Yariyil tatilini firsata dÖnÜstÜrÜn
 

Sömestr tatilinin yaklasmasi ile birlikte hem çocuklari hem de aileleri karne heyecani sardi. Iyi notlar bekleyen ögrenciler, mutlulukla tatili beklerken; ilk dönemde basarisiz olanlar, bu durumu ailelerine nasil açiklayacaklarini düsünüp strese giriyor. Memorial Hizmet Hastanesi Psikoloji Bölümü’nden Uz. Psikolog Sevda Sevimli Yurtseven, karne döneminde ailelerin çocuklarina nasil davranmasi gerektigi hakkinda bilgi verdi ve verimli bir ara tatil geçirilmesi için önerilerde bulundu.

Çocugunuzun karne stresi ile paniklemesine neden olmayin

Özellikle mükemmeliyetçi aileler çocukta asiri beklentiye neden olabilmektedir. Çocuk bir süre sonra bütün derslerinden en yüksek notu almis olsa bile kendini yeterli görmeyebilir ve bir hata yaptiginda kendini asiri suçlar konumda olabilir. “Ne kadar iyi olursam olayim, zaten takdir edilmiyorum” diyen ve ders çalismayi tamamen birakabilen ögrenciler de olabilmektedir. Karnenin anlami aileden aileye degismektedir. Bazilari çocuguna her kosulda ona destek olacagini belirtip, notlarin öneminden çok ögrenme sürecinin zevkini ve merak duygusunu asilar. Çocuk, merak duygusu ile ögrenmenin keyfini tattiktan sonra zaten ailelerin kendisine “Ders çalis” demesine gerek kalmamaktadir.

Karnesi iyi olan çocuga bu sonucu beklediginizi söylemeyin

Iyi karne kavrami, her aileye göre degisir. Önemli olan çocugun kapasitesine uygun bir beklentide olabilmek ve çocuga tasiyabileceginden fazla yük vermemektir. En güzel ödül, her zaman için sözel olandir. Çocuga kendini degerli hissettiren cümleler kurmak önemlidir. Ancak bunu fazla abartmak çocukta, böyle bir beklentide oldugunuz, baska bir durumu zaten kabul edemeyeceginiz hissini uyandirabilir. Bazen ‘Sana güveniyorduk zaten” demek bile ne kadar beklentiye sahip oldugunuzu gösteren bir cümle olmaktadir. Bu tarz duygulari çocuga geçirmemek gerekmektedir. Çocugu okuldaki performansindan dolayi tebrik etmek, ona ne düsündügünü sormak önemlidir.

Kötü karne getiren çocuga kirici sözler söylemeyin

Kötü karne getiren çocuga “Ne hissediyorsun?” diyebilmek, sonrasinda okul performansinin düsük olmasinin nedenlerine suçlamadan ve sorgu hissi vermeden bakabilmek, gerekirse kendi hatalarinizi da kabul edebilmek önemlidir. Çocuga bu durumu düzeltmek için “Sana nasil yardimci olabiliriz?” denilmelidir. Sorun, aile içi çatismali iliskilerden kaynaklaniyorsa, yakin zamanda tasinma, bosanma gerçeklesmisse, çocugun; performans kaygisi, konsantrasyon ve ögrenme güçlügü, davranis problemi ya da tembellik gibi görünen hiperaktivite gibi baska sorunlari varsa bir uzmana danismak gerekmektedir. Burada amaç, sorunun kaynagina bakilip, neler yapilacagina dair çözüm bulmaktir. Olumsuz cümleler kurulmamali, çocugun benlik saygisini düsürecek, zarar verici sözler veya davranislardan kaçinilmalidir. Son dönemde karne korkusu ile evden kaçan hatta intihar eden çocuklara rastlanmaktadir. Burada karne neredeyse hayatin anlami olarak algilanmakta ve kötü oldugu takdirde yasamaya bile istek duymama, ciddi anlamda kendini suçlama ve ceza korkusu görülmektedir. Çocuklara ögrenme sürecinin yasamin sadece bir yönü oldugu sikça belirtilmelidir.

Söz verdiyseniz hediye alin

En güzel hediye sözel olandir. Ancak söz verilen somut bir hediye varsa tutarli olmak ve yerine getirmek gerekmektedir. Ailelerin “Ders çalismak esittir hediye” seklinde bir kosullanma yerine; ögrenmenin bizzat kendisinin ödül olduguna dair inanci çocuklara geçirebilmesi önemlidir.

Yariyil tatilini daha verimli geçirmek için çocugunuzun isteklerini göz ardi etmeyin

Tatil, yogun okul döneminden sonra daha çok keyif alinan aktivitelere zaman ayirmaktir. Okul öncesi çocuklar eglenceli aktivitelere katilabilirler. Özellikle 9-12 yaslarinda çocuklar kendi cinsleriyle vakit geçirmeye yönelirler, buna dönük planlar yapilabilir. Tatil döneminde kitap okuma aliskanligi birakilmamalidir. Bu aliskanligi edinmemis çocuklara en güzel ögretme yöntemi; ebeveynin de kitap okumaya zaman ayirdigini görmesidir. Üniversite sinavina hazirlanan gençler tatil döneminde de çalismaya devam etmelidirler çünkü arada uzun süre bosluk birakmak hem motivasyonu düsürecek hem de tekrar olmadigi için unutma daha fazla olacaktir. Tatilde amaç, her ailenin kosullari ve imkanlari dahilinde çocuguyla keyifli vakit geçirmektir. Bazen ebeveynler kendi istedikleri plani çocugun isteklerini göz ardi ederek yapmak isterler. Çocuk mutlu olmayinca da “Biz sana bir sürü imkan sunuyoruz, çogu çocuk bunlara sahip degil, sen hala mutlu olmuyorsun” diyerek çocukta suçluluk duygusu yaratarak onu iki kez mutsuz etmektedirler. Çocugun istedigi seçeneklere deger vermek, ona en güzel imkani sunmaktir. Bunun için, kaliteli bir iletisime sahip olmak karsilikli ihtiyaçlarin farkinda olmak ve bunu eyleme dökebilmek için çaba göstermek degerlidir.