyesi hekim önerisi olmadan yapilmamali.”

Böbrekler basta olmak üzere birçok sistem etkileniyor

Çocuk ve Ergen Endokrinolojisi Uzmani Prof. Dr. Serap Semiz, D vitamini çok yüksek dozda alindiginda D vitamini zehirlenmesi gibi önemli bir tablo gelisebildigini belirterek sözlerine söyle devam ediyor: “Bunun sonucunda; istahsizlik, bulanti, kusma, kabizlik, idrar miktarinda artis ve vücutta sivi kaybi olusabiliyor. Kaslarda güçsüzlük, hipertansiyon ve aritmi, kalsiyumun yumusak dokularda birikmesine bagli ciltte kasinti gibi sorunlara yol açabiliyor. Bunlarin yani sira idrarla kalsiyum atilimi arttigi için böbrekte kalsiyum birikiyor ve bunun sonucunda böbreklerde tas olusabiliyor, hatta bu sorun böbrek yetmezligine bile neden olabiliyor.”

Çocuklar günes isinlarindan mutlaka faydalanmali

D vitamini baslica UV isinlari araciligiyla deride, ayrica besinler yoluyla provitamin olarak alinarak karacigerde sentezleniyor. Ülkemiz günes açisindan oldukça sansli bir çografyada olmasina ragmen D vitamini eksikligi yüzde 3,8-19 gibi yüksek bir oranda görülüyor. D vitamini eksikliginin pek çok nedeni var: Günes isinlarindan yeteri kadar yararlanamamak, D vitamininden zengin besinleri yetersiz tüketmek, annenin hamilelikte ve emzirme döneminde artan D vitamini gereksinimi karsilayamamasi, yine annenin günes isinlarini yeteri kadar alamamasi. Ayrica alinan D vitaminin bagirsaklardan emilememesi, karaciger hastaliklarinda endojen D vitamini sentezlenememesi ve basta epilepsi ilaçlari olmak üzere bazi ilaçlarin kullanilmasi da D vitamini eksikligine yol açiyor.

Bu öneriler D vitamini eksikligini önlüyor!

Acibadem Kadiköy Hastanesi Çocuk ve Ergen Endokrinolojisi Uzmani Prof. Dr. Serap Semiz, çocuklarda D vitamini eksikligini önlemek için almaniz gereken önlemleri söyle siraliyor:

• Çocugunuzun süt, karaciger, yagli balik ve yumurta gibi D vitamininden zengin gidalar, süt ve süt ürünleri, pekmez, susam, findik, fistik, yesil yaprakli sebzeler ve kuru baklagiller gibi kalsiyumdan zengin gidalar ile beslenmesini saglayin.
• Hamileyseniz veya emziriyorsaniz günlük 500-1000 IU D vitamini alin.
• Çocugunuza 1 yasina gelinceye dek günde 400 IU D vitaminini düzenli olarak verin.
• Günes isinlari çiplak deriye direkt temas edecek sekilde, çocugunuzun günde en az 15-20 dakika günes banyosu yapmasini saglayin.
• Günes isinlarindan faydalanabilmesi için çocugunuzu çok siki giydirmeyin.
• Kisin günesini her zaman görmek mümkün olmadigi ve günes isinlari yeryüzüne egik geldigi için kis aylarinda doktorunuzun önerdigi idame dozda D vitaminini uygulayin.

Çocugunuzda D vitamini eksikligi var mi?

• Kafa kemiklerinin pinpon topu gibi çökmesi,
• Alin çikikligi, kafa seklinde degisiklikler,
• Bingildak kapanmasinda gecikme,
• Kaburgalarda ve gögüs kafesinde sekil bozukluklari,
• Uzun kemik uçlarinda kadeh seklinde genislemeler,
• Yürümede gecikme,
• Yürümeye baslayan çocukta bacaklarda X ve O seklinde egrilmeler,
• Basta terleme ve saç dökülmesi,
• Enfeksiyonlara yatkinlik D vitamini eksikligine isaret ediyor.