Sinsi hastalik miyelom’un tedavisinde umut verici gelismeler

[eg24]

Kemik agrilari, kansizlik, halsizlik veya akciger enfeksiyonu, sessizce ilerleyip hayati tehlikeye neden olan Multipl Miyelom hastaligina isaret ediyor olabilir. Memorial Sisli Hastanesi Hematoloji Bölüm Baskani ve Uluslararasi Miyelom Çalisma Grubu (International Myeloma Working Group) üyesi Prof. Dr. Orhan Sezer, dünyada en sik gözlenen kötü huylu kan hastaliklari arasinda ikinci sirada yer alan Multipl Miyelom ve tedavisi hakkinda bilgi verdi.

Miyelom felç ve böbrek yetmezligine götürebiliyor

Multipl Miyelom, plazma hücrelerinin kemik iliginde kontrol disi artisindan kaynaklanan habis yani kötü karakterli bir hastaliktir. Plazma hücreleri, beyaz kan hücrelerinin bir alt grubunu olusturur, görevleri “antikor” denilen, vücudu mikroplara karsi koruyan proteinleri üretmektir. Multipl Miyelom, görüldügü siklik açisindan habis kan hastaliklari arasinda, “lenfoma” denilen lenf bezi hastaliklarindan sonra ikinci sirayi alir. Bu hastalik, kemiklere hasar verip, agrilara, kiriklara hatta felce yol açabilir. Bunun ötesinde Multipl Miyelom, böbrek yetmezligine ve bagisiklik sistemindeki bozukluklara sebep olabilmektedir. Bu da vücudu mikroplara karsi savunmasiz hale getirmektedir.

Teshiste geç kalinmasi tedaviyi güçlestirir

Multipl Miyelom, kanda yüksek sedimantasyon degeri, kansizlik, kemik agrilari, enfeksiyon gibi belirtilerle kendini gösterir. Hastaligin tanisini koymak için, kan ve idrarda bazi özel biyokimyasal arastirmalarin yapilmasi gerekir. Bu tahliller Miyelom söz konusu oldugu veya olabilecegi yolunda ise, kemiklerin durumunu ve kemik iligindeki hücreleri de incelemek gerekir.

Yüksek doz tedavi ve otolog kök hücre nakli tedavide basari sagliyor

Multipl Miyelom, dünyada en çok kök hücre transplantasyonu, yani kemik iligi nakli yapilan hastaliktir. Eskiden kök hücreler kemik iliginden alinirken, artik bu yöntem gittikçe birakilmis, yalnizca adi kalmistir. Kök hücreler kemik iliginden degil, özel bir ilaç tedavisi sonrasi hasta için basit ve kolay bir sekilde, ameliyata gerek olmaksizin, kandan toplanmaktadir. Birkaç kür kemoterapiden sonra, yasi ve organ fonksiyonlari uygun hastalarda otolog kök hücre transplantasyonu hedeflenir. Kök hücreler toplandiktan sonra, yüksek dozlu tedavi uygulanir ve kök hücreler hastaya damardan geri verilir. Bu tedavi, Multipl Miyelom’da alinan yanit oranini, kalitesini ve sürecini önemli sekilde artirir. Kök hücre transplantasyonu yapilamayan hastalarda ise, yeni ilaçlari da içeren tedavi protokolleri uygulanir.

Hastalarin yasam süresi uzuyor

Tedavi; hastanin yasi, fiziki durumu, organ fonksiyonlari ve kisisel tercihleri göz önüne alinarak planlanir. “Yeni ilaçlar” adi altinda toplanan bazi ilaçlar ve kemik iligi nakli son yillarda bu hastalikta eskisine oranla çok daha basarili sonuçlar alinmasini ve hastalarin yasam süresinin artmasini saglamistir. Tedaviden sonra, hastaligin kandaki, idrardaki ve kemik iligindeki tüm belirtilerinin tamamen kayboldugu duruma “tam yanit” adi verilmektedir. Yeni ilaçlarin da destegi ile, otolog transplantasyon yapilan hastalarda yanit orani %95’in, tam yanit orani ise %70’in üzerine çikabilmektedir.

Multipl Miyelom’un tedavisinde son yillarda elde edilen büyük gelismeler, bu hastaliktaki yasam sürecini olumlu ve önemli bir sekilde etkilemistir. Büyük çaptaki arastirmalar devam ettiginden, yeni tedavi protokolleri ve yeni ilaçlar da bu hastalikta daimi bir umut kaynagi olmaktadir.