Diyetler hakkinda 10 efsane!

[eg24]

Fazla kilolardan kurtulmanin en saglikli ve kalici yolu hiç kuskusuz beslenme ve diyet uzmani esliginde bilinçli bir beslenme programi uygulamaktan geçiyor. Ancak uzmanlarin tüm uyarilarina ragmen birçok kisi arkadaslarindan aldiklari diyet listeleri veya kulaktan dolma bilgilerle zayiflamaya çalisiyor. Oysa diyet hakkinda toplumda yaygin bilinen birçok efsane hem sagligi riske atiyor hem de verilen kilolarin tekrar fazlasiyla alinmasina neden oluyor.

International Hospital Beslenme ve Diyet Uzmani Ekin Altin, diyetler hakkinda dogru bilinen 10 efsaneyi anlatti.

1. YANLIS: Ekmek yersem kilo alirim.

DOGRUSU: Ekmek bizim için en önemli ve en dogru karbonhidrat kaynagi. Ekmeksiz bir beslenme programi düsünülemez. Tam bugday, çavdar ve tam tahilli ekmekler hem glisemik kontrolü saglamaya, hem de enerji ihtiyacimizi karsilamaya yardimci oluyor. Alinmasi gereken enerjiye göre, miktarlarina dikkat ederek ekmek tüketmeniz kilo almaniza degil, saglikli beslenmenize katkida bulunacaktir.

2. YANLIS: Limonlu/ sirkeli su içmek zayiflatir.

DOGRUSU: ”Bunu yersen kilo verirsin, bunu yersen vücudun yag yakar” diyebilecegimiz bir besin maalesef yok. Limonlu/ sirkeli su içmek bazik etki gösterdigi için vücuttaki asitleri temizlemeye yardimci oluyor. Asitleri nötralize etmek yaglarin serbest kalmasini sagliyor. Ancak bu yaglar, sadece diyet ve egzersiz yaparak yakilabiliyor.

3. YANLIS: Bir ögün atlasam kârdir.

DOGRUSU: ‘Diyet yaparken ne kadar az yersem o kadar çok ve çabuk kilo veririm’ düsüncesi yanlis. Idare edebileceginizi düsünüp ögün atlamaya kalkarsaniz, en fazla bir saat içinde o ögünde yiyeceginizden çok daha fazlasini bir anda bitirmis bulabilirsiniz kendinizi. Ayrica metabolizmanin çalisma hizini kaybetmemesi için ögünlerin arasini çok uzun tutmadan, küçük porsiyonlarda yemek yemek en dogru olani.

4.YANLIS: Sinirsiz meyve yiyebilirim.

DOGRUSU: Diyet süresince bol meyve ve çig sebze tüketebilecegimizi düsünürüz. “Ne de olsa kalorisi yoktur” deriz. Çig sebze için sinirlama yokken meyve için aynisi geçerli degil. Çünkü meyveler seker orani yüksek besinlerdir ve basit seker (fruktoz) içerirler. Almaniz gereken kaloriye bagli olarak degismekle beraber, günde ortalama 3-4 porsiyon meyve tüketebilirsiniz. 1 porsiyon meyve; 1 küçük boy elma, 1 orta boy mandalina, 1 orta boy ayvanin 1/3’ü, 3 adet kuru kayisi veya 1 adet kuru incire tekabül ediyor. Özellikle glisemik indeksi düsük olan meyveleri ana ögünler yerine, ara ögünlerde miktarlarina dikkat ederek tüketmeniz en uygun olani.

5. YANLIS: Yagi tamamen kesmeliyim.

DOGRUSU: Diyet sirasinda yagi, karbonhidrati ya da proteini tamamen kesmek dogru olmaz. Yagi tamamen kesmek, vücudun onu depolamaya baslamasina neden oluyor. Beslenmemizden yagi çikarirsak, vücudumuz yag stoklarini kullanmak yerine onlari korumaya aliyor. Tabii ki bu durum bizim, çok yagli, kizartma ya da fast food türü besinleri tüketmemiz anlamina gelmez. Fakat yagin bizim için gerekli oldugunu da unutmamak gerekiyor. Yemekleri, miktarina dikkat ederek zeytinyagi ile pisirmek; ara ögünlerde findik, badem ve ceviz gibi kuruyemisleri tüketmek faydali yag almamizi saglayarak diyetimizin örüntüsünü tamamliyor.

6.YANLIS: Yemekten önce bir bardak su içersem istahim kesilir ve kilo veririm.

DOGRUSU: Yemekten hemen önce su içmek dogru degil. Çünkü su, baziklige yakin özelliginden dolayi midenin asidik yapisini bir miktar nötralize ediyor. Oysa midenin sindirim asamasinda özellikle de proteinlerin sindirimi için asidik yapida olmasi gerekiyor. Proteinlerin tam sindirilememesi, bagirsaklara gelen kalintilarin burada asinmalar olusturmasina neden olabiliyor. Asinmalarin olmasi ve çok fazla tekrarlanmasi, bagirsakta yaralar olusmasina, hatta yirtilma ve delinmelere kadar giden sonuçlara yol açabiliyor. Ayrica yemek öncesi su içmek mide bosalmasinin hizli olmasina ve bagirsaklara gelen yiyeceklerin hizli emilimine sebep oluyor. Hizli emilim kan sekerini de hizli yükseltiyor. Bu yüzden suyu, yemeklerden hemen önce içmek yerine en az 15-20 dakika önce içmek en dogru olani. Ayrica suyu 15-20 dakika önce içmek istahimizi biraz olsun baskilayabiliyor. Çünkü beyinde açlik ve susuzluk sinyalleri birbirine çok yakindir ve bu yüzden her açlik hissedildiginde su içmek dogru bir hareket olacaktir.

7. YANLIS: Haftada 1-2 kez, 30 dakikalik egzersizler yapmam yeterli.

DOGRUSU: Hareketsiz kalmak yerine az da olsa spor yapmak kesinlikle daha iyi. Ancak haftada 1-2 kez 30 dakikalik egzersizler yeterli olmuyor. Mümkünse her gün ya da gün asiri spor yapin. Spora baslayinca süresinin 60 dakikayi bulmasina özen gösterin ve anlamli olmasi için çok hafif düzeyde yapmayin. Spor yapmak, metabolizmanin hizlanmasini sagliyor ve hizli bir metabolizma dinlenme halinde bile daha fazla kalori yakilmasina neden oluyor.

8. YANLIS: Protein diyeti ile hizli ve saglikli zayiflayabilirim.

DOGRUSU: Protein aliminin vücut mekanizmasini hizlandirdigi dogru. Ancak sürekli protein agirlikli beslenmek kas dokusu ve su kaybina neden oluyor. 1 gram kas dokusu ile beraber yaklasik 2,7 gr su kaybi gerçeklesiyor. Yagsiz doku kütlesi kaybi da metabolik hizi düsürüyor. Tartiya çiktigimiz zaman kilo verdigimizi düsünürüz, ancak kaybettigimiz kilonun çogunlugu su ve kastan oluyor. Metabolizma yavasladigi için de diyeti bozma ya da birakma sonrasinda hizli bir sekilde kilo alimi gözleniyor.

9.YANLIS: Alkollü içecekler fazladan kalori almama neden olmaz.

DOGRUSU: Alkol tüketiminin ne kadar siklikta ve ne kadar miktarda oldugu çok önemli. Ancak alkollü içeceklerin kalorili olmadiklari kesinlikle yanlis. 1gram karbonhidrat ve 1 gram protein 4 kkal enerji verirken, alkol 7 kkal enerji veriyor. Ayrica alkol vücutta seker gibi metabolize olup yag gibi depolandigi için fazlasi bize kilo olarak geri dönüyor. Alkol oranin da kaloriyle dogru orantili oldugu da unutulmamali. Bu yüzden alkol orani düsük olanlari, sikligina dikkat ederek tüketmeniz dogru olacaktir. Alkol tüketimi, haftada 1-2‘yi geçmeyecek sekilde; kadinlarda 1, erkeklerde ise 2 birimde tutulmali. Alkol aliminin ardinda bol su içmeye özen göstermek de çok büyük önem tasiyor.

10.YANLIS: Sekersiz oldugu sürece sinirsiz çay ve kahve içilebilirim.

DOGRUSU: Sekersiz çay, kahve içmek bize kalori aldirmaz. Ancak fazla çay ve kahve içerek sivi ihtiyacimizi karsiliyor gibi düsünmemiz su içmeyi aksatmamiza neden oluyor. Oysa bu içecekler suyun yerini kesinlikle tutmazlar. Aksine çay ve kahve, kafein içerdikleri için fazla miktar tüketildiklerinde diüretik etki göstererek vücuttan sivi kaybina yol açiyor. Sivi ile birlikte elektrolitlerin, özellikle de sodyum, potasyum ve klorun kandaki seviyelerinin azalmasi durumu da ciddi saglik problemleri olusturabiliyor. Ayrica çay ve kahve vücutta asitlenmeyi de arttiriyor. Asitlerin vücutta birikmesi de bagisiklik sisteminde rol alan hücreleri yok ederek hastaliklara çabuk yakalanilmasina neden olan serbest radikallerin olusmasina yol açiyor. Hücre zarindaki proteinleri yikarak hücreleri islev yapamaz hale getirmek gibi ciddi sorunlar da yaratabiliyor. Bu yüzden vücudumuzda asit yapan içeceklere (basta çay, kahve ve asitli içecekler geliyor.) dikkat etmemiz gerekiyor. Ayrica çay ve kahveyi yemeklerin hemen üzerine içmek, içerdikleri tanenler nedeniyle demir emilimini de engelliyor. Bunlarin hepsi göz önünde bulundurularak çay ve kahveyi; yemeklerden 1.5-2 saat sonra ve toplami 5-8 fincani geçmeyecek sekilde tüketmek dogru olacaktir.